Stimmhafte palatale Plosiv
| Stimmhafte palatale Plosiv | ||
|---|---|---|
| IPA-Nummere | 108 | |
| IPA-Zeiche | ɟ | |
| IPA-Bildli | 
| |
| Teuthonista | ? | |
| X-SAMPA | J\ | |
| Kirshenbaum | J | |
De stimmhafti palatali Plosiv isch en Konsonant vo dr mänschliche Sprooch, wo in de Sprooche vo dr Wält sehr sälte isch. Des hängt warschynts demit zämme dass es physiologisch relativ schwer isch, mit de Zùng ùn em Harte Gaume de Mund ganz z verschliesse. S Zeiche im IPA defür isch [ɟ].
Wyl ächti palatali Plosiv dermasse sälte sin, wird s IPA-Symbol [ɟ] oft au für e palatisierts [g] bruucht oder für bstimmti Affrikat.
Artikulation
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Es isch en Verschlùssluut; dr Lùftstrom im Muul wird ganz blockiert ùn deno wird d Lùft ùff eimool dur s Muul abgloo.
- De Artikulationsort isch palatal; d Zùng bildet mitem harte Gaume en Verschlùss.
- D Phonation isch stimmhaft; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder.
- Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
- Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.
Verbreitig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]| Sprooch | Wort | IPA-Transkription | Bedütig | Bemerkig | |
|---|---|---|---|---|---|
| Rätoromanisch | Surselvisch | baselgia |  [bɑˈzɛlɟɐ](info) |
‚Chilch‘ | wird viilmool au als [dʑ] transkribiert. |
| Putèr | gö | [ɟø](info) |
‚Spiil‘ | ||
| Vallader | magöl | [məˈɟøl](info) |
‚Glass‘ | ||
| Albanisch | gjuha | [ˈɟuha] | ‚Zùng‘ | tendiert im Albanische zunere Affrikate [ɟʝ]. Isch im gegische Dialäkt ùn mange toskische Dialäkt mit [d͡ʒ] zämmegfalle.[1] | |
| Arabisch[2] | Mangi nördlichi jemenitisch-arabischi Dialäkt | جمل | [ˈɟamal] | ‚Kamel‘ | Entspricht in andre Dialäkt [d͡ʒ] ~ [ʒ] ~ [ɡ]. |
| Mangi Sprecher vùm Sudanesisch-Arabische. | |||||
| Oberägypte | |||||
| Baskisch | anddere | [aɲɟeɾe] | ‚Pùppe‘ | ||
| Dinka | jir | [ɟir] | ‚stùmpf‘ | ||
| Egwa[3] | [ɟé] | ‚viilzäälig werde‘ | |||
| Furlanisch | gjat | [ɟat] | ‚Chatz‘ | ||
| Irisch-Gälisch | Gaeilge | [ˈɡeːlʲɟə] | ‚Gälisch‘ | ||
| Katalanisch | Öschtliche Dialäkt[4] | guix | [ˈɡ̟i̞ɕ] | ‚Chryyde‘ | Post-palatal; Allophon vo /ɡ/ vor Vorderzùngevokal. |
| Weschtliche Dialäkt | |||||
| Balearisch[5] | [ˈɟi̞ɕ] | Entspricht en andre Dialäkt /ɡ/. | |||
| Korsisch | fighjulà | [viɟɟuˈla] | ‚aaluege‘ | ||
| Luganda | jjajja | [ɟːaɟːa] | ‚Groossvatter‘ | ||
| Lettisch | ģimene | [ˈɟime̞ne̞] | ‚Familie‘ | ||
| Mazedonisch | раѓање | [ˈraɟaɲɛ] | ‚Geburt‘ | cha je nooch Dialäkt au e alveolopalatali Affrikat [dʑ] sy. | |
| Neugriechisch | μετάγγιση/metággisi | [me̞ˈtɐŋ̟ɟ̠is̠i] | ‚Transfusion‘ | Post-palatal.[6] | |
| Norwegisch | zentrale Dialäkt[7] | fadder | [fɑɟːeɾ] | ‚Gotte/Götty‘ | |
| nördliche Dialäkt[8] | |||||
| Okzitanisch | Auvergnat | diguèt | [ɟiˈɡɛ] | ‚het gsait (3 pers. sing.)‘ | |
| Limousin | dissèt | a [ɟiˈʃɛ] | |||
| Rumänisch[9] | ghimpe | [ˈɟimpe̞] | ‚Dorn‘ | Allophon vo /ɡ/ vor /i/ ùn /e/. | |
| Slowakisch | ďaleký | [ˈɟaʎɛkiː] | ‚wyt‘ | ||
| Tschechisch | dělo | [ɟɛlo] | ‚Schùsswaffe‘ | ||
| Türkisch | güneş | [ɟyˈne̞ʃ] | ‚Sùn‘ | ||
| Ungarisch | gyúr | [ɟuːr] | ‚knete‘ | ||
| Vietnamesisch | nordzentrale Dialäkt | da | [ɟa˧] | ‚Huut‘ | |
Fuessnote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Kolgjini (2004)
- ↑ Watson (2002:16)
- ↑ Connell, Ahoua & Gibbon. 2002
- ↑ Rafel (1999:14)
- ↑ Recasens & Espinosa (2005:1)
- ↑ Arvaniti (2007:20)
- ↑ Skjekkeland (1997:105–107)
- ↑ Skjekkeland (1997:105–107)
- ↑ Vorlage:Citation
| Konsonante | Lueg au: IPA, Vokale | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
