Liu Xiaobo

Data i miejsce urodzenia	28 grudnia 1955 Changchun
Data i miejsce śmierci	13 Lipca 2017 Shenyang
Zawód, zajęcie	pisarz, literaturoznawca, dysydent
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Liu Xiaobo (wym. [ljǒʊ̯ ɕjɑ̀ʊ̯pɔ́]; ur. 28 grudnia 1955 w Changchun^[1], zm. 13 lipca 2017^[2]) – chiński pisarz i literaturoznawca, dysydent, były profesor Beijing Normal University, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (2010).

W 1989 brał udział w protestach na placu Tian’anmen, za co spędził dwa lata w areszcie. W 1991 został uznany za winnego szerzenia kontrrewolucyjnej propagandy, sąd odstąpił jednak od wymierzenia kary^[1]. W 1996 skazany na 3 lata reedukacji przez pracę za zakłócanie porządku społecznego^[1].

W 2008 był jednym z sygnatariuszy Karty 08, w której ponad 300 chińskich intelektualistów domagało się wprowadzenia demokracji i zniesienia systemu jednopartyjnego^[3]. W grudniu 2008, jeszcze przed upublicznieniem treści Karty, został aresztowany pod zarzutem uprawiania działalności wywrotowej i podżegania do obalenia ustroju państwowego^[4]. Był jedynym aresztowanym w związku z jej publikacją^[5].

22 grudnia 2009 postawiony przed sądem i 25 grudnia skazany na 11 lat więzienia i 2 lata pozbawienia praw publicznych^[5]. Proces i wyrok spotkały się z protestem ze strony m.in. USA i Unii Europejskiej^[6]. O uwolnienie Liu apelowali także m.in. Salman Rushdie, Umberto Eco^[7] i Dalajlama XIV^[8].

8 października 2010 otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla^[9]. Decyzja ta spotkała się z ostrą krytyką chińskiego rządu, który zarzucił Komitetowi Noblowskiemu brak szacunku dla chińskiego wymiaru sprawiedliwości^[10]. Z powodu pobytu w więzieniu Liu Xiaobo nie odebrał nagrody, na wyjazd do Oslo na ceremonię jej wręczenia nie zezwolono również przebywającej w areszcie domowym jego żonie, Liu Xia^[11]. W ramach bojkotu Komitetu Noblowskiego władze chińskie ustanowiły własną Pokojową Nagrodę Konfucjusza, którą otrzymał tajwański polityk Lien Chan^[12]. Inny chiński dysydent i laureat Nagrody Sacharowa z 1996, Wei Jingsheng, skrytykował przyznanie Nobla Liu Xiaobo, twierdząc jakoby był on w rzeczywistości współpracownikiem reżimu, a nie opozycjonistą^[13].

• Liu Xiaobo, Nie mam wrogów, przeł. Piotr Dubicki, Wydawnictwo Dialog, Warszawa 2017.