Frederik Willem de Klerk
 Frederik Willem de Klerk (2012) | |
| Data i miejsce urodzenia |
18 marca 1936 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 listopada 2021 |
| 7. Prezydent Republiki Południowej Afryki | |
| Okres |
od 15 sierpnia 1989 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
| Odznaczenia | |
_-_ribbon_bar.gif){kind=small} 
| |
Frederik Willem de Klerk (wym. [ˈfriə̯dərək ˈvələm dəˈklɛrk]; ur. 18 marca 1936 w Johannesburgu, zm. 11 listopada 2021 w Kapsztadzie[1]) – południowoafrykański polityk, prawnik, prezydent Południowej Afryki w latach 1989–1994, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1993 (z Nelsonem Mandelą).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Od 1972 zasiadał w parlamencie z ramienia Partii Narodowej, od 1978 r. minister kilku resortów. W 1989 r., po ustąpieniu Pietera Bothy, został kolejno przewodniczącym Partii Narodowej (luty) i prezydentem (sierpień). Już w 1988 r. wyraził jako pierwszy czołowy polityk rządzącej partii opinię, że żadna wspólnota nie powinna dominować nad inną. 2 lutego 1990 r. wygłosił przemówienie, nazwane później przemówieniem o przełomie, które zapoczątkowało kurs łagodzenia i ostatecznie likwidacji apartheidu w Południowej Afryce. Podjął decyzje o zniesieniu stanu wyjątkowego oraz uwolnieniu więźniów politycznych, w tym Nelsona Mandeli. W 1994 r. doprowadził do pierwszych wolnych wyborów parlamentarnych i prezydenckich, na skutek których władzę w Południowej Afryce uzyskała czarnoskóra większość.
Działania na rzecz zniesienia apartheidu przyniosły mu Pokojową Nagrodę Nobla w 1993 r., wspólnie z Nelsonem Mandelą. Po wyborach z 1994 r. został zastąpiony przez Mandelę na stanowisku prezydenta, pozostał jeszcze do 1996 r. na stanowisku II wiceprezydenta (I wiceprezydentem został Thabo Mbeki). W 1997 r. wycofał się z życia politycznego.
W późniejszych latach głośne były sprawy rozwodu de Klerka (1998) oraz zabójstwa (prawdopodobnie na tle rabunkowym) jego byłej żony (2001).
Został wybrany Człowiekiem Roku 1993 magazynu „Time” wspólnie z Nelsonem Mandelą, Jaserem Arafatem i Icchakiem Rabinem.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ''FW de Klerk: South Africa’s former president dies at 85'' [online], bbc.com [dostęp 2021-11-11] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Beata Tarnowska (red.), Nagrody Nobla. Leksykon PWN, Warszawa 2001
- Almanach świata'95. Fakty, liczby, ludzie, Warszawa-Kraków 1994
| Okres apartheidu (1961–1994) |
|
|---|---|
| Okres od 1994 |
| Okres apartheidu (1961–1994) | |
|---|---|
| od 1994[A] |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
