Lauren Bacall

Lauren Bacall (1945)
Imię i nazwisko	Betty Joan Perske
Data i miejsce urodzenia	16 września 1924 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	12 sierpnia 2014 Nowy Jork
Zawód	aktorka, modelka
Współmałżonek	Humphrey Bogart (1945–1957; jego śmierć) Jason Robards (1961–1969; rozwód)
Lata aktywności	1942–2014
Multimedia w Wikimedia Commons

Lauren Bacall (wym. bəˈkɔːl), właściwie Betty Joan Perske (ur. 16 września 1924 w Nowym Jorku, zm. 12 sierpnia 2014 tamże) – amerykańska aktorka i modelka pochodzenia żydowskiego. Jej nazwisko sceniczne to nieco zmieniona wersja panieńskiego nazwiska matki – Bacal. American Film Institute umieścił ją na dwudziestym miejscu na liście największych aktorek wszech czasów (The 50 Greatest American Screen Legends)^[1].

Urodziła się w rodzinie żydowskiej, jako jedyne dziecko Williama Perske (1889–1982), z zawodu sprzedawcy, którego rodzice byli emigrantami z polskiego Wołożyna, w zaborze rosyjskim, obecnie Białoruś i Nathalie Weinstein (później Bacal) (1901–1977), pracującej jako sekretarka, pochodzącej z Jassów w Królestwie Rumunii^[2]. Przez ojca była spokrewniona z Szymonem Perskim, czyli Szimonem Peresem – prezydentem Izraela, laureatem Pokojowej Nagrody Nobla^[3]. Kiedy miała 5 lat, rodzice rozwiedli się. Zamieszkała z matką i przyjęła jej poprzednie nazwisko Bacall. Uczęszczała do American Academy of Dramatic Arts w Nowym Jorku, co później zaowocowało występami w broadwayowskich produkcjach.

Do filmu trafiła w 1944 roku, dostała rolę w filmie Mieć i nie mieć, gdzie wcieliła się w postać Marie Browning. W obrazie tym partnerowała Humphreyowi Bogartowi. W 1945 roku poślubiła starszego o dwadzieścia pięć lat aktora. Mieli dwoje dzieci.

Film Mieć i nie mieć rozpoczął serię wspólnych obrazów pary Bogart-Bacall. Do 1953 zagrali wspólnie w filmach: Wielki sen, Koralowa wyspa, Mroczne przejście. W 1953 zagrała pierwszą rolę komediową u boku Marilyn Monroe i Betty Grable w Jak poślubić milionera. W 1957 Humphrey Bogart zmarł na raka krtani. Po śmierci męża nie odnosiła większych sukcesów, godnym odnotowania okazał się dopiero jej udział w Morderstwie w Orient Expresie w latach siedemdziesiątych.

W 1997 roku w wieku 73 lat otrzymała swoją pierwszą i jedyną nominację do Oscara za drugoplanową rolę w filmie Miłość ma dwie twarze. W roku 2010 Amerykańska Akademia Filmowa przyznała jej honorowego Oscara za całokształt twórczości. W 1980 otrzymała National Book Award za autobiografię Lauren Bacall by Myself^[4].

W latach 1945–1957 była żoną Humphreya Bogarta. Jej drugim mężem był aktor Jason Robards (1961-1969). Ich syn, Sam Robards jest także aktorem. Zmarła 12 sierpnia 2014 z powodu udaru mózgu^[5].

• 1944: Mieć i nie mieć (To Have and Have Not) jako Slim
• 1946: Wielki sen (The Big Sleep) jako Vivian Sternwood Rutledge
• 1947: Mroczne przejście (Dark Passage) jako Irene Jansen
• 1948: Koralowa wyspa (Key Largo) jako Nora Temple
• 1950: Młody człowiek z trąbką (Young Man with a Horn) jako Amy North
• 1953: Jak poślubić milionera (How to Marry a Millionaire) jako Schatze Page
• 1955: Pajęczyna (The Cobweb) jako Meg Faversen Rinehart
• 1955: Chiński szlak (Blood Alley) jako Cathy Grainger
• 1956: Pisane na wietrze (Written on the Wind) jako Lucy Moore Hadley
• 1957: Żona modna (Designing Woman) jako Marilla Hagen
• 1964: Terapia szokowa (Shock Treatment) jako dr Edwina Beighley
• 1966: Ruchomy cel (Harper) jako Elaine Sampson, żona
• 1974: Morderstwo w Orient Ekspresie (Murder on the Orient Express) jako pani Hubbard
• 1976: Rewolwerowiec (The Shootist) jako Bond Rogers
• 1989: Kolacja o ósmej (Dinner at Eight) jako Carlotta Vance
• 1990: Misery jako Marcia Sindell
• 1993: Portret (The Portrait) jako Fanny Church
• 1994: Prêt-à-Porter (Prêt-à-Porter) jako Slim Chrysler
• 1996: Obywatele prezydenci (My Fellow Americans) jako Margaret Kramer
• 1996: Miłość ma dwie twarze (The Mirror Has Two Faces) jako Hannah Morgan
• 1999: Brylanty (Diamonds) jako Sin-Dee
• 1999: Sekrety milionerki (Too Rich: The Secret Life of Doris Duke) jako Doris Duke
• 2000: Presence of Mind jako Mado Remei
• 2001: Marilyn Monroe: Ostatnie dni (film dokumentalny) jako ona sama
• 2002: Greta Garbo - Samotna gwiazda jako narrator
• 2003: Dogville jako Ma Ginger
• 2004: Narodziny (Birth) jako Eleanor
• 2004: Ruchomy zamek Hauru jako Wiedźma z Pustkowia (głos, amerykański dubbing)
• 2004: The Limit jako May Markham
• 2005: W cieniu matki (These Foolish Things) jako Dame Lydia
• 2005: Manderlay jako mama
• 2006: These Foolish Things jako Damy Lydia
• 2007: Facet do towarzystwa jako Natalie Van Miter
• 2008: Eve jako babcia
• 2009: Entertainment Tonight jako ona sama
• 2010: Wide Blue Yonder jako May
• 2011: Reagan (film dokumentalny) jako narrator
• 2012: The Forger jako Anne-Marie
• 2013: Ernest & Celestine jako Lucienne (głos)
• 2014: Family Guy jako matka Petera (głos; odcinek Mom's the Word)
• 2014: Trouble Is My Business jako Evelyn Montemar

• Nagroda Akademii Filmowej 2010 Oscar Honorowy
• Złoty Glob Najlepsza aktorka drugoplanowa: 1997 Miłość ma dwie twarze
• Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Najlepsza aktorka w roli drugoplanowej: 1996 Miłość ma dwie twarze

• Lauren Bacall w bazie IMDb (ang.)
• Lauren Bacall w bazie Filmweb
• Lauren Bacall w bazie Notable Names Database (ang.)