บทความนี้มีอักษรพม่า หากอุปกรณ์ของคุณไม่สามารถเรนเดอร์อักษรนี้ได้ คุณอาจเห็นเครื่องหมายคำถาม, อักษรพิเศษ, กล่อง หรือสัญลักษณ์อื่น ๆ แทนที่อักษรพม่า

พระเจ้าสการะวุตพี^[1] (พม่า: သုရှင်တကာရွတ်ပိ, ออกเสียง: [θṵ.ʃɪ̀ɰ̃ də.ɡà.jʊʔ.pḭ] ตุชีนดะกายุปิ; ค.ศ. 1511–1539) พงศาวดารมอญพม่าเรียกว่าพระเจ้าพะธิโรราชา^[2] เป็นพระเจ้าหงสาวดีพระองค์ที่ 18 และพระองค์สุดท้ายแห่งอาณาจักรหงสาวดีในพม่าระหว่าง ค.ศ. 1526 ถึง 1539 พระองค์ขึ้นสืบราชบัลลังก์เมื่อพระชนมายุเพียง 15 พรรษา รัชสมัยของพระองค์ตรงกับช่วงอาณาจักรหงสาวดีของชาวมอญที่เคยยิ่งใหญ่เริ่มเสื่อมอำนาจลง และพระองค์ไม่เคยปกครองให้ขุนนางเกรงกลัวในอีก 13 ปีต่อมา เนื่องจากกษัตริย์หนุ่มอย่างพระเจ้าสการะวุตพีไร้ประสบการณ์และความสามารถทำให้อาณาจักรหงสาวดีที่สถาปนาตั้งแต่ ค.ศ. 1287 เสียให้แก่อาณาจักรเล็ก ๆ อย่างอาณาจักรตองอูของชาวพม่า

พระเจ้าสการะวุตพีประสูติเมื่อ ค.ศ. 1511 ที่กรุงหงสาวดี เป็นพระราชโอรสพระองค์ใหญ่ในพญารามที่ 2 (ဗညားရံ บะญ่ายาน) กษัตริย์พระองค์ที่ 17 มีพระราชอนุชาคือสมิงทอ (သမိန်ထော ตะเมนทอ) พระเจ้าสการะวุตพีขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อจากพระราชบิดาเมื่อพระชนมายุเพียง 15 พรรษา^[1] ซึ่งพญารามที่ 2 พระราชบิดานั้นเป็นกษัตริย์ที่ไม่ได้รับความนิยมจากประชาชน

เพราะการขาดสภาวะผู้นำของพระเจ้าสการะวุตพีเป็นการเปิดโอกาสให้พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ ยุวกษัตริย์จากอาณาจักรตองอู อาณาจักรเล็ก ๆ ซึ่งตั้งอยู่ทางเหนือและขุนศึกคู่พระทัยของพระองค์อย่างบุเรงนอง กรีธาทัพลงมาโจมตีอาณาจักรหงสาวดีถึง 3 ครั้งคือ ค.ศ. 1534, 1537 และ 1538 โดยเฉพาะใน ค.ศ. 1538 พระเจ้าสการะวุตพีขาดแม่ทัพที่มีความสามารถและพระองค์ไม่มีพระทัยที่จะสู้รบรวมถึงสอพินยา (စောဗညား ซอบะญ่า) เจ้าเมืองเมาะตะมะ ผู้เป็นพระเทวัน (พี่เขย) มิได้ส่งกำลังทหารมาช่วยจึงหนีไปพึ่งเมืองแปร ซึ่งขณะนั้นปกครองโดยพระเจ้านรปติ (နရပတိ นะระปะติ) หรือในนวนิยายเรื่องผู้ชนะสิบทิศเรียก พระเจ้านรบดี ผู้เป็นพระเทวัน (พี่เขย) อีกพระองค์หนึ่ง ในที่สุดตองอูก็เข้ายึดหงสาวดีได้โดยไม่เสียเลือดเนื้อทำให้อาณาจักรหงสาวดีของชาวมอญที่รุ่งเรืองมากว่า 252 ปีต้องล่มสลายลง พระเจ้าสการะวุตพีได้เสด็จไปยังเมืองแปรเพื่อให้พันธมิตรอย่างเมืองแปรและรัฐฉาน ช่วยกู้ราชบัลลังก์ของพระองค์คืนมาแต่ได้รับการปฏิเสธ พระองค์จึงออกจากเมืองแปรไปพร้อมกับทหารจำนวนหนึ่งเข้าสู่เขตสามเหลี่ยมปากแม่น้ำอิรวดี เพื่อรวบรวมช้างศึกและไพร่พล ใกล้เมืองมะอูบีน แต่พระเจ้าสการะวุตพีก็ประชวรและสวรรคตลงกะทันหัน

หลังจากพระเจ้าสการะวุตพีสวรรคตแล้วสอพินยาได้ประกาศเอกราชและตั้งตนเป็นพระเจ้าเมาะตะมะ กระทั่งพ่ายแพ้และถูกสังหารโดยกองทัพตองอูเมื่อ ค.ศ. 1541 เป็นอันสิ้นสุดสงครามตองอู—หงสาวดี ที่กินเวลายาวนานถึง 7 ปี หลังการสวรรคตของพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ใน ค.ศ. 1550 สมิงสอตุตและสมิงทอได้ตั้งตนเป็นกษัตริย์ของชาวมอญ แต่ในที่สุดสมิงทอก็ถูกไล่ล่าและสังหารโดยกองทัพตองอูภายใต้การนำของพระเจ้าบุเรงนองที่ขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อจากพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้เมื่อ ค.ศ. 1552

เชิงอรรถ

บรรณานุกรม

ด ค ก พระมหากษัตริย์พม่า
ราชวงศ์พุกาม ค.ศ. 849–1297	ปยีน-บย่า ตานแนะ ซะเล เต้นโค ญองอู้ ซอยะฮ่าน กู้นซอจ้องพยู จีนโซ่ โซะกะเต้ อโนรธามังช่อ ซอลู จานซิต้า ซีตูที่ 1 นะระตู นรสิงขะ ซีตูที่ 2 ไชยสิงขะ นรสิงหอุซะนา1 จะซวา อุซะนา นรสีหบดี กะยอชวา2
อาณาจักรมยีนไซง์และอาณาจักรปี้นยะ ค.ศ. 1297–1364	อะทินคะยา1, ราซะทินจาน1 และ สีหตู1 สีหตู อูซะนาที่ 1 สีตู1 จะซวาที่ 1 จะซวาที่ 2 นรตู่ อูซะนาที่ 2
อาณาจักรซะไกง์ ค.ศ. 1315–1364	ซอยู่น ตราพระยาที่ 1 อโนรธาที่ 1 จะซวา อโนรธาที่ 2 ตราพระยาที่ 2 Minbyauk Thihapate
อาณาจักรอังวะ ค.ศ. 1364–1555	ตะโดมินพญา ฝรั่งมังศรีชวา ตราพระยา ฝรั่งมังฆ้อง ฝรั่งมังศรี มี่นละแง กะเล่เจ้ตองโญ โม่ญี่นตะโด้ มังรายกะยอชวาที่ 1 นรปติที่ 1 สีหสุระ มังฆ้องที่ 2 และ สีหสุระที่ 2 นรปติที่ 2 ซะโลน3 และ โตฮาน-บว่า3 คอนเมง3 นรปติที่ 33 นรปติที่ 43
อาณาจักรหงสาวดี ค.ศ. 1287–1539, ค.ศ. 1550–1552	ฟ้ารั่ว รามประเดิด แสนเมือง รามมะไตย ชีปอน อายกำกอง อายลาว พระยาอู่ มหาเทวี1 ราชาธิราช ธรรมราชา รามที่ 1 พะโร พญาเกียรติ์ มะมุดตาว เชงสอบู ธรรมเจดีย์ รามที่ 2 สการะวุตพี สมิงสอตุต4 สมิงทอ4
อาณาจักรมเยาะอู้ ค.ศ. 1429–1785	Saw Mon Khayi Ba Saw Phyu Dawlya Ba Saw Nyo Ran Aung Salingathu ยาซา จาซาปะติ ซอโอ Thazata มี่นคอง มี่นบีน Dikkha ซอละ Sekkya พะล่อง ยาซาจี้ Khamaung สิริสุธรรมมา สเน่ห์ นรปติ ตะโด จันทธรรมราชา สิริสุริยา วรธรรมราชา มุนีสุธรรมราชา จันทสุริยาที่ 1 นรธา Mayuppiya Kalamandat นรธิบดี จันทวิมาลาที่ 1 จันทสุริยาที่ 2 Sanda Wizaya จันทสุริยาที่ 3 นรธิบดี Narapawara Sanda Wizala Madarit นรอภัย Thirithu จันทปรมะ อภัย Sanda Thumana จันทวิมาลาที่ 2 Sanda Thaditha Maha Thammada
อาณาจักรแปร ค.ศ. 1482–1542	ตะโดเมงสอ บาเยงทเว นรปติ5 มังฆ้อง5
ราชวงศ์ตองอู ค.ศ. 1510–1752	เมงจีโย ตะเบ็งชะเวตี้ บุเรงนอง นันทบุเรง ญองย่าน อะเนาะเพะลูน มีนเยเดะบะ ตาลูน ปีนดะเล ปเย นะราวะระ มังกะยอดิน สเน่ห์มิน ตะนินกันเหว่ มหาธรรมราชาธิบดี
อาณาจักรหงสาวดีใหม่ ค.ศ. 1740–1757	สมิงทอพุทธกิตติ พญาทะละ
ราชวงศ์โก้นบอง ค.ศ. 1752–1885	อลองพญา มังลอก มังระ จิงกูจา หม่องหม่อง ปดุง จักกายแมง แสรกแมง พุกามแมง มินดง สีป่อ
1อุปราชหรือผู้สำเร็จราชการแทน 2มองโกลครอบครอง (ค.ศ. 1297) 3สหพันธรัฐชาน (ค.ศ. 1527–55) 4การฟื้นฟูระยะสั้น (ค.ศ. 1550–52) 5สหพันธรัฐฉานครอบครอง (ค.ศ. 1532–42)