อักษรลิเดีย
| อักษรลิเดีย | |
|---|---|
 | |
| ชนิด | อักษร
|
ช่วงยุค | 700-200 ปีก่อน ค.ศ. |
| ทิศทาง | Right-to-left  |
| ภาษาพูด | ภาษาลิเดีย |
| อักษรที่เกี่ยวข้อง | |
ระบบแม่ | |
ระบบพี่น้อง | อักษรอื่น ๆ ในชุดตัวอักษรของเอเชียน้อย |
| ISO 15924 | |
| ISO 15924 | Lydi (116), Lydian |
| ยูนิโคด | |
ยูนิโคดแฝง | Lydian |
ช่วงยูนิโคด | U+10920–U+1093F |
อักษรลิเดีย (อังกฤษ: Lydian script) เป็นอักษรที่ใช้เขียนภาษาลิเดีย โดยมีฐานจากชุดตัวอักษรฟินิเชียเหมือนกับอักษรอื่น ๆ ในอานาโตเลียสมัยยุคเหล็ก อักษรนี้มีความคล้ายคลึงกับชุกตัวอักษรกรีกตะวันออก แต่มีคุณลักษณะเฉพาะ ข้อความภาษาลิเดียยุคแรกเขียนทั้งขวาไปซ็ายหรือซายไปขวา ต่อมาข้อความทั้งหมดจึงเขียนจากขวาไปซ้าย
ชุดตัวอักษร
[แก้]ชุดตัวอักษรลิเดีย[2][3]มีความใกล้ชิดกับชุดตัวอักษรของเอเชียน้อยอื่น ๆ และชุดตัวอักษรกรีก มีพยัญชนะ 26 ตัว บางส่วนมีสัญลักษณ์มากกว่าหนึ่งรูป ซึ่งถือเป็นหนึ่ง "อักษร" ชุดตัวอักษรแคเรียมีอักษร f ที่มาจากอักษร Φ แต่อักษร f ของลิเดียมีรูปร่างคล้ายเลข 8 ที่สามารถพบได้ในชุดตัวอักษรอิทรัสคันใหม่ และในชุดตัวอักษรแบบเอียงของกลุ่มภาษาออสโก-อุมเบรีย เช่น ออสโก, อุมเบรีย, ซาบีนเก่า และไพซีนใต้ (วอลสเกียเก่า)[4] และคาดว่าเป็นตัวที่ทำให้เกิดผู้พูดภาษาซาเบลเลีย (กลุ่มภาษาออสโก-อุมเบรีย)[4]
| อักษร | ทับศัพท์ | เสียง (สัทอักษรสากล) |
หมายเหตุ | |
|---|---|---|---|---|
| ข้อความ | ภาพ | |||
| 𐤠 |  |
a | [a] | |
| 𐤡 |  |
เดิม: b ใหม่: p |
[p~b] | |
| 𐤢 | g | [ɡ] | ||
| 𐤣 | d | [θ~ð]? | ||
| 𐤤 |  |
e | [eː] | |
| 𐤥 |  |
เดิม: v ใหม่: w |
[w~v] | |
| 𐤦 |  |
i | [i] | |
| 𐤧 |  |
y | [i̯~j]? | |
| 𐤨 |  |
k | [k~ɡ] | |
| 𐤩 |  |
l | [l] | |
| 𐤪 | m | [m] | ||
| 𐤫 |  |
n | [n] | |
| 𐤬 |  |
o | [oː] | |
| 𐤭 | r | [r] | ||
| 𐤮 |  |
เดิม: ś ใหม่: s |
[s] | |
| 𐤯 | t | [t~d] | ||
| 𐤰 | u | [u] | ||
| 𐤱 |  |
f | [f] หรือ [ɸ] | |
| 𐤲 |  |
q | [kʷ] | |
| 𐤳 |  |
เดิม: s ใหม่: š |
[ç] หรือ [ʃ] | |
| 𐤴 | τ | [tç] หรือ [tʃ] | 𐤴𐤴 ττ เป็นผลจาก 𐤯+𐤳 t+s ใน: 𐤨𐤠𐤯+𐤳𐤠𐤣𐤪𐤶𐤮 > 𐤨𐤠𐤴𐤴𐤠𐤣𐤪𐤶𐤮 kat+sadmẽś > kaττadmẽś | |
| 𐤵 |  |
ã | สระนาสิก | |
| 𐤶 |  |
ẽ | สระนาสิก | |
| 𐤷 | λ | [ʎ] (หรือ [ɾʲ]?) | ||
| 𐤸 | ν | [ɲ] หรือ [ŋ]? | ||
| 𐤹 |  |
c | [ts~dz]? | |
ตัวอย่างคำ
[แก้]𐤬𐤭𐤠 ora [ora] "ปาก"
𐤩𐤠𐤲𐤭𐤦𐤳𐤠 laqrisa [lakʷrisa] "กำแพง, dromos" หรือ "จารึก"[5]
𐤡𐤦𐤭𐤠 bira [pira] "บ้าน"
𐤥𐤹𐤡𐤠𐤲𐤶𐤫𐤯 wcbaqẽnt [w̩t͡spaˈkʷãnd] "เหยียบย่ำ" (จาก PIE *pekʷ- "บด")
ยูนิโคด
[แก้]| ลิเดีย Unicode.org chart (PDF) | ||||||||||||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
| U+1092x | 𐤠 | 𐤡 | 𐤢 | 𐤣 | 𐤤 | 𐤥 | 𐤦 | 𐤧 | 𐤨 | 𐤩 | 𐤪 | 𐤫 | 𐤬 | 𐤭 | 𐤮 | 𐤯 |
| U+1093x | 𐤰 | 𐤱 | 𐤲 | 𐤳 | 𐤴 | 𐤵 | 𐤶 | 𐤷 | 𐤸 | 𐤹 | 𐤿 | |||||
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Himelfarb, Elizabeth J. "First Alphabet Found in Egypt", Archaeology 53, Issue 1 (Jan./Feb. 2000): 21.
- ↑ Adiego (2007) page 769.
- ↑ Everson (2006).
- ↑ 4.0 4.1 McDonald, Katherine (2015). Oscan in Southern Italy and Sicily (ภาษาอังกฤษ). Cambridge, UK: Cambridge University Press. pp. 65–82. ISBN 9781107103832.
- ↑ Kelder, Jorrit. "A new reading of Lydian laqrisa as "words" or "inscriptions" (?)" (ภาษาอังกฤษ).
((cite journal)): Cite journal ต้องการ|journal=(help)
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- Everson, Michael (2006-02-05). "N3019R2: Proposal to encode the Lycian and Lydian scripts in the SMP of the UCS" (PDF). DKUUG Standardization. Danish Unix User Group (DKUUG). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-02-09. สืบค้นเมื่อ 2008-03-18.
ข้อมูล
[แก้]- Adiego, I. J. (2007). "Greek and Lydian". ใน Christidis, A.F.; Arapopoulou, Maria; Chriti, Maria (บ.ก.). A History of Ancient Greek From the Beginning to Late Antiquity. Chris Markham (trans.). Cambridge University press. ISBN 978-0-521-83307-3.. Translator Chris Markham.
- Gérard, Raphaël (2005). Phonétique et morphologie de la langue lydienne. Louvain-la-Neuve: Peeters. ISBN 9042915749. French language text.
- Gusmani, R. Lydisches Wörterbuch. Mit grammatischer Skizze und Inschriftensammlung, Heidelberg 1964 (Ergänzungsband 1-3, Heidelberg 1980-1986).
- Melchert, H. Craig (2004) "Lydian", in Roger D. Woodard (ed.), The Cambridge Encyclopedia of the World's Ancient Languages. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-56256-2. pp. 601–608.
- Shevoroshkin, V. The Lydian Language, Moscow, 1977.
- อักษรลิเดีย
 | ||
| รายชื่อ | ||
| อักษรไร้สระ (Abjad) | ซัลเตอร์ · ซอกเดีย · ซาบาเอียน · ซามาริทัน · ซีรีแอก · ดิเวส อกุรุ · ทิฟินาค · แนบาทีอา · เบอร์เบอร์โบราณ · เปอร์เซียกลาง · พาร์เทียน · ฟินิเชีย · มันดาอิก · ยาวี · ยูการิติก · แอราเมอิก · อาระเบียใต้ · อาหรับ · ฮีบรู · ฮีบรูระยะแรก · ไฮเออโรกลีฟอียิปต์ | |
| อักษรสระประกอบ (Abugidas) | ตระกูลอักษรพราหมี: กทัมพะ · กลิงคะ · กวิ · กะยา · กันนาดา · กันนาดาโบราณ · ไกถี · ขอม (ขอมไทย · ขอมบาลี) · ขโรษฐี · เขมร · คุชราต · คุปตะ · คุรมุขี · ลายตัย · จาม · ชวา · ชักมา · ซุนดา · ซุนดาโบราณ · โซยอมโบ · ดิเวส อกุรุ · ตกริ · ตักบันวา · เตลุกุ · โทแคเรียน · ทมิฬ · ทิเบต · เทวนาครี · ไทเวียด · ไทใต้คง · ไทย (ฝักขาม · ไทยนิเทศ) · ไทน้อย · ไทลื้อ · ไทใหญ่ · ไทอาหม · ธรรมล้านนา · ธรรมลาว · เนปาล · บาตัก · ไบบายิน · บาหลี · บูฮิด · เบงกอล · ปัลลวะ · พม่า · พราหมี · พักส์-ปา · ม้ง · มณีปุระ · มอญ · มลยาฬัม · มิถิลักศาร์ · โมฑี · รัญชนา · เรอจัง · ลนตารา · ลัณฑา · ล้านนา · ลาว · ลิมบู · เลปชา · วรังจิติ · ศารทา · เสาราษฏร์ · สิงหล · สิทธัม · สิเลฏินาครี · โสรัง สมเป็ง · โอริยา · ฮานูโนโอ · อื่น ๆ: กืออึซ · ทานะ · เบรลล์ญี่ปุ่น · พอลลาร์ด · เมรอยติก · Boyd's Syllabic Shorthand · Hebrew cursive · Pitman Shorthand · Thomas Natural Shorthand | |
| อักษรสระ-พยัญชนะ (Alphabets) | Linear: กรีก · กลาโกลิติก · กอธิก · คอปติก · จอร์เจีย · จู้อิน · ซีริลลิก · ทิฟินาค · ไทลื้อ · บัสซา · เบยทากุกจู · โบสถ์สลาโวนิกโบราณ · เปอร์มิกโบราณ · ฟราเซอร์ · มองโกเลีย · แมนจู · รูน · รูนฮังการี · ละติน · เวเนติก · สันถาลี · สัทอักษรสากล · อเวสตะ · ออร์คอน · อาร์มีเนีย · อิตาลีโบราณ · อิสมาน · อีทรัสคัน · อึนโก · เอลบ์ซาน · โอคัม · ไอริช · ฮันกึล · Greco-Iberian alphabet · Mandaic · Ol Chiki · Shavian alphabet · Visible Speech · ชวเลขเกรกก์ · ชวเลขกาเบลสแบร์เกอร์ · ชวเลขอีเคลกติก · Non-linear: เบรลล์ · เบรลล์ฮีบรู · เบรลล์เกาหลี · รหัสมอร์ส · การตีธงสัญญาณ · ธงประมวลสากล · New York Point · Semaphore line | |
| อักษรคติและอักษรภาพ (Ideograms & Pictograms) | ตงปา · Blissymbol · DanceWriting · Mi'kmaq · New Epoch Notation Painting · SignWriting | |
| อักษรคำ (Logograms) | พื้นฐานจากอียิปต์: เดโมติก · เฮียราติก · ไฮโรกลิฟ พื้นฐานจากพยางค์: อักษรในอานาโตเลีย (คาเรีย · ลิเชีย · ลิเดีย · ลูเวีย) · รูปลิ่ม (ซูเมอร์ · แอกแคด · อีลาไมต์) · ตงปา · ตังกุต · มายา · อี้ | |
| อักษรกึ่งพยางค์ (Semi-syllabaries) | Full semi-syllabaries: จู้อิน · เซลติเบเรียน · ไอบีเรีย Redundant semi-syllabaries: Southwestern script | |
| อักษรพยางค์ (Syllabaries) | ||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
