Цемналессе
Краіна	Woodland Realm[d]
Знаходзіцца ў межах геаграфічнага аб’екта	Раваніён[d]
Прадстаўлена ў працы	Хобіт, або Туды і назад, Валадар Пярсцёнкаў і Сільмарыліян
З мастацкага твора	легендарыум Толкіна[d]

Цемналессе^[1] (англ.: Mirkwood) — у легендарыуме Дж. Р. Р. Толкіна велізарны лясны масіў, які размешчаны ў Раваніёне (Серадзем'е), на ўсход ад Імглістых гор, за ракой Андуін. Рэштка першабытнага лесу, які пакрываў у старажытныя часы значную частку тэрыторыі Серадзем’я. На поўначы Цемналессе падыходзіць да Шэрых гор, на ўсходзе мяжуе з Эрэбором, а ад яго паўднёвага ўскрайка пачынаюцца Бурыя землі.

Першапачаткова ў гэтым лесе жылі лясныя эльфы — нандар, якім кіраваў кароль Орафер — выхадзец з каралеўства Дарыят, а пасля ягоны сын Трандуіл. Лес называлі «Вялікім Зеленалессем», «Вялікай Пушчай» (сінд. Eryn Galen) прыкладна да 1100 года Трэцяй эпохі, калі на лес паў цень Цёмнага Валадара Саўрана, і людзі пачалі называць яго «Taur-e-Ndaedelos» («Лес Вялікага Жаху») — па-англійску Mirkwood («Цемналессе»). Саўран, дух якога ацалеў пасля Вайны Апошняга Саюза, пад імем Некраманта пасяліўся ў крэпасці на ўзгорку Дол-Гулдур, вымусіўшы Трандуіла і яго народ сысці на паўночны ўсход. З часам у Цемналессі стала з’яўлялася ўсе больш злосных істот — оркаў, ваўкоў — варгаў, троляў, гіганцкіх павукоў. Лес з усходу на захад перасякала старая Гномчына Дарога — Мен-і-Наўгрым, але праз яе адносную блізкасці да Дол-Гулдура дарога была закінута. Эльфы выкарыстоўвалі сцежку на поўнач ад яе — яна канчалася дзесьці ў балотах на поўдзень ад Эсгарота, што на Доўгім возеры.

У 2941 годзе Трэцяй эпохі (гэтыя падзеі апісаны ў аповесці «Хобіт, або Туды і назад») хобіт Більба Торбінс разам з Каралём-пад-Гарой у выгнанні Торынам Дубашчытам і дванаццаццю іншымі гномамі прайшоў праз Цемналессе. Там яны наткнуліся на гіганцкіх павукоў. Більба выратаваў гномаў, але неўзабаве яны былі схоплены ляснымі эльфамі, беглі з палону і вызвалілі Эрэбор ад цмока Смаўга. Прыкладна ў гэты ж час Белая Рада, якая складалася з чарадзеяў Сарумана і Гандальфа і эльфійскіх валадароў Галадрыелі і Элранда, напала на крэпасць Дол-Гулдур, аднак Саўран загадзя адступіў у Мордар, пасля чаго яго ўплыў на Цемналессе на некаторы час зменшыўся.

Праз многія гады Голум, пасля таго як яго адпусцілі з Мордара, быў схоплены Арагорном і прыведзены да Трандуіла, але бег, скарыстаўшыся набегам оркаў.

Увесну 3019 года Трэцяй эпохі оркі напалі на эльфаў Трандуіла, але эльфы вытрымалі націск і пагналі оркаў на поўдзень, у Дол-Гулдур. У той жа час оркі напалі на Лорыен, аднак эльфы Келеборна атрымалі перамогу і перайшлі на ўсходні бераг Андуіна ў пагоні за оркамі. 5 красавіка 3019 года Трандуіл, Галадрыель і Келеборн сустрэліся каля Дол-Гулдура, і аб’яднанымі сіламі лясных эльфаў Цемналесся і Лорыена рэшткі оркаў былі знішчаны. Больш за тое, сама Галадрыель зруйнавала былы прытулак Саўрана. Менавіта тады «Цемналессе» атрымала новую назву — «Eryn Lasgalen» («Лес Зялёнага Лісця»).

На поўдні лесу з тых часоў кіраваў Келеборн, на поўначы — Трандуіл; цэнтральную ж частку лесу засялілі людзі, нашчадкі пярэваратня Беарна. Эльфійскае насельніцтва Цемналесся склалі Сіндар, Авары, а таксама лорыенскія галадрымы ў паўднёвай частцы лесу.

Магчымы рэальны прататып Цемналесся — лес Пазлвуд у Англіі^[2]. Назва Мюрквід запазычана са скандынаўскіх саг.

• Ілюстрацыя: «Павукі Цемналесся», Тэд Несміт

Свет Серадзем’я
Персанажы «Хобіта» і «Валадара пярсцёнкаў»	Арагорн Арвен Бард Лучнік Більба Борамір Галадрыель Гімлі Голум Грыма Чарвявуст Гандальф Даін Дрэвабарод Дэнетар II Кірдан Карабел Кароль-чарадзей Легалас Мэры Піпін Радагаст Саруман (Голас Сарумана) Саўран Смаўг Сэм Тэадэн Тэадрэд Том Бамбадзіл Торын Трандуіл Фарамір Фрода Шэлаб Элранд Эавін Эамер «Брацтва пярсцёнка»
Персанажы «Сільмарыліяна»	Амандзіл Анарыён Анград Арэдэль Арыэн Аэгнар Белег Берэн Гіл-Гэлад Глаурунг Гларфіндэл Гатмаг Даэран Дзіёр Ідрыль Індзіс Ісільдур Кархарот Келебрымбар Куруфін Луціень Маглар Маэглін Маэдрас Меліян Мелькар Мірыель Нэсса Ольвэ Орамэ Орафер Руміл з Тырыёна Тыліён Цінгал Тулкас Туор Турган Турын Турамбар Ульма Унголіянт Феанар Фінвэ Фінган Фінголфін Фіндуілас Фінрад Хуан Эарендзіл Элрас Эльвінг Эру Ілуватар
Геаграфія	Арда Азанулбізар Азёрны горад Аман Ангбанд Ангмар Андуін Арнор Артэдайн Барад-дур Белерыянд Бэкланд Гандалін Гондар Дол-Гулдур Дарыят Дэйл Жалезныя Пагоркі Ізенгард Кардалан Куівіэнен Лебенін Ліндон Цемналессе Лорыен Менеграт Мінас-Моргул Мінас-Цірыт Мордар Морыя Нан Эльмат Нуменор Арадруін Артханк Асгіліят Прыгорра Раздол Рохан Рудаўр Сірыён Стары лес Тангарадрым Тол-Сірыён Тол-Эрэсеа Туманныя горы Утумно Фангорн Харад Шыр Эльдамар Эрэбор Эрэд Энгрын
Бітвы	Пешая бітва за Белерыянд Дагор-нуін-Гіліят Дагор Агларэб Дагор Браголах Нірнаэт Арноэдзіяд Вялікая вайна Вайна Гнева Бітва пры Баюотэры Аблога Барад-Дура Бітва пры Дагорладзе Бітва пры Доле Бітва на Зялёных Палях Падзенне Ізенгарда Бітва пры Асгіліяце Бітва пры Мараноне Бітва ў Морыі Бітва пры Пеларгіры Бітва на Пеленорскіх палях Бітва пры Форнасце Бітва пры Хельмавай Падзі Бітва Пяці Воінстваў
Артэфакты	Альфірын Аркенстон Ацэлас Белае дрэва Гламдрынг Джала Лембас Мітрыл Нарсіль Оркрыст Паланціры Пярсцёнкі Улады Пярсцёнак Усеўладдзя Сільмарылы
Расы і народы	Айнур Валар Маяр Балрагі Варгі Гномы Драконы Людзі Эдайн Істэрлінгі Нуменорцы Рахірым Оркі Урук-хаі Тролі Хобіты Эльфы Эльдар Авары Энты
Эпохі	Першая Другая Трэцяя Чацвёртая