Wydarzenia

Wydarzenia w Polsce

• 1980 – protesty robotnicze w Polsce, kulminacja w sierpniu na tzw. Wybrzeżu i w konsekwencji powstanie, zalegalizowanie i dynamiczny rozwój niezależnego od władz PRL związku zawodowego „Solidarność”, który przekształcił się w ruch społeczny^[1]; Nagroda Nobla w dziedzinie literatury dla Czesława Miłosza^[2]
• 1981 – wprowadzenie w Polsce stanu wojennego przez władzę wojskowo-polityczną PRL przeciwko zwolennikom i członkom Solidarności^[3][4], początek transformacji władzy z politycznej na majątkową
• rozwój wydawnictw drugiego obiegu^[5]
• 1983 – pokojowa Nagroda Nobla dla Lecha Wałęsy^[6]
• 1983, 1987 – wizyty Jana Pawła II w Polsce^[7][8]
• 1984 – zabójstwo księdza Jerzego Popiełuszki^[9]
• 1986 – wdrażanie zmian gospodarczych dla uprzywilejowanych członków PZPR i służb specjalnych, sił zbrojnych (firmy polonijne); amnestia dla więźniów politycznych^[10]
• 1988 – fala strajków wiosną i latem w polskich zakładach i przedsiębiorstwach^[11], debata Wałęsa-Miodowicz^[12], rozmowy w Magdalence^[13].
• 1989 – tzw. Ustawa Wilczka^[14], pokojowy upadek reżimu PRL (Okrągły Stół^[15], Wybory do tzw. Sejmu kontraktowego^[16]), powstanie rządu Tadeusza Mazowieckiego^[17] i wprowadzenie planu Sachsa-Liptona przez L.Balcerowicza nazywanym w Polsce od jego nazwiska planem Balcerowicza^[18][19]
• inflacja w PRL i wprowadzenie banknotów o nominale od 5000 do 50000 PLZ^[20]

Wydarzenia na świecie

• 1980 – bojkot przez państwa kapitalistyczne igrzysk olimpijskich w Moskwie^[21]; śmierć w zamachu Johna Lennona^[22]
• 1980–1988 – wojna iracko-irańska^[23]
• 1981 – zamachy na życie papieża Jana Pawła II^[24] i Ronalda Reagana^[25]
• 1982 – urodził się książę William; wojna o Falklandy^[26][27][28]
• 1983 – zestrzelenie samolotu pasażerskiego linii Korean Air nad terytorium ZSRR^[29]; inwazja USA na Grenadę^[30][31]
• 1984 – śmierć w zamachu Indiry Gandhi^[32]; bojkot igrzysk olimpijskich w Los Angeles przez państwa bloku wschodniego^[33]
• 1983–1985 – Klęska głodu w Etiopii^[34]
• 1985 – początek pieriestrojki w ZSRR^[35]
• 1986 – katastrofa elektrowni jądrowej w Czarnobylu^[36]; śmierć w zamachu Olofa Palme^[37]; Katastrofa promu Challenger^[38]; katastrofa tankowca MT Exxon Valdez^[39]
• 1988 – Katastrofa lotu Pan Am 103^[40]
• 1989 – upadek komunizmu w Europie Środkowej^[41][42] (upadek Muru Berlińskiego^[43], aksamitna rewolucja w Czechosłowacji^[44][45], Rewolucja w Rumunii^[46]); masakra studentów na Placu Tian’anmen^[47]; inwazja USA na Panamę^[48]
• wojna w Afganistanie

Muzyka

• popularyzacja muzyki rockowej w Polsce i jej dynamiczny rozwój^[49]
• duża popularność muzyki punkowej^[50][51][52] i muzyki heavymetalowej na początku dekady^[53]
• 1985 – koncert Live Aid^[54]
• moda na muzykę syntezatorową (Italo Disco^[55], Euro Disco^[55], Hi-NRG^[56], Electro^[57], synth pop^[58]/Electropop, New Romantic^[59] i New Wave^[58])
• powstanie w USA muzyki house i techno oraz początki elektronicznej muzyki tanecznej (muzyki klubowej)^[60]
• powstanie w Europie muzyki eurodance^[61]
• powstanie w Polsce muzyki disco polo^[62]

Nauka

• odkrycie fullerenów
• moda na kostkę Rubika
• początek pandemii AIDS
• pierwsze loty wahadłowców (Stany Zjednoczone i ZSRR)

Technika

• popularyzacja magnetofonów kasetowych i walkmanów
• powstał pierwszy telefon komórkowy
• powstanie CD
• upowszechnienie pierwszych komputerów osobistych
• upowszechnienie telewizji satelitarnej
• GPS
• GLONASS
• upowszechnienie domowych konsol do gier
• pojawienie się ruchu wolnego oprogramowania (FSF) i GNU
• 12 marca 1989 – wynalezienie systemu informacyjnego World Wide Web (WWW)^[63].

Osoby

Polscy politycy

Politycy zagraniczni

Filmowcy

Muzycy i zespoły

Pisarze

Sportowcy

Duchowni

• Jan Paweł II
• XIV Dalajlama
• Jerzy Popiełuszko
• Stefan Wyszyński
• Matka Teresa z Kalkuty

Pozostali

• Oskar Romero
• Enzo Ferrari
• Salvador Dalí
• Monty Python
• Aleksander Gudzowaty
• Bill Gates
• Tadeusz Reichstein
• John Nash Jr.
• Tank Man