Moduł:Kalendarium/05-26
Dokumentacja modułu
[]Moduł danych z listą wydarzeń, których rocznica przypada 26 maja.
 | Ten artykuł zawiera treści wydzielone lub skopiowane z innego artykułu Wikipedii. Zawarta tu treść pochodzi w całości lub w części z artykułu Wikiprojekt:Rocznice/ekspozycje/05-26. Zobacz pełną listę autorów tego artykułu. Treści pochodzące z Wikipedii są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach. |
- 2024 (lata zakończone na 4 lub 9) – 7 wydarzeń, 2 grupy plików, 1212 znaków → wymagane minimum
- 2025 (lata zakończone na 0 lub 5) – 12 wydarzeń, 8 grup plików, 1898 znaków
- 2026 (lata zakończone na 1 lub 6) – 8 wydarzeń, 3 grupy plików, 867 znaków
- 2027 (lata zakończone na 2 lub 7) – 8 wydarzeń, 3 grupy plików, 986 znaków
- 2028 (lata zakończone na 3 lub 8) – 9 wydarzeń, 4 grupy plików, 2631 znaków
| Instrukcja dla modułu |
|---|
|
Każdy rekord zawiera następujące parametry:
((mały opis umieszczany w treści wydarzenia||opis alt|nazwa pliku na commons)).
Pod jednym opisem można umieścić więcej plików podając kolejne pary: ((mały opis umieszczany w treści wydarzenia||opis alt X|nazwa pliku X na commons|opis alt Y|nazwa pliku Y na commons ...)). Przykład jest w Moduł:Kalendarium/03-04 w roku 1678, gdzie podlinkowane są 3 pliki dźwiękowe.
|
[edytuj]
2024
26 maja: imieniny obchodzą m.in.: Alwina, Filip Neriusz i Zachariasz; Dzień Matki; żydzi obchodzą Lag ba-Omer
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1584 – na dziedzińcu zamku wawelskiego został ścięty polski możnowładca i hetman kozacki Samuel Zborowski, którego wcześniej skazano na wygnanie za morderstwo kasztelana przemyskiego Andrzeja Wapowskiego; Zborowski nie respektując wyroku, wrócił do kraju, gdzie jako banita został pojmany i stracony (na ilustracji „Samuel Zborowski prowadzony na śmierć”, akwarela z ołówkiem Jana Matejki)
- 1879 – urodził się Matěj Pavlík, znany pod imieniem Gorazd II (na zdjęciu), prawosławny biskup i święty, założyciel Kościoła Prawosławnego Czechosłowacji, rozstrzelany przez niemieckich faszystów
- 1894 – niemiecki szachista Emanuel Lasker zdobył tytuł mistrza świata, pokonując swojego poprzednika Wilhelma Steinitza
- 1904 – zmarł francuski neurolog Georges Gilles de la Tourette, opisał wrodzone zaburzenie neurologiczne nazwane jego imieniem
- 1924 – złożony został wniosek patentowy na tostownicę
- 1964 – urodził się amerykański muzyk Lenny Kravitz, laureat nagrody Grammy
- 2009 – zmarł polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny Marek Walczewski, związany z Teatrem Dramatycznym w Warszawie
2025
26 maja: imieniny obchodzą m.in.: Alwina, Filip Neriusz i Zachariasz; Dzień Matki
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1595 – zmarł włoski duchowny katolicki Filip Neri, jeden z przywódców kontrreformacji, uznawany przez Kościół katolicki za świętego; w historii muzyki zaznaczył się jako twórca i propagator oratorium
- 1700 – urodził się niemiecki teolog ewangelicki Nikolaus von Zinzendorf (na portrecie), reformator religijny i przywódca ruchu pietystycznego w Saksonii
- 1805 – w katedrze w Mediolanie Napoleon Bonaparte został koronowany żelazną koroną Longobardów na króla Włoch
- 1835 – urodził się amerykański oficer wojsk inżynieryjnych Edward Alexander, dyrektor wykonawczy i prezes kilku linii kolejowych, a także pisarz
- 1895 – urodziła się amerykańska fotografka Dorothea Lange, znana m.in. jako uczestniczka rządowego programu Farm Securities Administration, podczas którego powstało kilka tysięcy zdjęć dokumentujących sytuację amerykańskiej wsi (na ilustracji jedno z zdjęć „Matka tułaczka”)
- 1955 – zmarł włoski kierowca wyścigowy Alberto Ascari, dwukrotny mistrz Formuły 1
2026
26 maja: imieniny obchodzą m.in.: Alwina, Filip Neriusz i Zachariasz; Dzień Matki; dziś lub jutro w islamie początek święta Kurban Bajram
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
_cropped.jpg)
- 1816 – zmarł szwajcarski malarz, rysownik, grafik i miedziorytnik Adrian Zingg (na portrecie)
- 1886 – w Średnikach urodził się Al Jolson, amerykański śpiewak i aktor (znany z filmu Śpiewak jazzbandu)
- 1926 – urodził się amerykański muzyk, kompozytor jazzowy Miles Davis
- 1936 – Gwatemala wystąpiła z Ligi Narodów
- 1936 – urodziła się rosyjska poetka, dziennikarka i tłumaczka Natalja Gorbaniewska, autorka przekładów literatury polskiej na rosyjski
- 1956 – w Krakowie oficjalnie otwarto kabaret Piwnica pod Baranami założony przez Piotra Skrzyneckiego i studentów krakowskich uczelni
- 1976 – zmarł niemiecki filozof Martin Heidegger (na fotografii)
2027
26 maja: imieniny obchodzą m.in.: Alwina, Filip Neriusz i Zachariasz; Dzień Matki
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1837 – urodził się Washington Augustus Roebling, amerykański oficer, inżynier pochodzenia niemieckiego
- 1867 – urodziła się Maria Teck (na fotografii), królowa Wielkiej Brytanii i cesarzowa Indii
- 1912 – urodził się węgierski komunista János Kádár, szef partii i rządu w latach 1956–1988
- 1927 – zmarł rosyjski artysta Boris Kustodijew (na autoportrecie), członek grupy „Świat Sztuki”
- 1937 – urodził się Mengystu Hajle Marjam, etiopski wojskowy i polityk, pierwszy prezydent tego kraju
- 1942 – w Libii rozpoczęła się bitwa o Bir Hakeim; 1 Dywizja Wolnych Francuzów na 2 tygodnie powstrzymała natarcie wielokrotnie liczniejszych pancernych i zmotoryzowanych niemiecko-włoskich sił Rommla
- 1962 – urodził się reżyser teatralny Krzysztof Warlikowski
2028
26 maja: imieniny obchodzą m.in.: Alwina, Filip Neriusz i Zachariasz; Dzień Matki
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1648 – powstanie Chmielnickiego: polskie wojsko kwarciane dowodzone przez hetmanów: wielkiego koronnego Mikołaja Potockiego i polnego Marcina Kalinowskiego zostało pobite pod Korsuniem przez sprzymierzone oddziały kozacko-tatarskie pod dowództwem Bohdana Chmielnickiego i Tuhaj-beja (obraz Juliusza Kossaka pt. „Spotkanie Tuhaj-beja z Chmielnickim”); zdołało się przebić tylko 650 jazdy pułkownika Koryckiego, obaj zaś hetmani dostali się do niewoli
- 1693 – zmarła Marie-Madeleine Pioche de la Vergne, lepiej znana jako Madame de La Fayette, francuska arystokratka i pisarka, autorka m.in. Księżny de Clèves uznawanej za prototyp powieści psychologicznej, gospodyni salonu literackiego, w którym bywali m.in. pani de Sévigné, Jean de La Fontaine i François de La Rochefoucauld
- 1828 – na ulicach Norymbergi pojawił się Kaspar Hauser, tajemniczy znajda okrzyknięty „sierotą Europy”; miał mieć powiązania z wielkoksiążęcą dynastią badeńską, a jego postać zainspirowała licznych artystów, m.in. Paula Verlaine'a (wiersz Kaspar Hauser śpiewa) i Wernera Herzoga (Zagadka Kaspara Hausera)
- 1873 – urodził się norweski malarz, grafik i karykaturzysta Olaf Gulbransson, wieloletni współpracownik niemieckiego czasopisma satyrycznego „Simplicissimus”
- 1878 – urodziła się amerykańska tancerka Isadora Duncan (na fotografii), żona rosyjskiego poety Siergieja Jesienina, którego poznała podczas pobytu w Moskwie
- 1918 – w Tyflisie (Tbilisi) została proklamowana Demokratyczna Republika Gruzji
- 1923 – na torze de la Sarthe odbył się pierwszy wyścig 24h Le Mans; zadaniem jego uczestników jest przejechanie jak największej liczby okrążeń w ciągu dokładnie jednej doby
2029
26 maja: imieniny obchodzą m.in.: Alwina, Filip Neriusz i Zachariasz; Dzień Matki
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1584 – na dziedzińcu zamku wawelskiego został ścięty polski możnowładca i hetman kozacki Samuel Zborowski, którego wcześniej skazano na wygnanie za morderstwo kasztelana przemyskiego Andrzeja Wapowskiego; Zborowski nie respektując wyroku, wrócił do kraju, gdzie jako banita został pojmany i stracony (na ilustracji „Samuel Zborowski prowadzony na śmierć”, akwarela z ołówkiem Jana Matejki)
- 1879 – urodził się Matěj Pavlík, znany pod imieniem Gorazd II (na zdjęciu), prawosławny biskup i święty, założyciel Kościoła Prawosławnego Czechosłowacji, rozstrzelany przez niemieckich faszystów
- 1894 – niemiecki szachista Emanuel Lasker zdobył tytuł mistrza świata, pokonując swojego poprzednika Wilhelma Steinitza
- 1904 – zmarł francuski neurolog Georges Gilles de la Tourette, opisał wrodzone zaburzenie neurologiczne nazwane jego imieniem
- 1924 – złożony został wniosek patentowy na tostownicę
- 1964 – urodził się amerykański muzyk Lenny Kravitz, laureat nagrody Grammy
- 2009 – zmarł polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny Marek Walczewski, związany z Teatrem Dramatycznym w Warszawie
2030
26 maja: imieniny obchodzą m.in.: Alwina, Filip Neriusz i Zachariasz; Dzień Matki
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1700 – urodził się niemiecki teolog ewangelicki Nikolaus von Zinzendorf (na portrecie), reformator religijny i przywódca ruchu pietystycznego w Saksonii
- 1895 – urodziła się amerykańska fotografka Dorothea Lange, znana m.in. jako uczestniczka rządowego programu Farm Securities Administration, podczas którego powstało kilka tysięcy zdjęć dokumentujących sytuację amerykańskiej wsi (na ilustracji jedno z zdjęć „Matka tułaczka”)
- 1910 – urodził się amerykański finansista i filantrop Laurance Rockefeller
- 1940 – front zachodni: rozpoczęła się Operacja Dynamo – ewakuacja Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego z północnej Francji
- 1960 – włoski biskup Grzegorz Barbarigo został kanonizowany przez papieża Jana XXIII
- 1980 – został wystrzelony Sojuz 36 z pierwszym węgierskim kosmonautą Bertalanem Farkasem na pokładzie
- 2010 – Kamla Persad-Bissessar została pierwszą kobietą-premierem Trynidadu i Tobago
2031
26 maja: imieniny obchodzą m.in.: Alwina, Filip Neriusz i Zachariasz; Dzień Matki
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1816 – zmarł szwajcarski malarz, rysownik, grafik i miedziorytnik Adrian Zingg (na portrecie)
- 1831 – powstanie listopadowe: klęska wojsk polskich dowodzonych przez generała Jana Skrzyneckiego w bitwie pod Ostrołęką
- 1886 – w Średnikach urodził się Al Jolson, amerykański śpiewak i aktor (znany z filmu Śpiewak jazzbandu)
- 1936 – Gwatemala wystąpiła z Ligi Narodów
- 1936 – urodziła się rosyjska poetka, dziennikarka i tłumaczka Natalja Gorbaniewska, autorka przekładów literatury polskiej na rosyjski
- 1956 – w Krakowie oficjalnie otwarto kabaret Piwnica pod Baranami założony przez Piotra Skrzyneckiego i studentów krakowskich uczelni
- 1976 – zmarł niemiecki filozof Martin Heidegger (na fotografii)
2032
26 maja: imieniny obchodzą m.in.: Alwina, Filip Neriusz i Zachariasz; Dzień Matki
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1837 – urodził się Washington Augustus Roebling, amerykański oficer, inżynier pochodzenia niemieckiego
- 1867 – urodziła się Maria Teck (na fotografii), królowa Wielkiej Brytanii i cesarzowa Indii
- 1912 – urodził się węgierski komunista János Kádár (na fotografii), szef partii i rządu w latach 1956–1988
- 1937 – urodził się Mengystu Hajle Marjam, etiopski wojskowy i polityk, pierwszy prezydent tego kraju
- 1942 – w Libii rozpoczęła się bitwa o Bir Hakeim; 1 Dywizja Wolnych Francuzów na 2 tygodnie powstrzymała natarcie wielokrotnie liczniejszych pancernych i zmotoryzowanych niemiecko-włoskich sił Rommla
- 1962 – urodził się reżyser teatralny Krzysztof Warlikowski
- 1972 – Richard Nixon i Leonid Breżniew podpisali w Moskwie układ o ograniczeniu systemów obrony przeciwrakietowej (SALT I)
2033
26 maja: imieniny obchodzą m.in.: Alwina, Filip Neriusz i Zachariasz; Dzień Matki; Wniebowstąpienie Pańskie w Kościołach zachodnich
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1303 – w Pradze odbył się ślub króla Wacława II z Ryksą Elżbietą i jej koronacja na królową Czech i Polski
- 1693 – zmarła Marie-Madeleine Pioche de la Vergne, lepiej znana jako Madame de La Fayette (na rycinie), francuska arystokratka i pisarka, autorka m.in. Księżny de Clèves uznawanej za prototyp powieści psychologicznej, gospodyni salonu literackiego, w którym bywali m.in. pani de Sévigné, Jean de La Fontaine i François de La Rochefoucauld
- 1828 – na ulicach Norymbergi pojawił się Kaspar Hauser, tajemniczy znajda okrzyknięty „sierotą Europy”; miał mieć powiązania z wielkoksiążęcą dynastią badeńską, a jego postać zainspirowała licznych artystów, m.in. Paula Verlaine'a (wiersz Kaspar Hauser śpiewa) i Wernera Herzoga (Zagadka Kaspara Hausera)
- 1863 – powstanie styczniowe: odziały powstańcze pod wodzą gen. Edmunda Różyckiego odniosły błyskotliwe zwycięstwo w bitwie pod Salichą nad moskiewskim odziałem karnym dowodzonym przez kpt. Łomonosowa
- 1873 – urodził się norweski malarz, grafik i karykaturzysta Olaf Gulbransson, wieloletni współpracownik niemieckiego czasopisma satyrycznego „Simplicissimus”
- 1878 – urodziła się amerykańska tancerka Isadora Duncan, żona rosyjskiego poety Siergieja Jesienina, którego poznała podczas pobytu w Moskwie
- 1923 – na torze de la Sarthe odbył się pierwszy wyścig 24h Le Mans (na ilustracji plakat); zadaniem jego uczestników jest przejechanie jak największej liczby okrążeń w ciągu dokładnie jednej doby
Wszystkie rocznice
26 maja: imieniny obchodzą m.in.: Adalwina, Adalwin, Alwina, Alwin, Angelika, Eleuteria, Eleuteriusz, Eleutery, Emil, Ewelina, Filip Neriusz, Filip, Karp, Kwadrat, Lamberta, Lambert, Paulina, Teodor, Więcemił, Zachariasz, Zachary i Zuzanna; Dzień Matki
Wybrane rocznice:
- 1303 – w Pradze odbył się ślub króla Wacława II z Ryksą Elżbietą i jej koronacja na królową Czech i Polski
- 1584 – na dziedzińcu zamku wawelskiego został ścięty polski możnowładca i hetman kozacki Samuel Zborowski, którego wcześniej skazano na wygnanie za morderstwo kasztelana przemyskiego Andrzeja Wapowskiego; Zborowski nie respektując wyroku, wrócił do kraju, gdzie jako banita został pojmany i stracony (na ilustracji „Samuel Zborowski prowadzony na śmierć”, akwarela z ołówkiem Jana Matejki)
- 1595 – zmarł włoski duchowny katolicki Filip Neri (na portrecie), jeden z przywódców kontrreformacji, uznawany przez Kościół katolicki za świętego; w historii muzyki zaznaczył się jako twórca i propagator oratorium
- 1648 – powstanie Chmielnickiego: polskie wojsko kwarciane dowodzone przez hetmanów: wielkiego koronnego Mikołaja Potockiego i polnego Marcina Kalinowskiego zostało pobite pod Korsuniem przez sprzymierzone oddziały kozacko-tatarskie pod dowództwem Bohdana Chmielnickiego i Tuhaj-beja (obraz Juliusza Kossaka pt. „Spotkanie Tuhaj-beja z Chmielnickim”); zdołało się przebić tylko 650 jazdy pułkownika Koryckiego, obaj zaś hetmani dostali się do niewoli
- 1693 – zmarła Marie-Madeleine Pioche de la Vergne, lepiej znana jako Madame de La Fayette (na rycinie), francuska arystokratka i pisarka, autorka m.in. Księżny de Clèves uznawanej za prototyp powieści psychologicznej, gospodyni salonu literackiego, w którym bywali m.in. pani de Sévigné, Jean de La Fontaine i François de La Rochefoucauld
- 1700 – urodził się niemiecki teolog ewangelicki Nikolaus von Zinzendorf (na portrecie), reformator religijny i przywódca ruchu pietystycznego w Saksonii
- 1805 – w katedrze w Mediolanie Napoleon Bonaparte został koronowany żelazną koroną Longobardów na króla Włoch
- 1816 – zmarł szwajcarski malarz, rysownik, grafik i miedziorytnik Adrian Zingg (na portrecie)
- 1828 – na ulicach Norymbergi pojawił się Kaspar Hauser, tajemniczy znajda okrzyknięty „sierotą Europy”; miał mieć powiązania z wielkoksiążęcą dynastią badeńską, a jego postać zainspirowała licznych artystów, m.in. Paula Verlaine'a (wiersz Kaspar Hauser śpiewa) i Wernera Herzoga (Zagadka Kaspara Hausera)
- 1831 – powstanie listopadowe: klęska wojsk polskich dowodzonych przez generała Jana Skrzyneckiego w bitwie pod Ostrołęką
- 1835 – urodził się amerykański oficer wojsk inżynieryjnych Edward Alexander (na fotografii), dyrektor wykonawczy i prezes kilku linii kolejowych, a także pisarz
- 1837 – urodził się Washington Augustus Roebling, amerykański oficer, inżynier pochodzenia niemieckiego
- 1863 – powstanie styczniowe: odziały powstańcze pod wodzą gen. Edmunda Różyckiego odniosły błyskotliwe zwycięstwo w bitwie pod Salichą nad moskiewskim odziałem karnym dowodzonym przez kpt. Łomonosowa
- 1867 – urodziła się Maria Teck (na fotografii), królowa Wielkiej Brytanii i cesarzowa Indii
- 1873 – urodził się norweski malarz, grafik i karykaturzysta Olaf Gulbransson, wieloletni współpracownik niemieckiego czasopisma satyrycznego „Simplicissimus”
- 1878 – urodziła się amerykańska tancerka Isadora Duncan (na fotografii), żona rosyjskiego poety Siergieja Jesienina, którego poznała podczas pobytu w Moskwie
- 1879 – urodził się Matěj Pavlík, znany pod imieniem Gorazd II (na zdjęciu), prawosławny biskup i święty, założyciel Kościoła Prawosławnego Czechosłowacji, rozstrzelany przez niemieckich faszystów
- 1886 – w Średnikach urodził się Al Jolson, amerykański śpiewak i aktor (znany z filmu Śpiewak jazzbandu)
- 1894 – niemiecki szachista Emanuel Lasker zdobył tytuł mistrza świata, pokonując swojego poprzednika Wilhelma Steinitza
- 1895 – urodziła się amerykańska fotografka Dorothea Lange, znana m.in. jako uczestniczka rządowego programu Farm Securities Administration, podczas którego powstało kilka tysięcy zdjęć dokumentujących sytuację amerykańskiej wsi (na ilustracji jedno z zdjęć „Matka tułaczka”)
- 1904 – zmarł francuski neurolog Georges Gilles de la Tourette, opisał wrodzone zaburzenie neurologiczne nazwane jego imieniem
- 1910 – urodził się amerykański finansista i filantrop Laurance Rockefeller
- 1912 – urodził się węgierski komunista János Kádár (na fotografii), szef partii i rządu w latach 1956–1988
- 1918 – w Tyflisie (Tbilisi) została proklamowana Demokratyczna Republika Gruzji
- 1923 – na torze de la Sarthe odbył się pierwszy wyścig 24h Le Mans (na ilustracji plakat); zadaniem jego uczestników jest przejechanie jak największej liczby okrążeń w ciągu dokładnie jednej doby
- 1924 – złożony został wniosek patentowy na tostownicę
- 1926 – urodził się amerykański muzyk, kompozytor jazzowy Miles Davis (na fotografii)
- 1927 – zmarł rosyjski artysta Boris Kustodijew (na autoportrecie), członek grupy „Świat Sztuki”
- 1936 – Gwatemala wystąpiła z Ligi Narodów
- 1936 – urodziła się rosyjska poetka, dziennikarka i tłumaczka Natalja Gorbaniewska, autorka przekładów literatury polskiej na rosyjski
- 1937 – urodził się Mengystu Hajle Marjam, etiopski wojskowy i polityk, pierwszy prezydent tego kraju
- 1940 – front zachodni: rozpoczęła się Operacja Dynamo – ewakuacja Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego z północnej Francji
- 1942 – w Libii rozpoczęła się bitwa o Bir Hakeim; 1 Dywizja Wolnych Francuzów na 2 tygodnie powstrzymała natarcie wielokrotnie liczniejszych pancernych i zmotoryzowanych niemiecko-włoskich sił Rommla
- 1955 – zmarł włoski kierowca wyścigowy Alberto Ascari, dwukrotny mistrz Formuły 1
- 1956 – w Krakowie oficjalnie otwarto kabaret Piwnica pod Baranami założony przez Piotra Skrzyneckiego i studentów krakowskich uczelni
- 1960 – włoski biskup Grzegorz Barbarigo (na ilustracji) został kanonizowany przez papieża Jana XXIII
- 1962 – urodził się reżyser teatralny Krzysztof Warlikowski
- 1964 – urodził się amerykański muzyk Lenny Kravitz, laureat nagrody Grammy
- 1972 – Richard Nixon i Leonid Breżniew podpisali w Moskwie układ o ograniczeniu systemów obrony przeciwrakietowej (SALT I)
- 1976 – zmarł niemiecki filozof Martin Heidegger (na fotografii)
- 1980 – został wystrzelony Sojuz 36 z pierwszym węgierskim kosmonautą Bertalanem Farkasem (na fotografii) na pokładzie
- 2009 – zmarł polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny Marek Walczewski, związany z Teatrem Dramatycznym w Warszawie
- 2010 – Kamla Persad-Bissessar (na fotografii) została pierwszą kobietą-premierem Trynidadu i Tobago; tegoż dnia odbył się pierwszy lot eksperymentalnego, bezzałogowego samolotu z silnikiem strumieniowym Boeing X-51 Waverider (na ilustracji)
return {
{
rok = 1303,
tekst = "w [[Praga|Pradze]] odbył się ślub [[władcy Czech|króla]] '''[[Wacław II|Wacława II]]''' z '''[[Ryksa Elżbieta|Ryksą Elżbietą]]''' i jej koronacja na królową [[Czechy|Czech]] i [[polskie królowe|Polski]]",
},
{
rok = 1595,
tekst = "zmarł włoski duchowny katolicki '''[[Filip Neri]]''' ((na portrecie||Filip Neri|FNeri.gif)), jeden z przywódców [[kontrreformacja|kontrreformacji]], uznawany przez [[Kościół katolicki]] za [[święty|świętego]]; w historii muzyki zaznaczył się jako twórca i propagator [[oratorium]]",
},
{
rok = 1584,
tekst = "na dziedzińcu zamku wawelskiego został ścięty polski możnowładca i hetman kozacki '''[[Samuel Zborowski]]''', którego wcześniej skazano na wygnanie za morderstwo kasztelana przemyskiego Andrzeja Wapowskiego; Zborowski nie respektując wyroku, wrócił do kraju, gdzie jako banita został pojmany i stracony ((na ilustracji „Samuel Zborowski prowadzony na śmierć”, akwarela z ołówkiem [[Jan Matejko|Jana Matejki]]||Samuel Zborowski prowadzony na śmierć, akwarela i ołówek, mal. Jan Matejko, 1860|Samuel Zborowski śmierć.jpg))",
},
{
rok = 1648,
tekst = "[[powstanie Chmielnickiego]]: polskie wojsko kwarciane dowodzone przez [[hetman]]ów: [[hetman wielki koronny|wielkiego koronnego]] [[Mikołaj Potocki (hetman)|Mikołaja Potockiego]] i [[hetman polny koronny|polnego]] [[Marcin Kalinowski (hetman)|Marcina Kalinowskiego]] zostało pobite '''[[bitwa pod Korsuniem|pod Korsuniem]]''' przez sprzymierzone oddziały [[Kozacy zaporoscy|kozacko]]-[[Tatarzy|tatarskie]] pod dowództwem [[Bohdan Chmielnicki|Bohdana Chmielnickiego]] i [[Tuhaj-bej]]a ((obraz [[Juliusz Kossak|Juliusza Kossaka]] pt. „Spotkanie Tuhaj-beja z Chmielnickim”||Spotkanie Tuhaj-beja z Chmielnickim, mal. Juliusz Kossak, 1885|Spotkanie z Tuhaj Bejem 2.jpg)); zdołało się przebić tylko 650 jazdy pułkownika [[Krzysztof Korycki|Koryckiego]], obaj zaś hetmani dostali się do niewoli",
},
{
rok = 1693,
tekst = "zmarła Marie-Madeleine Pioche de la Vergne, lepiej znana jako '''[[Madame de La Fayette]]''' ((na rycinie||Madame de La Fayette|Madame de La Fayette.jpg)), francuska arystokratka i pisarka, autorka m.in. ''[[Księżna de Clèves|Księżny de Clèves]]'' uznawanej za prototyp [[powieść psychologiczna|powieści psychologicznej]], gospodyni [[salon literacki|salonu literackiego]], w którym bywali m.in. [[Markiza de Sévigné|pani de Sévigné]], [[Jean de La Fontaine]] i [[François de La Rochefoucauld (pisarz)|François de La Rochefoucauld]]",
},
{
rok = 1700,
tekst = "urodził się niemiecki [[teologia|teolog]] [[ewangelicy|ewangelicki]] '''[[Nikolaus von Zinzendorf]]''' ((na portrecie||Nikolaus von Zinzendorf|Nicolaus Ludwig Zinzendorf.jpg)), reformator religijny i przywódca [[pietyzm|ruchu pietystycznego]] w [[Saksonia|Saksonii]]",
priorytet = true,
},
{
rok = 1805,
tekst = "w [[Katedra w Mediolanie|katedrze w Mediolanie]] '''[[Napoleon Bonaparte]]''' został koronowany [[Żelazna korona|żelazną koroną Longobardów]] na [[Królestwo Włoch (1805–1815)|króla Włoch]]",
},
{
rok = 1816,
tekst = "zmarł szwajcarski malarz, rysownik, grafik i miedziorytnik '''[[Adrian Zingg]]''' ((na portrecie||Adrian Zingg|Adrian Zingg 1790.jpg))",
},
{
rok = 1828,
tekst = "na ulicach [[Norymberga|Norymbergi]] pojawił się '''[[Kaspar Hauser]]''', tajemniczy znajda okrzyknięty „sierotą Europy”; miał mieć powiązania z wielkoksiążęcą dynastią [[Władcy Badenii#Wielkie Księstwo Badenii|badeńską]], a jego postać zainspirowała licznych artystów, m.in. [[Paul Verlaine|Paula Verlaine'a]] (wiersz ''Kaspar Hauser śpiewa'') i [[Werner Herzog|Wernera Herzoga]] (''[[Zagadka Kaspara Hausera]]'')",
},
{
rok = 1831,
tekst = "[[powstanie listopadowe]]: klęska wojsk polskich dowodzonych przez generała Jana Skrzyneckiego w '''[[Bitwa pod Ostrołęką (1831)|bitwie pod Ostrołęką]]'''",
oddzielny = true,
},
{
rok = 1835,
tekst = "urodził się amerykański oficer wojsk inżynieryjnych '''[[Edward Alexander]]''' ((na fotografii||Edward Alexander|EdwardPorterAlexander3.jpg)), dyrektor wykonawczy i prezes kilku linii kolejowych, a także pisarz",
},
{
rok = 1837,
tekst = "urodził się '''[[Washington Augustus Roebling]]''', amerykański oficer, inżynier pochodzenia niemieckiego",
},
{
rok = 1863,
tekst = "[[powstanie styczniowe]]: odziały powstańcze pod wodzą gen. [[Edmund Różycki|Edmunda Różyckiego]] odniosły błyskotliwe zwycięstwo w '''[[Bitwa pod Salichą|bitwie pod Salichą]]''' nad moskiewskim odziałem karnym dowodzonym przez kpt. Łomonosowa",
oddzielny = true,
},
{
rok = 1867,
tekst = "urodziła się '''[[Maria Teck]]''' ((na fotografii||Maria Teck|Mary of Teck 4.jpg)), królowa Wielkiej Brytanii i cesarzowa Indii",
},
{
rok = 1873,
tekst = "urodził się norweski malarz, [[grafika|grafik]] i [[karykatura|karykaturzysta]] '''[[Olaf Gulbransson]]''', wieloletni współpracownik niemieckiego czasopisma [[satyra|satyrycznego]] „[[Simplicissimus]]”",
},
{
rok = 1878,
tekst = "urodziła się amerykańska tancerka '''[[Isadora Duncan]]''' ((na fotografii||Isadora Duncan|Isadora Duncan - first fairy.jpg)), żona rosyjskiego poety [[Siergiej Jesienin|Siergieja Jesienina]], którego poznała podczas pobytu w Moskwie",
},
{
rok = 1879,
tekst = "urodził się Matěj Pavlík, znany pod imieniem '''[[Gorazd II (Pavlík)|Gorazd II]]''' ((na zdjęciu||Gorazd II (Pavlík)|Gorazd (Matěj Pavlík).jpg)), prawosławny biskup i święty, założyciel [[Kościół Prawosławny Czech i Słowacji|Kościoła Prawosławnego Czechosłowacji]], rozstrzelany przez niemieckich faszystów",
},
{
rok = 1886,
tekst = "w [[Średniki|Średnikach]] urodził się '''[[Al Jolson]]''', amerykański śpiewak i aktor (znany z filmu ''[[Śpiewak jazzbandu]]'')",
},
{
rok = 1894,
tekst = "niemiecki szachista '''[[Emanuel Lasker]]''' zdobył tytuł [[Mistrzostwa świata w szachach|mistrza świata]], '''[[Mistrzostwa świata w szachach 1894|pokonując]]''' swojego poprzednika [[Wilhelm Steinitz|Wilhelma Steinitza]]",
},
{
rok = 1895,
tekst = "urodziła się amerykańska fotografka '''[[Dorothea Lange]]''', znana m.in. jako uczestniczka rządowego programu Farm Securities Administration, podczas którego powstało kilka tysięcy zdjęć dokumentujących sytuację amerykańskiej wsi ((na ilustracji jedno z zdjęć „Matka tułaczka”||Matka tułaczka (1936)|Lange-MigrantMother02.jpg))",
priorytet = true,
},
{
rok = 1904,
tekst = "zmarł francuski neurolog '''[[Georges Gilles de la Tourette]]''', opisał wrodzone [[Zespół Tourette’a|zaburzenie neurologiczne]] nazwane jego imieniem",
},
{
rok = 1910,
tekst = "urodził się amerykański finansista i filantrop '''[[Laurance Rockefeller]]'''",
},
{
rok = 1912,
tekst = "urodził się węgierski komunista '''[[János Kádár]]''' ((na fotografii||János Kádár|János Kádár (fototeca.iiccr.ro).jpg)), szef [[Węgierska Socjalistyczna Partia Robotnicza|partii]] i rządu w latach 1956–1988",
},
{
rok = 1918,
tekst = "w [[Tbilisi|Tyflisie]] (Tbilisi) została proklamowana '''[[Demokratyczna Republika Gruzji]]'''",
},
{
rok = 1923,
tekst = "na [[Circuit de la Sarthe|torze de la Sarthe]] odbył się pierwszy wyścig '''[[24h Le Mans]]''' ((na ilustracji plakat||Plakat z pierwszego wyścigu w Le Mans|1923Lemans.JPG)); zadaniem jego uczestników jest przejechanie jak największej liczby okrążeń w ciągu dokładnie jednej [[doba|doby]]",
},
{
rok = 1924,
tekst = "złożony został wniosek patentowy na '''[[Tostownica|tostownicę]]'''",
},
{
rok = 1926,
tekst = "urodził się amerykański muzyk, kompozytor jazzowy '''[[Miles Davis]]''' ((na fotografii||Miles Davis|Miles Davis by Palumbo.jpg))",
},
{
rok = 1927,
tekst = "zmarł rosyjski artysta '''[[Boris Kustodijew]]''' ((na autoportrecie||Borys Kustodijew|Kustodiev self portrait.jpg)), członek grupy „[[Świat Sztuki]]”",
},
{
rok = 1936,
tekst = "urodziła się rosyjska poetka, dziennikarka i tłumaczka '''[[Natalja Gorbaniewska]]''', autorka przekładów literatury polskiej na rosyjski",
},
{
rok = 1936,
tekst = "'''[[Gwatemala]]''' wystąpiła z [[Liga Narodów|Ligi Narodów]]",
oddzielny = true,
},
{
rok = 1937,
tekst = "urodził się '''[[Mengystu Hajle Marjam]]''', etiopski wojskowy i polityk, pierwszy prezydent tego kraju",
},
{
rok = 1940,
tekst = "[[Front zachodni (II wojna światowa)|front zachodni]]: rozpoczęła się '''[[Operacja Dynamo]]''' – ewakuacja [[Brytyjski Korpus Ekspedycyjny|Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego]] z północnej Francji",
oddzielny = true,
},
{
rok = 1942,
tekst = "w Libii rozpoczęła się '''[[bitwa o Bir Hakeim]]'''; [[1 Dywizja Wolnych Francuzów]] na 2 tygodnie powstrzymała natarcie wielokrotnie liczniejszych pancernych i zmotoryzowanych niemiecko-włoskich sił [[Erwin Rommel|Rommla]]",
},
{
rok = 1955,
tekst = "zmarł włoski kierowca wyścigowy '''[[Alberto Ascari]]''', dwukrotny mistrz [[Formuła 1|Formuły 1]]",
},
{
rok = 1956,
tekst = "w Krakowie oficjalnie otwarto kabaret '''[[Piwnica pod Baranami]]''' założony przez [[Piotr Skrzynecki|Piotra Skrzyneckiego]] i studentów krakowskich uczelni",
},
{
rok = 1962,
tekst = "urodził się reżyser teatralny '''[[Krzysztof Warlikowski]]'''",
},
{
rok = 1960,
tekst = "włoski biskup '''[[Grzegorz Barbarigo]]''' ((na ilustracji||Grzegorz Barbarigo|San Gregorio Barbarigo di Giovanni Maria Morlaiter.jpg)) został kanonizowany przez papieża [[Jan XXIII|Jana XXIII]]",
},
{
rok = 1964,
tekst = "urodził się amerykański muzyk '''[[Lenny Kravitz]]''', laureat [[Nagroda Grammy|nagrody Grammy]]",
},
{
rok = 1972,
tekst = "[[Richard Nixon]] i [[Leonid Breżniew]] podpisali w Moskwie '''[[Strategic Arms Limitation Treaty (I)|układ o ograniczeniu systemów obrony przeciwrakietowej (SALT I)]]'''",
},
{
rok = 1976,
tekst = "zmarł niemiecki filozof '''[[Martin Heidegger]]''' ((na fotografii||Martin Heidegger|Heidegger 4 (1960) cropped.jpg))",
},
{
rok = 1980,
tekst = "został wystrzelony ''[[Sojuz 36]]'' z pierwszym węgierskim kosmonautą '''[[Bertalan Farkas|Bertalanem Farkasem]]''' ((na fotografii||Bertalan Farkas|Bertalan Farkas first Hungarian astronaut.jpg)) na pokładzie",
},
{
rok = 2009,
tekst = "zmarł polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny '''[[Marek Walczewski]]''', związany z Teatrem Dramatycznym w Warszawie",
},
{
rok = 2010,
tekst = "'''[[Kamla Persad-Bissessar]]''' ((na fotografii||Kamla Persad-Bissessar|Kamla Persad-Bissessar - World Economic Forum on Latin America 2011.jpg)) została pierwszą kobietą-[[Premierzy Trynidadu i Tobago|premierem Trynidadu i Tobago]]",
},
{
rok = 2010,
tekst = "odbył się pierwszy lot eksperymentalnego, bezzałogowego samolotu z [[silnik strumieniowy|silnikiem strumieniowym]] '''[[Boeing X-51 Waverider]]''' ((na ilustracji||Boeing X-51 Waverider|X-51A Waverider.jpg))",
},
}
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
