Süni intellekt fəlsəfəsi

Süni intellekt fəlsəfəsi — idrak fəlsəfəsinin və informatika fəlsəfəsinin qolu.^[1] Burada süni intellekt və onun intellekt, etika, şüur, epistemologiya və azad iradənin biliyə təsirini araşdırır.^[2]^[3] Bundan əlavə, texnologiya süni heyvanların və ya süni insanların (və ya ən azı süni varlıqların) yaradılması ilə məşğuldur. Bu səbəbə görə sözügedən fənn filosoflar üçün böyük maraq doğurur.^[4] Bu amillər süni intellekt fəlsəfəsinin yaranmasına səbəb olmuşdur.

Süni intellekt fəlsəfəsi bu kimi suallara cavab verməyə çalışır:^[5]

Maşın ağıllı hərəkət edə bilərmi? İnsanın düşünərək həll edəcəyi hər hansı problemi həll edə bilərmi?
İnsan zəkası və maşın zəkası eynidirmi? İnsan beyni əslində kompüterdirmi?
Maşın bir insan kimi idrak, psixi vəziyyət və şüura malik ola bilərmi? Obyektlərin necə olduğunu hiss edə bilərmi?

Bu kimi suallar müvafiq olaraq Sİ tədqiqatçılarının, koqnitiv alimlərin və filosofların fərqli maraqlarını əks etdirir. Bu suallara verilən elmi cavablar "zəka" və "şüur"un tərifindən və məhz hansı "maşınların" müzakirə edildiyindən asılıdır.

Sİ fəlsəfəsindəki mühüm təkliflərə digərləri arasında aşağıdakılar daxildir:

Türinqin "nəzakətli konvensiyası": "Əgər maşın insan kimi ağıllı davranırsa, o da insan qədər ağıllıdır".^[6]
Dartmut təklifi: "Öyrənmənin hər tərəfi və ya zəkanın hər hansı digər xüsusiyyəti o qədər dəqiq təsvir edilə bilər ki, onu simulyasiya etmək üçün bir maşın hazırlana bilər".^[7]
Allen Nyuell və Herbert A. Saymonun fiziki simvol sistemi fərziyyəsi: "Fiziki simvollar sistemi ümumi ağıllı hərəkət üçün zəruri və kifayət qədər vasitələrə malikdir".^[8]
Con Sörlün güclü süni intellekt fərziyyəsi: "Düzgün giriş və çıxışlara malik uyğun şəkildə proqramlaşdırılmış kompüter beləliklə, insanların ağılları ilə eyni mənada bir zehnə sahib olardı".^[9]

Düşünmək qabiliyyəti

Süni intellekt fəlsəfəsində ən çox qızışan mübahisə insan əllərinin yaradılması barədə düşünmə ehtimalı ilə bağlı sual doğurur. Tədqiqatçılara insan zehnini modelləşdirmə elmini yaratmağa sövq edən "Bir maşın düşünə bilərmi?" Sualını 1950-ci ildə Alan Türinq irəli sürmüşdür. Bu mövzuda iki əsas nöqtəyə güclü və zəif süni intellektin hipotezləri deyilir.

"Güclü süni intellekt" termini Con Syorl tərəfindən təqdim edildi, öz söz yanaşması ilə xarakterizə olunur:

Üstəlik, belə bir proqram yalnız ağıl modeli olmayacaq; sözün əsl mənasında, insanın şüuru olduğu eyni mənada ağıl olacaqdır.^[10]

Əksinə, zəif Sİ tərəfdarları, proqramları yalnız insan idrak qabiliyyətlərinin tam spektrini tələb etməyən müəyyən problemləri həll etməyə imkan verən bir vasitə kimi nəzərdən keçirməyi üstün tuturlar.

Çin Otağı, Con Syorl düşüncə təcrübəsində göstərir ki, hətta Türinq testindən keçmək də maşının həqiqi düşüncə prosesinə sahib olması üçün kifayət qədər meyar ola bilməz.

Düşüncə yaddaşda saxlanan məlumatların işlənməsi prosesidir: analiz, sintez və özünü proqramlaşdırma.

Bənzər bir mövqe Rocer Penrouzun "Kralın yeni zehni" kitabında rəsmi sistemlərə söykənən bir düşüncə prosesinin əldə edilməsinin mümkünsüzlüyünü iddia edir^[11].

Etik problemləri

Bu bölmədə süni intellekt və etika ilə bağlı suallar var.

Gələcəkdə maşınlar düşünə bilərsə, özlərindən agah olun və hisslər keçirirsə, insanı bir insan, maşın — maşın nədir?
Gələcəkdə maşınlar özləri ilə tanış ola və hisslər keçirə bilsələr, onları idarə etmək mümkün olacaq və ya onlara səlahiyyət verilməlidir?
Gələcəkdə avtomobillər düşünə bilərsə, insanlar və avtomobillər arasındakı münasibətlər necə inkişaf edəcəkdir? Bu məsələ sənət əsərlərində dəfələrlə insanlar və maşınların qarşıdurmasının nümunəsi kimi nəzərdən keçirilmişdir. Məsələn, Frank Herbertin "Dune" romanındakı Butler cihadı, Dan Simmonsun "Hyperion" romanındakı İskinlərlə münasibətlər, "Terminator" filmindəki avtomobillərlə müharibə və s. "
Çoxsaylı tibbi amputasiya nəticəsində bədənin 99 faizini süni orqanlarla əvəz edən bir adam maşın hesab ediləcəkmi?

Həmçinin bax

İstinadlar

↑ "Philosophy of Computer Science". obo (ingilis). 2023-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-04.
↑ McCarthy, John. "The Philosophy of AI and the AI of Philosophy". jmc.stanford.edu. 2018-10-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-18.
↑ Müller, Vincent C. "Philosophy of AI: A structured overview". Nathalie A. Smuha (Ed.), Cambridge Handbook on the Law, Ethics and Policy of Artificial Intelligence. 2023-07-24. 2023-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-04.
↑ Bringsjord, Selmer; Govindarajulu, Naveen Sundar, Artificial Intelligence // Zalta, Edward N. (redaktor), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2018), Metaphysics Research Lab, Stanford University, 2018, 2019-11-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2018-09-18
↑ Russell, Norvig, 2003. səh. 947 define the philosophy of AI as consisting of the first two questions, and the additional question of the ethics of artificial intelligence. Fearn, 2007. səh. 55 writes "In the current literature, philosophy has two chief roles: to determine whether or not such machines would be conscious, and, second, to predict whether or not such machines are possible." The last question bears on the first two.
↑ This is a paraphrase of the essential point of the Turing test. Turing, 1950, Haugeland, 1985. səh. 6–9, Crevier, 1993. səh. 24, Russell, Norvig, 2003. səh. 2–3 and 948
↑ McCarthy və b. 1955. This assertion was printed in the program for the Dartmouth Conference of 1956, widely considered the "birth of AI."also Crevier, 1993. səh. 28
↑ Newell, Simon, 1976 and Russell, Norvig, 2003. səh. 18
↑ This version is from Searle, (1999), and is also quoted in Dennett, 1991. səh. 435. Searle's original formulation was "The appropriately programmed computer really is a mind, in the sense that computers given the right programs can be literally said to understand and have other cognitive states." (Searle 1980, С. 1). Strong AI is defined similarly by Russell, Norvig, (2003. səh. 947): "The assertion that machines could possibly act intelligently (or, perhaps better, act as if they were intelligent) is called the 'weak AI' hypothesis by philosophers, and the assertion that machines that do so are actually thinking (as opposed to simulating thinking) is called the 'strong AI' hypothesis."
↑ "Джон Сёрль. Разум мозга — компьютерная программа?". 2011-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-27.
↑ Роджер Пенроуз. Новый ум короля. О компьютерах, мышлении и законах физики. Издательство: УРСС, 2005 г. ISBN 5-354-00993-6

Ədəbiyyat

Петрунин Ю. Ю., Рязанов М.А., Савельев А. В. Философия искусственного интеллекта в концепциях нейронаук (1-е). М.: МАКС Пресс (издательство). 2010. 84. ISBN 978-5-317-03251-7.
Adam, Alison (1989). Artificial Knowing: Gender and the Thinking Machine. Routledge & CRC Press. ISBN 978-0-415-12963-3
Benjamin, Ruha (2019). Race After Technology: Abolitionist Tools for the New Jim Code. Wiley. ISBN 978-1-509-52643-7
Blackmore, Susan, Consciousness: A Very Short Introduction, Oxford University Press, 2005
Bostrom, Nick, Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies, Oxford University Press, 2014, ISBN 978-0-19-967811-2
Brooks, Rodney, "Elephants Don't Play Chess" (PDF), Robotics and Autonomous Systems, 6 (1–2), 1990: 3–15, CiteSeerX 10.1.1.588.7539, doi:10.1016/S0921-8890(05)80025-9, 2007-08-09 tarixində arxivləşdirilib (PDF), İstifadə tarixi: 2007-08-30
Bryson, Joanna (2019). The Artificial Intelligence of the Ethics of Artificial Intelligence: An Introductory Overview for Law and Regulation, 34.
Chalmers, David J, The Conscious Mind: In Search of a Fundamental Theory, Oxford University Press, New York, 1996, ISBN 978-0-19-511789-9
Cole, David, The Chinese Room Argument // Zalta, Edward N. (redaktor), The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Fall 2004, 2021-02-27 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2023-09-04.
Crawford, Kate (2021). Atlas of AI: Power, Politics, and the Planetary Costs of Artificial Intelligence. Yale University Press.
Dennett, Daniel, Consciousness Explained, The Penguin Press, 1991, ISBN 978-0-7139-9037-9
Dreyfus, Hubert, What Computers Can't Do, New York: MIT Press, 1972, ISBN 978-0-06-011082-6
Dreyfus, Hubert, What Computers Still Can't Do, New York: MIT Press, 1979.
Dreyfus, Hubert; Dreyfus, Stuart, Mind over Machine: The Power of Human Intuition and Expertise in the Era of the Computer, Oxford, UK: Blackwell, 1986
Fearn, Nicholas, The Latest Answers to the Oldest Questions: A Philosophical Adventure with the World's Greatest Thinkers, New York: Grove Press, 2007
Gladwell, Malcolm, Blink: The Power of Thinking Without Thinking, Boston: Little, Brown, 2005, ISBN 978-0-316-17232-5.
Harnad, Stevan, What's Wrong and Right About Searle's Chinese Room Argument? // Bishop, M.; Preston, J. (redaktorlar ), Essays on Searle's Chinese Room Argument, Oxford University Press, 2001, 2011-10-26 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2023-09-04
Haraway, Donna (1985). A Cyborg Manifesto.
Haugeland, John, Artificial Intelligence: The Very Idea, Cambridge, Mass.: MIT Press, 1985.
Hofstadter, Douglas, Gödel, Escher, Bach: an Eternal Golden Braid, 1979.
Horst, Steven, The Computational Theory of Mind // Zalta, Edward N. (redaktor), The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Metaphysics Research Lab, Stanford University, 2009, 2018-09-11 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2023-09-04.
Kaplan, Andreas; Haenlein, Michael, "Siri, Siri in my Hand, who's the Fairest in the Land? On the Interpretations, Illustrations and Implications of Artificial Intelligence", Business Horizons, 62, 2018: 15–25, doi:10.1016/j.bushor.2018.08.004
Kurzweil, Ray, The Singularity is Near, New York: Viking Press, 2005, ISBN 978-0-670-03384-3.
Lucas, John, Minds, Machines and Gödel // Anderson, A.R. (redaktor), Minds and Machines, 1961, 2007-08-19 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2023-09-04.
Malabou, Catherine (2019). Morphing Intelligence: From IQ Measurement to Artificial Brains. (C. Shread, Trans.). Columbia University Press.
McCarthy, John; Minsky, Marvin; Rochester, Nathan; Shannon, Claude, A Proposal for the Dartmouth Summer Research Project on Artificial Intelligence, 1955, 2008-09-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
McCarthy, John, What is AI?, 1999, 4 December 2022 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 4 December 2022
McDermott, Drew, "How Intelligent is Deep Blue", New York Times, May 14, 1997, October 4, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: October 10, 2007
Moravec, Hans, Mind Children, Harvard University Press, 1988
Penrose, Roger, The Emperor's New Mind: Concerning Computers, Minds, and The Laws of Physics, Oxford University Press, 1989, ISBN 978-0-14-014534-2c
Rescorla, Michael, "The Computational Theory of Mind", in:Edward N. Zalta (ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2020 Edition) Arxivləşdirilib 2022-01-31 at the Wayback Machine
Şablon:Russell Norvig 2003
Searle, John, "Minds, Brains and Programs" (PDF), Behavioral and Brain Sciences, 3 (3), 1980: 417–457, doi:10.1017/S0140525X00005756, 2015-09-23 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib
Searle, John, The Rediscovery of the Mind, Cambridge, Massachusetts: M.I.T. Press, 1992
Searle, John, Mind, language and society, New York, NY: Basic Books, 1999, ISBN 978-0-465-04521-1, OCLC 231867665

Xarici keçidlər

А. V. Savelyev. О конференциях по философии искусственного интеллекта — süni intellekt fəlsəfəsinin əsas müasir istiqamətlərini nəzərdən keçirilməsi

Kateqoriyalar

[1] "Philosophy of Computer Science". obo (ingilis). 2023-08-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-04.

[2] McCarthy, John. "The Philosophy of AI and the AI of Philosophy". jmc.stanford.edu. 2018-10-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-18.

[:0-3] Müller, Vincent C. "Philosophy of AI: A structured overview". Nathalie A. Smuha (Ed.), Cambridge Handbook on the Law, Ethics and Policy of Artificial Intelligence. 2023-07-24. 2023-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-04.

[sep-4] Bringsjord, Selmer; Govindarajulu, Naveen Sundar, Artificial Intelligence // Zalta, Edward N. (redaktor), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2018), Metaphysics Research Lab, Stanford University, 2018, 2019-11-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2018-09-18

[5] Russell, Norvig, 2003. səh. 947 define the philosophy of AI as consisting of the first two questions, and the additional question of the ethics of artificial intelligence. Fearn, 2007. səh. 55 writes "In the current literature, philosophy has two chief roles: to determine whether or not such machines would be conscious, and, second, to predict whether or not such machines are possible." The last question bears on the first two.

[T-6] This is a paraphrase of the essential point of the Turing test. Turing, 1950, Haugeland, 1985. səh. 6–9, Crevier, 1993. səh. 24, Russell, Norvig, 2003. səh. 2–3 and 948

[MMRS-7] McCarthy və b. 1955. This assertion was printed in the program for the Dartmouth Conference of 1956, widely considered the "birth of AI."also Crevier, 1993. səh. 28

[NS-8] Newell, Simon, 1976 and Russell, Norvig, 2003. səh. 18

[SWAI-9] This version is from Searle, (1999), and is also quoted in Dennett, 1991. səh. 435. Searle's original formulation was "The appropriately programmed computer really is a mind, in the sense that computers given the right programs can be literally said to understand and have other cognitive states." (Searle 1980, С. 1). Strong AI is defined similarly by Russell, Norvig, (2003. səh. 947): "The assertion that machines could possibly act intelligently (or, perhaps better, act as if they were intelligent) is called the 'weak AI' hypothesis by philosophers, and the assertion that machines that do so are actually thinking (as opposed to simulating thinking) is called the 'strong AI' hypothesis."

[10] "Джон Сёрль. Разум мозга — компьютерная программа?". 2011-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-27.

[11] Роджер Пенроуз. Новый ум короля. О компьютерах, мышлении и законах физики. Издательство: УРСС, 2005 г. ISBN 5-354-00993-6

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Süni intellekt
Tarixi	Süni intellektin tarixi Süni intellektin qışı Dartmut seminarı
Fəlsəfə	Türinq testi Çin otağı Güclü və zəif süni intellekt Dost süni intellekt Süni intellekt etikası
İstiqamətlər	Agent yanaşması Adaptiv idarəetmə Bilik mühəndisliyi Həyat qabiliyyətli sistem modeli Maşın öyrənməsi Neyron şəbəkələri Qeyri-səlis məntiq Təbii dilin emalı Obraz tanınması Kütlə intellekti Simvolik Sİ Təkamül alqoritmləri Ekspert sistemlər
Tətbiqi	Səsli idarəetmə Təsnifat problemi Sənəd təsnifatı Sənəd qrupu Klaster təhlili Lokal axtarış Maşın tərcüməsi Simvolların optik tanınması Nitqin tanınması Əl yazısı tanınması Oyunlarda Sİ
Tədqiqatçılar	Çarlz Bebbic Vladimir Vapnik Cozef Vayzenbaum Norbert Viner Viktor Qluşkov Vladimir Qorodets Yan Lekun Aleksey Lyapunov Con Makkarti Marvin Minski Allen Nyuell Seymur Peypert Cuda Perl Hermoqen Pospelov Dmitriy Pospelov Frenk Rozenblat Herbert Saymon Alan Türinq Patrik Vinston Viktor Finn Sergey Fomin Demis Xassabis Ceffri Hinton Noam Çomski Klod Şennon Endryu In Eliyezer Yudkovski

İdrak fəlsəfəsi
Filosoflar	Lüdviq Vitgenşteyn Rene Dekart Daniel Dennett Donald Davidson Marvin Li Minski Tomas Nagel Con Lenqşo Ostin Qilbert Rayl Riçard Rorti Con Sorl Benedikt Spinoza Alan Türinq Devid Çalmers Patrisia Smit Çorçlend
Nəzəriyyələr	Biheviorizm Bioloji naturalizm Dualizm İnteraksionizm Materializm Monizm Sadəlövh realizm Neytral monizm Plüralizm Solipsizm Fenomenalizm Funksionalizm Fizikalizm şəxsiyyət nəzəriyyəsi Eliminativ materializm Epifenomenalizm İlüzionizm
Konsepsiyalar	Qəsiyyət Süni intellekt Qualia Şüur Tabula rasa İzahatda boşluq Abstrakt obyekt Yarasa olmaq nə deməkdir? Şüurun çətin problemi Təcrübənin subyektiv təbiəti Psixofizioloji problem Superventlik
Düşüncə təcrübələri	Çin otağı Məryəmin otağı Fəlsəfi zombi Teleportasiya paradoksu
Digər	Süni intellektin fəlsəfəsi

Psixologiya
Bölmələri	Ümumi psixologiya • Akmeologiya • Differensial psixologiya • Psixogenetika • Psixodiaqnostika • Psixolinqvistika • Duyğu psixologiyası (iybilmə, rəng) • Fərdin psixologiyası • İnkişaf psixologiyası • Psixofiziologiya • İctimai psixologiya • Xüsusi psixologiya • Müqayisəli psixologiya • Təkamül psixologiyası • Eksperimental psixologiya • Gender psixologiyası • İdraki psixologiya
Tətbiqi	Mühəndis psixologiyası • Klinik psixologiya • Neyropsixologiya • Patopsixologiya • Sağlamlıq psixologiyası • Psixosomatika • Psixoterapiya • Pedaqoji psixologiya • İdman psixologiyası • Əmək psixologiyası • İdarəetmə psixologiyası • İqtisadi psixologiya • Hüquq psixologiyası
İstiqamətlər (məktəblər)	Assosianizm • Biheviorizm • Funksionalizm • Strukturalizm • Psixoanaliz • Analitik psixologiya • Gestaltpsixologiya • Mədəni-tarixi psixologiya • Fəaliyyət nəzəriyyəsi • Koqnitiv psixologiya • Humanizm psixologiyası • Ekzistensial psixoterapiya • Rasional-emosional-davranış terapiyası • Transfərdi psixologiya
Ciddi töhfə vermiş psixoloqlar	Alfred Adler • Qordon Alport • Albert Bandura • Corc Kelli • Raymond Kettel • Erik Erikson • Hans Ayzenk • Leon Festinger • Viktor Frankl • Ziqmund Freyd • Donald Hebb • Vilyam Ceyms • Karl Yunq • Kurt Levin • Abraham Maslau • Stenli Miqrab • Corc Miller • İvan Pavlov • Lev Vıqotskiy • Aleksey Leontyev • Aleksandr Luriya • Jan Piaje • Karl Rocers • Eduard Torndayk • Corc Vatson • Berres Skinner • Vilhelm Bundt • Maks Vertheymer • Volfqanq Köhler • Kurd Koffka • Fridrix Perlz

Fəlsəfə
Əsas bölmələri	Məntiq Metafizika (Ontologiya) Epistemologiya Estetika Etika
Elmin fəlsəfəsi	Metafəlsəfə Biologiya fəlsəfəsi Tarix fəlsəfəsi Məntiq fəlsəfəsi Riyaziyyat fəlsəfəsi Pedaqogika fəlsəfəsi Fizika fəlsəfəsi Filologiya fəlsəfəsi Kimya fəlsəfəsi İqtisadiyyat fəlsəfəsi
Bölgələr üzrə	Siyasi fəlsəfə Sosial fəlsəfə Feminist fəlsəfə Həyat fəlsəfəsi İncəsənət fəlsəfəsi Tibbin fəlsəfəsi Elmin fəlsəfəsi Hüquq fəlsəfəsi Təbiət fəlsəfəsi Zamanın və məkanın fəlsəfəsi Din fəlsəfəsi Ağıl fəlsəfəsi Texnologiya fəlsəfəsi Fəlsəfi antropologiya

İnformatika
Cihaz	Sxem lövhəsi Periferiya qurğuları İnteqral sxem Çox geniş miqyaslı inteqrasiya Çip üzərində sistem Yaşıl hesablama Elektron dizaynın avtomatlaşdırılması Cihazın sürətləndirilməsi
Kompüter sistemlərinin təşkili	Kompüterin arxitekturası Gömülü sistemlər Real vaxtda hesablama Etibarlılıq
Şəbəkələr	Şəbəkə arxitekturası Verilənlərin ötürülməsi protokolları Şəbəkə avadanlığı Şəbəkə planlayıcısı Şəbəkə performansı Şəbəkə servisi
Proqram təminatının təşkili	İnterpretator Aralıq proqram təminatı Virtual maşın Əməliyyat sistemi Proqramın keyfiyyəti
Nəzəriyyə və alətlər	Proqramlaşdırma paradiqması Proqramlaşdırma dili Kompilyator Domenə özəl dil Modelləşdirmə dili Freymvork İnteqrasiya olunmuş inkişaf mühiti Proqram konfiqurasiyasının idarə edilməsi Proqram kitabxanası Repozitoriya
Proqram tərtibatı	Nəzarət axını Proqram təminatı prosesi Tələblərin təhlili Proqram dizaynı Proqramın qurulması Proqramın yerləşdirilməsi Proqram təminatı mühəndisliyi Proqram təminatının texniki qulluğu Proqramlaşdırma komandası Açıq mənbəli proqram təminatı
Alqoritmlər nəzəriyyəsi	Hesablama modeli Formal dillər Avtomatlaşdırma nəzəriyyəsi Hesablama nəzəriyyəsi Hesablama mürəkkəbliyi nəzəriyyəsi Məntiq Semantika
Alqoritmlər	Alqoritmin dizaynı Alqoritmin analizi Alqoritmik səmərəlilik Təsadüfi alqoritm Hesablama həndəsəsi
Hesablama riyaziyyatı	Diskret riyaziyyat Ehtimal Statistika Riyazi proqram təminatı İnformasiya nəzəriyyəsi Riyazi analiz Ədədi analiz Nəzəri informatika
İnformasiya sistemi	Verilənlər bazası idarəetmə sistemləri Kompüter məlumatlarının saxlanması Müəssisə məlumat sistemi Sosial proqram Coğrafi informasiya sistemi Qərar qəbuledici dəstək sistemi Prosessə nəzarət sistemi Multimedia verilənlər bazası Data mining Elektron kitabxana Kompüter platforması Rəqəmsal marketinq Ümumdünya hörümçək toru İnformasiya axtarışı
Kibertəhlükəsizlik	Kriptoqrafiya Formal metodlar Təhlükəsizlik xidməti Müdaxilənin aşkarlanması sistemi Cihaz təhlükəsizliyi Şəbəkə təhlükəsizliyi İnformasiya təhlükəsizliyi Tətbiq təhlükəsizliyi
İnsan-kompüter qarşılıqlı əlaqəsi	Qarşılıqlı təsir dizaynı Sosial hesablama Hər yerdə hesablama Vizualizasiya Kompüter əlçatanlığı
Paralellik	Paralel hesablama Paylanmış hesablama Çoxaxınlılıq Çoxprosesli
Süni intellekt	Təbii dilin emalı Bilik təmsili və əsaslandırma Kompüter görünüşü Avtomatlaşdırılmış planlaşdırma Optimallaşdırma İdarəetmə nəzəriyyəsi Süni intellekt fəlsəfəsi Paylanmış süni intellekt
Maşın öyrənməsi	Nəzarət olunan öyrənmə Nəzarət olunmayan öyrənmə Möhkəmləndirici öyrənmə Çox tapşırıqlı öyrənmə Çapraz doğrulama (statistika)
Qrafika	Animasiya Render Foto manipulyasiyası Qrafik prosessor Qarışıq reallıq Virtual reallıq Şəklin sıxışdırılması Solid modeling
Tətbiqi hesablama	Elektron ticarət Müəssisə proqram təminatı Hesablama riyaziyyatı Hesablama fizikası Hesablama kimyası Hesablama biologiyası Hesablama sosial elmləri Hesablama mühəndisliyi Sağlamlıq informatikası Rəqəmsal sənət Elektron nəşriyyat Kibermüharibə Elektron seçki Videooyunlar Mətn prosessoru Əməliyyat araşdırması Kompüter-dəstəkli təlim Sənəd idarəetmə
Kateqoriya Əsasları Vikianbar

Süni intellekt fəlsəfəsi

Vikipediya, azad ensiklopediya

Düşünmək qabiliyyəti

Etik problemləri

Həmçinin bax

İstinadlar

Ədəbiyyat

Xarici keçidlər

Suggest as cover photo

Thank you for helping!

Install Wikiwand

Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:

Your preferred languages

All languages

Follow Us

Don't forget to rate us

Our magic isn't perfect

Thank you for helping!

Oh no, there's been an error