Эрэбор^[1], або Адзінокая Гара (англ.: Lonely Mountain, сінд.: Erebor) — у легендарыуме Дж. Р. Р. Толкіна назва адначасова гары і размешчанага пад ёй каралеўства гномаў.

Эрэбор размешчаны ў паўночна-ўсходняй частцы Серадзем'я, на поўдзень ад усходняга ўскрайку Шэрых Гор (Эрэд Мітрын) і на захад ад горнай сістэмы Жалезных Узгоркаў; такім чынам, з усіх бакоў свету Эрэбор акружаны бязлеснымі стэпамі (што і паўплывала на ўтварэнне тапоніму — Адзінокая Гара).

У некалькіх дзясятках кіламетраў на поўдзень ад Эрэбора знаходзіцца Доўгае Возера, утворанае на месцы зліцця Лясной ракі, якая працякае праз Цемналессе і землі эльфійскага каралеўства і ракі Келдуін, якая бярэ свой пачатак на схілах Адзінокай Гары і далей выходзіць з возера і ўпадае ва ўнутранае мора Рун.

Каралеўства заснаваў у 1999 годзе Трэцяй Эпохі Траін I, сын Наіна, пасля зыходу гномаў з Морыі. У Эрэборы быў знойдзены каштоўны Камень Камянёў — Аркенстан, або Сэрца Гары. Каралеўства Эрэбор сталі называць Падгорным каралеўствам, а яго кіраўніка — Падгорным каралём ці Каралём-пад-Гарой.

У 2770 годзе Т. Э. дракон Смог Залаты, даведаўшыся пра багацці Эрэбора, раптоўна напаў на каралеўства. Многія з гномаў загінулі, аднак некаторым, у тым ліку каралю Трору, яго сыну Траіну II і ўнуку Торыну ўдалося выратавацца, дзякуючы чаму была захавана радавая лінія Дурына і ўтворана каралеўства ў выгнанні. Дракон жа, выгнаўшы жыхароў Гары, запоўз у створаны гномамі лабірынт і залёг там на грудзе скарбаў.

170 гадоў ніводная жывая істота не адважылася пракрасціся ў Эрэбор з-за страху, які нагнаў дракон на былых гаспадароў і суседзяў Эрэбора. Аднак у 2941 годзе Т. Э. спадчыннік трона Эрэбора Торын Дубашчыт, натхнёны магам Белага Савета Гандальфам Шэрым і заручыўшыся падтрымкай хобіта Більба Торбінса, вырашыўся пракрасціся ў скарбніцу Гары праз тайны ход (менавіта праз яго ў свой час выратаваліся бацька і дзед Торына). Добра разумеючы няроўнасць сіл і марнасць адкрытага супрацьстаяння, Торын планаваў тайна выкрасці частку скарбаў, якія некалі належалі яму (у тым ліку Аркенстан); аднак нават такое ўмяшанне не засталося незаўважаным драконам, і атрад Торына падвергся нападу з паветра на схілах Эрэбора. Гномы толькі цудам засталіся ў жывых, а раз'юшаны Смог абрынуў свой гнеў на жыхароў размешчанага на поўдні Эсгарота, але быў забіты Бардам Лучнікам.

Пасля Бітвы Пяці Войскаў, у якой паў Торын, гномы вярнуліся ў Эрэбор, і новы кароль — Даін II Жалезнастоп — адрадзіў багацце і славу Падгорнага каралеўства.

Падчас Вайны Пярсцёнка арміі ўсходніх саюзнікаў Саўрана атакавалі Эрэбор і аблажылі яго, тройчы спрабуючы ўзяць непрыступную цытадэль гномаў штурмам. Абараняючы Гару, на подступах да яе паў кароль Даін II. Аднак пасля гібелі Пярсцёнка Усеўладдзя гномы і іх саюзнікі, людзі Дэйла, адкінулі армію оркаў і істэрлінгаў і прымусілі да ўцёкаў.

У Чацвёртую Эпоху Эрэбор захаваў сваё багацце і незалежнасць, стаўшы саюзнікам Уз'яднанага Каралеўства Гондара і Арнара.

• Эрэбор на Tolkien Gateway

Шаблон:Гномы Серадзем’я

Свет Серадзем’я
Персанажы «Хобіта» і «Валадара пярсцёнкаў»	Арагорн Арвен Бард Лучнік Більба Борамір Галадрыель Гімлі Голум Грыма Чарвявуст Гандальф Даін Дрэвабарод Дэнетар II Кірдан Карабел Кароль-чарадзей Легалас Мэры Піпін Радагаст Саруман (Голас Сарумана) Саўран Смаўг Сэм Тэадэн Тэадрэд Том Бамбадзіл Торын Трандуіл Фарамір Фрода Шэлаб Элранд Эавін Эамер «Брацтва пярсцёнка»
Персанажы «Сільмарыліяна»	Амандзіл Анарыён Анград Арэдэль Арыэн Аэгнар Белег Берэн Гіл-Гэлад Глаурунг Гларфіндэл Гатмаг Даэран Дзіёр Ідрыль Індзіс Ісільдур Кархарот Келебрымбар Куруфін Луціень Маглар Маэглін Маэдрас Меліян Мелькар Мірыель Нэсса Ольвэ Орамэ Орафер Руміл з Тырыёна Тыліён Цінгал Тулкас Туор Турган Турын Турамбар Ульма Унголіянт Феанар Фінвэ Фінган Фінголфін Фіндуілас Фінрад Хуан Эарендзіл Элрас Эльвінг Эру Ілуватар
Геаграфія	Арда Азанулбізар Азёрны горад Аман Ангбанд Ангмар Андуін Арнор Артэдайн Барад-дур Белерыянд Бэкланд Гандалін Гондар Дол-Гулдур Дарыят Дэйл Жалезныя Пагоркі Ізенгард Кардалан Куівіэнен Лебенін Ліндон Цемналессе Лорыен Менеграт Мінас-Моргул Мінас-Цірыт Мордар Морыя Нан Эльмат Нуменор Арадруін Артханк Асгіліят Прыгорра Раздол Рохан Рудаўр Сірыён Стары лес Тангарадрым Тол-Сірыён Тол-Эрэсеа Туманныя горы Утумно Фангорн Харад Шыр Эльдамар Эрэбор Эрэд Энгрын
Бітвы	Пешая бітва за Белерыянд Дагор-нуін-Гіліят Дагор Агларэб Дагор Браголах Нірнаэт Арноэдзіяд Вялікая вайна Вайна Гнева Бітва пры Баюотэры Аблога Барад-Дура Бітва пры Дагорладзе Бітва пры Доле Бітва на Зялёных Палях Падзенне Ізенгарда Бітва пры Асгіліяце Бітва пры Мараноне Бітва ў Морыі Бітва пры Пеларгіры Бітва на Пеленорскіх палях Бітва пры Форнасце Бітва пры Хельмавай Падзі Бітва Пяці Воінстваў
Артэфакты	Альфірын Аркенстон Ацэлас Белае дрэва Гламдрынг Джала Лембас Мітрыл Нарсіль Оркрыст Паланціры Пярсцёнкі Улады Пярсцёнак Усеўладдзя Сільмарылы
Расы і народы	Айнур Валар Маяр Балрагі Варгі Гномы Драконы Людзі Эдайн Істэрлінгі Нуменорцы Рахірым Оркі Урук-хаі Тролі Хобіты Эльфы Эльдар Авары Энты
Эпохі	Першая Другая Трэцяя Чацвёртая