Dobiegniew
| miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||
 Plac ppłka Starca | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Gmina | |||
| Data założenia |
XII w. | ||
| Prawa miejskie |
1298 | ||
| Burmistrz |
Bartosz Jabłoński | ||
| Powierzchnia |
5,69 km² | ||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Strefa numeracyjna |
+48 95 | ||
| Kod pocztowy |
66-520 | ||
| Tablice rejestracyjne |
FSD | ||
Położenie na mapie gminy Dobiegniew  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |||
Położenie na mapie powiatu strzelecko-drezdeneckiego  | |||
 52°58′12″N 15°45′11″E/52,970000 15,753056
| |||
| TERC (TERYT) |
0806014 | ||
| SIMC |
0935334 | ||
Urząd miejski ul. Obrońców Pokoju 2466-520 Dobiegniew | |||
| Strona internetowa | |||
Dobiegniew (do 1945 niem. Woldenberg) – miasto w Polsce w województwie lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobiegniew, położone nad jeziorem Wielgie. Przez miasto przepływa rzeka Mierzęcka Struga.
Ośrodek turystyczno-wypoczynkowy i usługowy. Przemysł spożywczy.
Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Dobiegniew liczył 3071 mieszkańców[1].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Dobiegniew położony jest w północno-wschodniej części województwa lubuskiego, w powiecie strzelecko-drezdeneckim około 50 km od Gorzowa Wielkopolskiego i 70 km od Piły. W mieście krzyżują się drogi krajowe i wojewódzkie:
- Droga krajowa nr 22, kierunek: Kostrzyn nad Odrą – Gorzów Wielkopolski – Dobiegniew – Człopa - Wałcz – Elbląg
- Droga wojewódzka nr 160, kierunek: Międzychód – Drezdenko – Dobiegniew – Choszczno – Suchań
Przez miasto przebiega linia kolejowa nr 351 Poznań – Szczecin.
Miasto położone jest na Pojezierzu Dobiegniewskim na skraju Puszczy Drawskiej, nad jeziorem Wielgie i Mierzęcką Strugą.
Wcześniej Dobiegniew należał do Wielkopolski[2][3], po czym około 1296 został opanowany przez Brandenburgię i włączony do Nowej Marchii, do której przynależał do 1945 roku[4][5].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość pod zlatynizowaną nazwą villa Dobegneve wymieniona jest w łacińskim dokumencie wydanym w Poznaniu w 1280 roku sygnowanym przez króla polskiego Przemysła II[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
W okolicach Dobiegniewa, w kierunku na Drezdenko[7], została znaleziona bursztynowa figurka zoomorficzna (koń) nawiązująca do kręgu kulturowego Maglemose (7000–4500 lat p.n.e.)[8]. Figurka ta jest też przypisywana kulturze chojnicko-pieńkowskiej[9]. Prace nad prehistorycznym osadnictwem na Pojezierzu Dobiegniewskim prowadził prof. Zbigniew Bagniewski[10].
Dobiegniew (osada rybacka) otrzymał prawa miejskie około roku 1298. W czerwcu 1433 roku zostało w trakcie wojny polsko-krzyżackiej (nieszawskiej) zdobyte przez wojska czesko-wielkopolskie. Miasto było kilkakrotnie niszczone przez pożary. W 1848 otwarto w Dobiegniewie stację kolejową na trasie łączącej Poznań i Szczecin.
W okresie wojennym (1940–1945) w Dobiegniewie był największy obóz jeńców wojennych Oflag II C Woldenberg. Na miejscu oflagu utworzono Muzeum Woldenberczyków. W 1945 miasto zostało zniszczone w 85%. W 1965 z inicjatywy byłych jeńców i Związku Bojowników o Wolność i Demokrację wybudowano szkołę Tysiąclecia im. ZBOWiD[11].
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa gorzowskiego.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]- Piramida wieku mieszkańców Dobiegniewa w 2014 roku[12].
Według danych z 30 czerwca 2015 miasto miało 3113 mieszkańców[13].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[14]:
- kościół pod wezwaniem Chrystusa Króla, obecnie kościół filialny parafii św. Józefa w Dobiegniewie[15], gotycki z XIV wieku, przebudowany w połowie XV wieku, XIX wieku, stojący na placu Starca
- cmentarz kościelny
- baszta – czata strażnicza z XIV wieku z fragmentem miejskich murów obronnych, z XIV wieku, średniowiecznych
- arsenał, ul. Szpitalna 1, z połowy XIX wieku
W Dobiegniewie mimo dotkliwych zniszczeń wojennych zachowało się kilka obiektów. Są to:
- synagoga
- cmentarz żydowski
- muzeum obozowe – zlokalizowane w jednym z baraków obozowych
- cmentarz przy Muzeum Obozu Oflag II C Woldenberg
- pomnik Czynu Żołnierskiego z 1979 roku na placu ppłk Starca
- spichlerz dworski z XVII wieku, który spłonął w latach 90. XX wieku
- kościół św. Józefa z 1934 roku
Z innych zabytków zachowały się po 1945 roku tylko nieliczne domy.
-
Baszta -
-
Kamienica w centrum miasta -
Pomnik Czynu Żołnierskiego -
Arsenał
Herb w kulturze masowej
[edytuj | edytuj kod]- Herb Dobiegniewa – szlachecki herb Poraj – pojawia się w cyklu fantasy o przygodach wiedźmina Geralta z Rivii autorstwa Andrzeja Sapkowskiego. Karminowe płaszcze ze znakiem białej róży noszą rycerze Zakonu Białej Róży.
Kultura i oświata
[edytuj | edytuj kod]_(Dobiegniew,_Woldenberg_Offlag_Museum).JPG)
Dobiegniew jest ośrodkiem kulturalnym dla gminy i miasta. W mieście istnieje Muzeum Woldenberczyków na terenie byłego obozu jenieckiego oraz biblioteka miejska.
W mieście funkcjonują następujące placówki oświatowe:
- Gminny Zespół Szkół[16]
- Przedszkole Miejskie
Ochrona zdrowia
[edytuj | edytuj kod]W mieście funkcjonują dwie przychodnie Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Zdrowie” oraz dwie apteki Apteka św. Marcina i Apteka „Pod Platanem”.
Sport i rekreacja
[edytuj | edytuj kod]Baza sportowa w mieście składa się z zespołu boisk sportowych, hali sportowej z pełnym wyposażeniem i zapleczem (usytuowana na terenie Lasku Miejskiego), istnieją plaże miejskie nad jeziorem Osiek (powierzchnia 6 km², długość 10 km), na terenie gminy i miasta są liczne ścieżki rowerowe, szlaki piesze. Dobiegniew ma Harcerski Klub Żeglarski Panta Rei. Co roku przez pierwszy tydzień lipca odbywa się w Dobiegniewie Międzynarodowy Młodzieżowy Turniej Piłki Nożnej Dobiegniew Cup. Nad jeziorem Osiek istnieje kemping.
Miejscowość jest siedzibą piłkarskiego Klubu Sportowego „Błękitni” Dobiegniew, który został założony w 1946 roku. Zespół rozgrywa mecze na stadionie o pojemności 1200 miejsc (900 siedzących). Barwy klubu: biało-niebieskie.
1 sierpnia 2008 roku rozpoczęto budowę boiska Orlik 2012.
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W mieście istnieje drobny przemysł, głównie drzewny, bazujący na surowcu pozyskiwanym z okolicznych lasów. Istnieją też restauracje, bary, wiele punktów usługowo-handlowych, markety, pensjonaty i schronisko młodzieżowe. W mieście znajduje się również posterunek policji, poczta oraz oddziały i filie banków.
Wspólnoty wyznaniowe
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
- Dobiegniew – stacja kolejowa
- Wielgie, Jezioro – w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. golubsko-dobrzyńskim, w gminie Zbójno
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19].
- ↑ Edward Rymar, Początki i herb miasta Dobiegniewa, [w:] „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny”, nr 13, red. nacz. Dariusz Aleksander Rymar, Towarzystwo Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2006, ISSN 1231-3033, s. 49.
- ↑ W poszukiwaniu sprawców zbrodni rogozińskiej. almanach.historyczny.org, 25 sierpnia 2009. [dostęp 2021-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Wiktor Fenrych, Nowa Marchia w dziejach politycznych Polski w XIII i XIV wieku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1959, s. 6.
- ↑ Sławomir Niecko: Rys historyczny regionu. lubuskiemazury.pl. [dostęp 2021-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ „Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski”, tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, str.465-66.
- ↑ Marek Weckwerth, Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy. Zobaczcie, co można tam zobaczyć! [online], Gazeta Pomorska, 29 maja 2021 [dostęp 2022-03-25].
- ↑ Kaczanowski I. P., Kozłowski J. K., Wielka Historia Polski tom 1. Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), 1999 Kraków
- ↑ Środkowa epoka kamienia - mezolit. W: Jerzy Gąssowski: Kultura pradziejowa na ziemiach Polski. Warszawa: PWN, 1985, s. 59. ISBN 83-01-05421-2.
- ↑ Mirosław Masojć i inni red., Contributions to the Central European Stone Age. Papers dedicated to the late Professor Zbigniew Bagniewski, Wrocław: Instytut Archeologii, Uniwersytet Wrocławski, 2007, ISBN 978-83-921090-8-2 [dostęp 2022-03-25] (ang.).
- ↑ Wojciech Jankowski, Mały przewodnik po Polsce, Wydawnictwo Sport i Turystyk Warszawa 1983 ISBN 83-217-2329-2 s. 105
- ↑ Dobiegniew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2015 r.). [dostęp 2016-06-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 58. [dostęp 2013-02-06].
- ↑ Dobiegniew - Parafia pw. św. Józefa. kuria.zg.pl. [dostęp 2016-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-08)].
- ↑ Gminny Zespół Szkół w Dobiegniewie. gzsdobiegniew.edupage.org [dostęp 2019-06-08]
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2013-01-21].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Miasto i gmina Dobiegniew
- Historia Żydów w Dobiegniewie na portalu Wirtualny Sztetl
- Woldenberg, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 827.
| Miasta na prawach powiatu | |
|---|---|
| Miasta powiatowe | |
| Miasta gminne |
|
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
