Հայ-ճապոնական հարաբերություններ

Ճապոնիա	Հայաստան

Հայերը Ճապոնիայում հաստատվել են 19-րդ դարի երկրորդ կեսերից։ Ճապոնիան աշխարհի այն եզակի պետություններից է, որտեղ հայկական համայնք չի ստեղծվել^[1]։ Ճապոնիայում ապրող հայերը հիմնականում հնդկահայերն են, որոնք Հնդկաստանից Ճապոնիա են մեկնել առևտրական նպատակներով և հաստատվել այնտեղ։ 1870 թվականին Կալկաթայի «Աբգար և Ընկերություն» ընկերությունը սկսել է նավագնացությաններ իրականացնել դեպի Ճապոնիա և արդեն 1880-ական թվականների կեսին Ճապոնիայի Կոբե, Յոկոհամա և Նագասակի քաղաքները կապել Սինգապուրի, Հոնկոնգի, Փենանգի և Կալկաթայի հետ։

19-րդ դարի 1890-ական թվականների Ճապոնահայ համայնքի կարկառուն ներկայացուցիչներից են Աղաբեկ եղբայրները, որոնք ղեկավարել են «Աղաբեկ և ընկերություն» առևտրական հաստատությունը, որի օրինակով հետագայում նույնանուն կազմակերպությկան մասնաճյուղ է ստեղծվում Յոկոհամայում։ Այս ընկերությունը գործել է մինչև 1920-ական թվականները՝ Անահիտ Աբգարյանի և նրա որդի Միքայել Աբգարյանի ղեկավարությամբ։

«Աղաբեկ և ընկերություն» կազմակերպության ղեկավար Անահիտ Աբգարյանը 1920 թվականին նշանակվել է Հայաստանի Հանրապետության (1918-1920 թթ) հյուպատոս Ճապոնիայում (աշխարհում առաջին կին հյուպատոսը)։

1890-ականների վերջին Ճապոնիա է տեղափոխվել հայ վաճառական Փ.Մ.Փափազյանը, ով այստեղ է մնացել մինչև 1917 թվականը։ 1900-ականների սկզբին Կոբեում գործել է «Մարտին եղբայրներ» ընկերությունը, որն ունեցել է մի խումբ երիտասարդ հայ գործավորներ։ 1920-ական թվականներին Կոբեում գործել է նաև «Փոլ Արաթուն և ընկերությունը», որը Սինգապուրի «Ստեֆընս Փոլ»-ի մասնաճյուղն էր։

20-րդ դարի առաջին կեսին Ճապոնիայում դիվանագիտական աշխատանքի են նշանակվել հայեր տարբեր երկրներից։ Այդպես, 1930-1931 թթ. Ճապոնիայում Իրանի դեսպան է եղել ականավոր դիվանագետ-թարգմանիչ Հովհաննես Խան Մասեհյանը, իսկ 1956-1958 թթ. Ճապոնիայում ԽՍՀՄ դեսպանն է եղել Իվան Թևոսյանը։

1962 թվականին Ճապոնիայում ապրել է Մերձավոր Արևելքից (հիմնականում՝ Իրանից, Իրաքից, Սիրիայից և Լիբանանից), ինչպես նաև Հնդկաստանից դեռևս դարի սկզբում այստեղ գաղթած 10 հայ ընտանիք՝ հիմնականում առևտրականներ։

• Հայաստանում Ճապոնիայի դեսպանություն
• Ճապոնիայում Հայաստանի դեսպանություն
• Հայ-ճապոնական հարաբերությունները նկարագրող կայք

դ ք խ Հայկական սփյուռք Նախկին ԽՍՀՄ (Ներքին սփյուռք) Ադրբեջան (Բաքու / Շամախի / Շաքի / Նախիջևան)  • Բելառուս  • Էստոնիա  • Թուրքմենստան  • Լատվիա  • Լիտվա  • Ղազախստան  • Ղրղզստան  • Մոլդովա  • Ռուսաստան (Մոսկվա/ Սանկտ Պետերբուրգ / Նոր Նախիջևան)  • Վրաստան (Աբխազիա / Թբիլիսի / Ցխինվալ)  • Տաջիկստան  • Ուզբեկստան  • Ուկրաինա ( Բելգորոդ-Դնեստրովսկի/ Թեոդոսիա / Ղրիմ) Եվրոպա Ալբանիա  • Ավստրիա  • Բելգիա  • Բուլղարիա  • Գերմանիա  • Դանիա  • Իսպանիա  • Իտալիա (Հռավեննա/ Վենետիկ)  • Լեհաստան  • Հունաստան  • Հունգարիա  • Մալթա  • Մեծ Բրիտանիա  • Նիդերլանդներ  • Նորվեգիա  • Շվեդիա  • Շվեյցարիա  • Չեխիա  • Ռումինիա  • Սլովակիա  • Ֆինլանդիա  • Ֆրանսիա Ամերիկա ԱՄՆ (Բոստոն / Լոս Անջելես / Նյու Յորք / Չիկագո / Վաշինգտոն / Փրովիդենս )  • Արգենտինա  • Բրազիլիա  • Էկվադոր  • Կանադա  • Կուբա  • Մեքսիկա  • Չիլի  • Վենեսուելա  • Ուրուգվայ Ասիա Արաբական Միացյալ Էմիրություններ  • Աֆղանստան  • Բահրեյն  • Թաիլանդ  • Թուրքիա  • Ինդոնեզիա  • Իսրայել (Երուսաղեմ)  • Իրան  • Իրաք  • Լիբանան  • Կիպրոս  • Հնդկաստան  • Հորդանան  • Ճապոնիա  • Մալայզիա  • Մյանմա  • Չինաստան  • Պակիստան  • Սինգապուր  • Սիրիա  • Կատար  • Քուվեյթ  • Ֆիլիպիններ Աֆրիկա Եգիպտոս  • Եթովպիա  • Հարավ-Աֆրիկյան Հանրապետություն  • Սուդան Ավստրալիա Ավստրալիա  • Նոր Զելանդիա Այլ նյութեր Բնակավայրեր: (Նախկին ԽՍՀՄ): Արմյանսկ, Ուկրաինա  • Հայկաձոր, Ռուսաստան  • Նոր Նախիջևան, Ռուսաստան Բնակավայրեր: (Սփյուռք): Անջար, Լիբանան  • Դեր Զոր, Սիրիա  • Նոր Ջուղա, Իրան  • Վաքըֆ, Թուրքիա  • Քեսաբ, Սիրիա Եկեղեցիներ: Հայ Առաքելական Եկեղեցի  • ( Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին  • Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութիւն  • Պատրիարքութիւն Հայոց յԵրուսաղէմ  • Պատրիարքութիւն Հայոց Կոստանդնուպոլսոյ )  • Հայ Ավետարանական Եկեղեցի  • Հայ Կաթողիկե Եկեղեցի Կուսակցություններ: Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն (ՀՅԴ)  • Ռամկավար ազատական կուսակցություն (ՌԱԿ)  • Սոցիալ դեմոկրատ Հնչակյան կուսակցություն (ՍԴՀԿ)  • Արմենական-Ռամկավար Ազատական Կուսակցություն Կազմակերպություններ: Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միություն (ՀԲԸՄ)  • Հայ Մարմնամարզական Միություն (ՀՄՄ)  • Հայ Մարմնակրթական Ընդհանուր Միություն (ՀՄԸՄ)