Spółgłoska zwarta dwuwargowa dźwięczna
| Numer IPA | 102 | |||
|---|---|---|---|---|
| b | ||||
| Jednostka znakowa |
b | |||
| Unikod |
U+0062 | |||
| UTF-8 (hex) |
62 | |||
| Inne systemy | ||||
| X-SAMPA | b | |||
| Kirshenbaum | b | |||
| IPA Braille↗ | ⠃ | |||
| Przykład | ||||
| informacje • pomoc | ||||
| ||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | ||||
Spółgłoska zwarta dwuwargowa dźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: [b].
Artykulacja
[edytuj | edytuj kod]Opis
[edytuj | edytuj kod]W czasie artykulacji podstawowego wariantu [b]:
- modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji płucnej i egresji,
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, prąd powietrza uchodzi przez jamę ustną spółgłoska nosowa;
- prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej powietrze uchodzi wzdłuż środkowej linii języka;
- dolna warga kontaktuje się z górną wargą, tworząc zwarcie. Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji);
- wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest dźwięczna;
- pozycja języka i ust może zależeć od kontekstu, w jakim występuje głoska[1].
Warianty
[edytuj | edytuj kod]Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć:
- wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [bʲ];
- wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy wtedy o spółgłosce welaryzowanej: [bˠ];
- przewężenie w gardle, mówimy wtedy o spółgłosce faryngalizowanej: [bˤ];
- zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o spółgłosce labializowanej [bʷ][1].
Spółgłoska może być wymówiona:
- bez pełnego udziału wiązadeł głosowych, mówimy wtedy o spółgłosce ubezdźwięcznionej: [b̥] – występuje to np. pomiędzy spółgłoskami bezdźwięcznymi, jednak nie należy mylić tego zjawiska z głoską p[1].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Przykłady w wybranych językach:
| Język | Słowo | IPA | Znaczenie | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|
| angielski[2] | remember | [rimembə] | 'pamiętać' | Zobacz też: Fonologia i fonetyka języka angielskiego | |
| arabski | współczesny[3] | كتب | [ˈkatabɐ] | 'napisał' | |
| armeński | Dialekt wschodni[4] | բարի | [bɑˈɾi] | 'dziecko' | |
| kataloński[5] | bèstia | [ˈbɛstiə] | 'bestia' | ||
| francuski[6] | boue | [bu] | 'szlam' | Zobacz też: Wymowa i transkrypcja języka francuskiego. | |
| gruziński[7] | ბავშვი | [ˈbavʃvi] | 'dziecko' | ||
| polski[8][1] | but | [but] | - | Zobacz też: Fonetyka języka polskiego. | |
| portugalski[9] | bato | [ˈbatʊ] | 'uderzam' | ||
| rumuński[10] | bou | [bow] | 'byk' | ||
| rosyjski[11] | рыба | [ˈrɨbə] | 'ryba' | ||
| hiszpański[12] | invertir | [ĩmbe̞ɾˈt̪iɾ] | 'inwestować' | ||
| ukraiński[13] | брат | [ˈbrɑt̪] | brat | ||
| zapotecki[14] | bald | [bal͡d] | 'mało' | ||
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Magdalena Derwojedowa: Zamiast korepetycji Język polski Kompendium. Świat książki, 2005. ISBN 83-7391-251-7.
- ↑ Beata Assaf (red.): Kieszonkowy słownik polsko-angielski angielsko-polski. Larousse/SEJER, 2004, s. 8. ISBN 83-89181-14-2.
- ↑ Robin Thelwall. Illustrations of the IPA: Arabic. „Journal of the International Phonetic Association”. 20 (2), s. 37–41, 1990. DOI: 10.1017/S0025100300004266. (ang.).
- ↑ Jasmine Dum-Tragut, Armenian: Modern Eastern Armenian, John Benjamins Publishing Company, 2009 (ang.).
- ↑ Joan F. Carbonell, Joaquim Llisterri. Catalan. „Journal of the International Phonetic Association”. 22 (1–2), s. 53–56, 1992. DOI: 10.1017/S0025100300004618. (ang.). Data dostępu do witryny: 17 września 2018
- ↑ Cecile Fougeron, Caroline L Smith. Illustrations of the IPA:French. „Journal of the International Phonetic Association”. 23 (2), s. 73–76, 1993. DOI: 10.1017/S0025100300004874. (ang.).
- ↑ Ryan K. Shosted, Chikovani Vakhtang. Standard Georgian. „Journal of the International Phonetic Association”. 36 (2), s. 255–264, 2006. DOI: 10.1017/S0025100306002659. (ang.). Data dostępu do witryny: 17 września 2018
- ↑ Wiktor Jassem. Polish. „Journal of the International Phonetic Association”. 33 (1), s. 103–107, 2003. DOI: 10.1017/S0025100303001191. (ang.).
- ↑ Madalena Cruz-Ferreira. European Portuguese. „Journal of the International Phonetic Association”. 25 (2), s. 90–94, 1995. DOI: 10.1017/S0025100300005223. (ang.).
- ↑ dexonline.ro (rum.) [dostęp: 22.08.2018]
- ↑ Jaye Padgett. Contrast and Post-Velar Fronting in Russian. „Natural Language & Linguistic Theory”. 21 (1), s. 39–87, 2003. DOI: 10.1023/A:1021879906505. (ang.).
- ↑ Eugenio Martínez-Celdrán, Ana Ma. Fernández-Planas, Josefina Carrera-Sabaté. Castilian Spanish. „Journal of the International Phonetic Association”. 33 (2), s. 255–259, 2003. DOI: 10.1017/S0025100303001373. (ang.). Data dostępu do witryny: 17 września 2018
- ↑ Andrii Danyenko, Serhii Vakulenko, Ukrainian, Lincom Europa, 1995 (ang.). Data dostępu do witryny: 17 września 2018
- ↑ Elizabeth Merrill. Tilquiapan Zapotec. „Journal of the International Phonetic Association”. 38 (1), s. 107–114, 2008. DOI: 10.1017/S0025100308003344. (ang.). Data dostępu do witryny: 17 września 2018
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
