Հայ ավետարանական եկեղեցի (Հայաստանեայց Աւետարանական եկեղեցի) պատկանում է բողոքական ավետարանական եկեղեցիների շարքին։ Հայ Ավետարանական եկեղեցին պաշտոնապես սկիզբ է առել որպես ինքնավար հոգևորական հանրություն 1846 թվականի հուլիսի 1-ին Կոստանդնուպոլսում։

19-րդ դարի կեսից Հայ ավետարանական շարժումը տարածվել է Արևմտյան Հայաստանում, Կիլիկիայում, Օսմանյան կայսրության մյուս հայաշատ շրջաններում։ 1860-ական թվականներից Թուրքիայի տարբեր շրջաններում հայ ավետարանական եկեղեցիները կազմակերպվեցին։ 1918-1930 թթ հայ ավետարանականների թիվը Հայաստանում եղել է 3000, իսկ ողջ Հարավային Կովկասում՝ մոտ 4000։

1991 թվականից Հայաստանում սկսել է գործել Ամերիկայի Հայ ավետարանչական ընկերակցության երևանյան գրասենյակը։ 1994 թ հուլիսի 1-ից Հայ Ավետարանական եկեղեցին ստացել է Հայաստանում պաշտոնապես գործելու իրավունք։ Հայաստանում կան Հայաստանյայց ավետարանական 50 եկեղեցի և աղոթատեղի։

Սփյուռքում գործում է 3 հայ ավետարանական միություն.

• Մերձավոր Արևելքի հայ ավետարանական միություն (ստեղծվել է 1924 թ, կենտրոնը՝ Բեյրութ, ընդգրկում է Սիրիայի, Լիբանանի, Իրանի, Թուրքիայի, Հունաստանի, Եգիպտոսի եկեղեցիները)։
• Ֆրանսիայի հայ ավետարանական միություն (ստեղծվել է 1927 թ, կառավարությունը ճանաչել է 1946 թ, կենտրոնը՝ Փարիզ)։
• Հյուսիսային Ամերիկայի (ստեղծվել է 1971 թ, կենտրոնը՝ Նյու Ջերսի, ընդգրկում է ԱՄՆ և Կանադայի հայ ավետարանական համայնքները)^[1]։

Հայ Ավետարանական եկեղեցին ու Հայ առաքելական եկեղեցին միմյանց հետ համագործակցում են^[2], օրինակ՝ Հայ կաթողիկե եկեղեցու հետ միասին կազմում են Հայաստանի աստվածաշնչային ընկերության հոգաբարձուների խորհուրդը։

• Հայաստանյայց Ավետարանական Եկեղեցի
• Շողիկ ամսագիր

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հայ ավետարանական եկեղեցի» հոդվածին։

Բառարաններ և հանրագիտարաններ Արմենիապեդիա Չափորոշչային վերահսկողություն LCCN: n85044751 · VIAF: 131409230 · WorldCat VIAF: 131409230

դ ք խ Հայկական սփյուռք Նախկին ԽՍՀՄ (Ներքին սփյուռք) Ադրբեջան (Բաքու / Շամախի / Շաքի / Նախիջևան)  • Բելառուս  • Էստոնիա  • Թուրքմենստան  • Լատվիա  • Լիտվա  • Ղազախստան  • Ղրղզստան  • Մոլդովա  • Ռուսաստան (Մոսկվա/ Սանկտ Պետերբուրգ / Նոր Նախիջևան)  • Վրաստան (Աբխազիա / Թբիլիսի / Ցխինվալ)  • Տաջիկստան  • Ուզբեկստան  • Ուկրաինա ( Բելգորոդ-Դնեստրովսկի/ Թեոդոսիա / Ղրիմ) Եվրոպա Ալբանիա  • Ավստրիա  • Բելգիա  • Բուլղարիա  • Գերմանիա  • Դանիա  • Իսպանիա  • Իտալիա (Հռավեննա/ Վենետիկ)  • Լեհաստան  • Հունաստան  • Հունգարիա  • Մալթա  • Մեծ Բրիտանիա  • Նիդերլանդներ  • Նորվեգիա  • Շվեդիա  • Շվեյցարիա  • Չեխիա  • Ռումինիա  • Սլովակիա  • Ֆինլանդիա  • Ֆրանսիա Ամերիկա ԱՄՆ (Բոստոն / Լոս Անջելես / Նյու Յորք / Չիկագո / Վաշինգտոն / Փրովիդենս )  • Արգենտինա  • Բրազիլիա  • Էկվադոր  • Կանադա  • Կուբա  • Մեքսիկա  • Չիլի  • Վենեսուելա  • Ուրուգվայ Ասիա Արաբական Միացյալ Էմիրություններ  • Աֆղանստան  • Բահրեյն  • Թաիլանդ  • Թուրքիա  • Ինդոնեզիա  • Իսրայել (Երուսաղեմ)  • Իրան  • Իրաք  • Լիբանան  • Կիպրոս  • Հնդկաստան  • Հորդանան  • Ճապոնիա  • Մալայզիա  • Մյանմա  • Չինաստան  • Պակիստան  • Սինգապուր  • Սիրիա  • Կատար  • Քուվեյթ  • Ֆիլիպիններ Աֆրիկա Եգիպտոս  • Եթովպիա  • Հարավ-Աֆրիկյան Հանրապետություն  • Սուդան Ավստրալիա Ավստրալիա  • Նոր Զելանդիա Այլ նյութեր Բնակավայրեր: (Նախկին ԽՍՀՄ): Արմյանսկ, Ուկրաինա  • Հայկաձոր, Ռուսաստան  • Նոր Նախիջևան, Ռուսաստան Բնակավայրեր: (Սփյուռք): Անջար, Լիբանան  • Դեր Զոր, Սիրիա  • Նոր Ջուղա, Իրան  • Վաքըֆ, Թուրքիա  • Քեսաբ, Սիրիա Եկեղեցիներ: Հայ Առաքելական Եկեղեցի  • ( Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին  • Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութիւն  • Պատրիարքութիւն Հայոց յԵրուսաղէմ  • Պատրիարքութիւն Հայոց Կոստանդնուպոլսոյ )  • Հայ Ավետարանական Եկեղեցի  • Հայ Կաթողիկե Եկեղեցի Կուսակցություններ: Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն (ՀՅԴ)  • Ռամկավար ազատական կուսակցություն (ՌԱԿ)  • Սոցիալ դեմոկրատ Հնչակյան կուսակցություն (ՍԴՀԿ)  • Արմենական-Ռամկավար Ազատական Կուսակցություն Կազմակերպություններ: Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միություն (ՀԲԸՄ)  • Հայ Մարմնամարզական Միություն (ՀՄՄ)  • Հայ Մարմնակրթական Ընդհանուր Միություն (ՀՄԸՄ)