Walter Matthau

Imię i nazwisko	Walter John Matthow
Data i miejsce urodzenia	1 października 1920 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	1 lipca 2000 Santa Monica
Zawód	aktor
Współmałżonek	Grace Geraldine Johnson (1948–1958 – rozwód) Carol Grace (1962–2001 – jego śmierć)
Lata aktywności	1948–2000
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Walter Matthau (wym. ˈmæθaʊ^[1]), właśc. Walter John Matthow (ur. 1 października 1920 w Nowym Jorku, zm. 1 lipca 2000 w Santa Monica) – amerykański aktor sceniczny, filmowy i telewizyjny. Laureat Oscara za drugoplanową rolę w filmie Szczęście Harry’ego (1966).

Na temat młodości, pochodzącego z rosyjsko-żydowskiej rodziny z kresów dawnej Rzeczypospolitej, aktora wiadomo niewiele, ze względu na jego skłonności kawalarskie. Twierdził, że jego ojciec był duchownym prawosławnym, wyklętym za wiarę w nieomylność papieża. Mówił, że jego prawdziwe nazwisko brzmi „Matuschanskayasky”, co było nieprawdą.

Podczas II wojny światowej służył w Korpusie Lotniczym Armii USA jako strzelec-radiotelegrafista ciężkiego bombowca B-24 Liberator w 453. Grupie Bombowej 8. Armii Powietrznej. Odznaczony został sześciokrotnie gwiazdą kampanijną za udział w walkach nad Europą. Był żonaty dwukrotnie, z Grace Geraldine Johnson (w latach 1948–1958) i z aktorką Carol Grace (od 1959 do śmierci). Z pierwszą żoną miał dwoje dzieci, z drugą syna, aktora i reżysera Charlesa Matthau (ur. 1962). W 1997 został wyróżniony specjalną nagrodą American Comedy za całokształt dokonań^[2]. Zmarł na zawał serca^[2].

Dużą popularność przyniosły mu filmy, w których zagrał wspólnie z Jackiem Lemmonem:

• 1966: Szczęście Harry’ego
• 1968: Dziwna para
• 1971: Kotch
• 1974: Strona tytułowa
• 1981: Najlepszy kumpel
• 1993: Dwaj zgryźliwi tetrycy
• 1995: Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy
• 1995: Harfa traw
• 1997: Morska przygoda
• 1998: Dziwna para II

• 1955: Indiański wojownik jako Wes Todd
• 1955: Traper z Kentucky jako Stan Bodine
• 1956: Życie na szali jako Wally Gibbs
• 1957: Twarz w tłumie jako Mel Miller
• 1958: Król Kreol jako Maxie Fields
• 1958: Głos w lustrze jako Ebenezer Scrooge
• 1960: Obcy, gdy się spotykają jako Felix Anders
• 1960: Gangster Story jako Jack Martin^[a]
• 1962: Ostatni kowboj (Lonely Are the Brave) jako szeryf Morry Johnson
• 1963: Szarada jako Hamilton Bartholomew/Carson Dyle
• 1964: Do widzenia, Charlie jako sir Leopold Sartori
• 1964: Czerwona linia jako profesor Groeteschele
• 1965: Miraż jako Ted Caselle
• 1966: Szczęście Harry’ego jako Willie Ginrich
• 1967: Poradnik żonatego mężczyzny jako Paul Manning
• 1968: Dziwna para jako Oscar Madison
• 1968: Candy jako generał R.A. Smight
• 1968: Sekretne życie amerykańskiej żony jako gwiazdor filmowy
• 1969: Hello, Dolly! jako Horace Vandergelder
• 1969: Kwiat kaktusa jako dr Julian Winston
• 1971: Kotch jako Joseph P. Kotcher
• 1971: Bogata, wolna, samotna jako Henry Graham
• 1971: Apartament w Hotelu Plaza jako Sam Nash/Jesse Kiplinger/Roy Hubley
• 1972: Pete i Tillie jako Pete Seltzer
• 1973: Uśmiechnięty gliniarz jako porucznik Jake Martin
• 1973: Charley Varrick jako Charley Varrick
• 1974: Długi postój na Park Avenue jako porucznik Zachary 'Z' Garber
• 1974: Strona tytułowa jako Walter Burns/Otto Fishbine
• 1974: Trzęsienie ziemi jako pijak
• 1975: Promienni chłopcy jako Willy Clark
• 1976: Straszne misie jako trener Morris Buttermaker
• 1978: Wizyty domowe jako dr Charley Nichols
• 1978: Suita kalifornijska jako Marvin Michaels
• 1978: Cień Caseya jako Lloyd Bourdelle
• 1980: Gra w kasy jako Miles Kendig
• 1980: Słodki zakład jako Sorrowful Jones
• 1981: Pierwszy poniedziałek października jako sędzia Dan Snow
• 1981: Najlepszy kumpel jako Trabucco
• 1982: Chcę być gwiazdą filmową jako Herbert Tucker
• 1983: Ci, którzy przetrwają jako Sonny Paluso
• 1986: Piraci jako kapitan Red
• 1988: Kto tu zwariował? jako Donald Becker
• 1991: JFK jako senator Long
• 1993: Dennis Rozrabiaka jako pan George Wilson
• 1993: Dwaj zgryźliwi tetrycy jako Max Goldman
• 1994: Narzeczona dla geniusza jako Albert Einstein
• 1995: Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy jako Max Goldman
• 1995: Harfa traw jako sędzia Charlie Cool
• 1996: Dziwak z Central Parku jako Nat Moyer
• 1997: Morska przygoda jako Charlie Gordon
• 1998: Dziwna para II jako Oscar Madison
• 1998: Miłość raz jeszcze jako Frank Walsh
• 2000: Gorąca linia jako Lou Mozell

• MelM. Gussow MelM., Walter Matthau, 79, Rumpled Star and Comic Icon, Dies [online], nytimes.com, 2 lipca 2000 [dostęp 2013-01-27]  (ang.).
• Walter Matthau. T. 34: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., sierpień 2010, s. 18. ISBN 978-83-252-0774-8.

• Walter Matthau w bazie IMDb (ang.)
• Walter Matthau w bazie Notable Names Database (ang.)
• Walter Matthau w bazie Filmweb