Бартангтар (өз атауы бартангиж) — Тәжікстанның Таулы Бадахшан автономиялы облысындағы памир халықтарының бірі. Саны 6-8 мыңға жуық адам.^[1] Олар Тәжікстанның оңтүстік-шығысындағы Памир мен Шығыс Гиндукуштың биік таулы аңғарларында (Ванч­, Ру­шан­, Шуг­нан, Рошт­ка­л, Иш­ка­шим, Мур­габ­ аудандары ) тұрады.

Тілі бартанг тілі, үндіеуропалық тілдер отбасының иран тобының шығыс тармағының Солтүстік Памир шағын тобына жатады. тәжік, орыс тілдері де кең тараған.^[2]

Сенушілер – мұсылман-шииттер (исмаилия). Басқа Памир халықтарының ішінде бартангтар өз тілдерімен, этникалық дәстүрдің кейбір элементтерімен, соның ішінде салт-дәстүрмен ерекшеленеді.^[3]

Бартангтар Батыс Памирдің, Гиндукуштың, Солтүстік Гималайдың және Қарақорамның биік таулы аймақтарындағы отырықшы суармалы егістік (бидай, арпа, бұршақ) және шалғайдағы мал шаруашылығымен (ұсақ және ірі қара мал) айналысады.
Дегенмен, егістік алқапты «жолақпен» (дулох) суаруға дайындау техникасы басқа памирлік халықтар қолданатын техникадан ерекшеленеді. Рошорв тұрғындарының арасында бір егістікте бір және жұп уақытша суару арықтары оның еңісіне қарай әртүрлі комбинацияларда кезектесіп отырды. Бартаңдықтар мен рошорлықтар ағын суарумен де айналысқан. Тоқымашылық, палас жасау (ерлер), киіз, өрнекті шұлықтар (джурабтар) тоқу, қолдан қыш бұйымдарын жасау (әйелдер) дамыған.^[4]

Ұзақ этноұлттық даму барысында, әсіресе әлеуметтік қайта құрулар нәтижесінде бартаңдар Памирдің басқа халықтарымен бір этникалық қауымдастыққа бірігіп, өздерінің туысқан тәжіктерімен жақындаса түседі.^[5]

Дәстүрлі елді мекендер (кишлак) тау беткейінде орналасқан. Тұрғын үйлер бір-бірінен айтарлықтай қашықтықта бірнеше топтарға бөлініп, бір-бірімен ортақ арықтар арқылы жалғасқан жеке ауылдар бар, олардың арасында егістіктер мен бақтардың учаскелері созылып жатыр. Мұнда әдетте жақын туысқан отбасылар тұрады.
Егер ауыл шаруашылыққа қолайсыз жерде орналасса, онда тұрғын үйлердің орналасуы аз шоғырланған. Мұндай ауылда аула жоқтың қасы, ал үйлер тау баурайында орналасқан. Мұндай ауылдар әдетте тар тау шатқалдарында кездеседі.
Әдетте тұрғын үй бір қабатты, бірақ егер ол тік беткейде орналасса, кейде төменнен сарай салынады. Құрылысқа арналған материал әдетте лесс немесе саз болып табылады, одан қабырғалар жасалады. Барлық қосалқы құрылыстардың көпшілігі балшықпен біріктірілген тастан жасалған. Шатырдың негізі - қабырғаларға төселген бірнеше бөренелер, олардың үстіне топырақ пен саз төселген.^[6]

Негізгі тағамдары: бидай ботқасы, езбе, кеспе, тұшпара, бұршақ дақылдары (соның ішінде бұршақ ұны), қышқыл қой сүті және ірімшік. Сусындардан олар шай ішеді, сонымен қатар чирчай - тұз, сүт, сары май немесе қой майы мен нан қосылған күшті шай.^[7]

Вокалдық музыканың ең көп тараған жанры лирикалық әндер, ол жырлаумен ерекшеленеді, негізгі тақырыптары махаббат, әйелдердің лирикалық әндері, бесік жырлары елеулі орын алады. Дафада ойнайтын әйелдер ансамблі (қолмен ойнайтын үлкен дөңгелек домбыра) кең таралған, қонақтарды қарсы алған кезде орындалады. Ең көп таралған дәстүрлі музыка аспап — 6–7 ішекті шертпелі памир рубабы. Басқа дәстүрлі музыка аспаптарына ыспалы гиджак, 6 ішекті шертпелі сетор (танбурдың бір түрі), най флейтасы жатады. Қазіргі уақытта аккордеон кеңінен қолданылады. Салттық әндері: үйлену тойы (әйел әндері шаомад, т.б.), жаназа жоқтаулары (фалак) т.б.^[8]

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

Әлем халықтары Африка Еуропа Азия Солтүстік Америка Аустралия және Океания Оңтүстік Америка

Азия халықтары Бұл ((Әлем халықтары)) үлгісінің бір бөлігі Абунгтер • Айндар • Алас • Алоро-Пантар халықтары • Алорлар • Алтайлықтар • Алундар • Алюторлар • Амбелаундар • Амбон-Тимор халықтары • Амбондықтар • Андамандықтар • Апайо • Апатани • Арабтар • Армяндар • Ассамдықтар • Ассириялықтар • Асуралар • Ауғандықтар • Афридилер • Ачандар • Ачех • Аэталар • Әзербайжандар • Багоболар • Бадагалар • Баджолар • Бадуйлар • Бай • Байга • Балантак • Балиліктер • Балти • Банар • Банджарлар • Баоань • Бартангтар • Батақтар • Батиндер • Батуаса • Бахрейндіктер • Бахтиарлар • Белудждер • Бенгалдықтар • Бесая • Биак • Бикол • Билаан • Бима-Сумбан халықтары • Бирхорлар • Бихарлықтар • Болаанг-монгондоу • Бонток • Брагуи • Бру • Бугистер • Буи • Буид • Букиднон • Булан • Бунак • Бунгку • Буриш • Буруандар • Бутунг • Буряттар • Бхилдер • Бхумидж • Ва • Вандамен • Варопен • Ватубелдер • Вахандар • Веддалар • Вемал • Ветарлар • Висайя • Вьетнамдықтар • Вьеттер • Гадаба • Гаддандар • Гайо • Галела • Галештер • Гаошань • Гаро • Гилзай • Гиляндар • Гондтар • Горонтало • Грузиндер • Гуджар • Гуджараттар • Гурунг • Гэлао • Дархаттар • Даур • Дафла • Даяктар • Дербеттер • Джакун • Джат • Джарава • Джемшид • Джуанг • Догра • Долғандар • Донголар • Друкпа • Дулун • Дұң ұлты • Дүнгендер • Дунсян • Еврейлер • Жапондар • Захчиндер • Зярай • Ибандар • Иватандар • Инибалои • Иорданиялықтар • Ирактықтар • Ирула • Ителмендер • Ифугао • Ицзу • Ишкашымдықтар • Йемендіктер • Кадазан • Кайелдер • Калинга • Канканай • Каннара • Капауку • Карендер • Катарлықтар • Катулар • Качарлар • Качиндер • Кашмирліктер • Каялар • Каян • Кей • Келабиттер • Кемактар • Керинчилер • Кеттер • Клемантан • Кодагу • Конкандар • Корейлер • Корку • Коряктар • Кота • Кубу • Куи • Куки • Күрдтер • Курумба • Кусунда • Кхамти • Кханг • Кхасилер • Кхмерлер • Кхму • Кхолар • Кхондалар • Қажарлар • Қазақтар • Қалмақтар • Қарақалпақтар • Қытайлар • Қырғыздар • Ладактар • Лактар • Ламахолоттар • Ламеттер • Лао • Лати • Лахалар • Лаху • Лепча • Летийлер • Ли • Лимбу • Лио • Лису • Лоба • Лоинанг • Лубу • Лурлар • Лы • Ма • Мааньян • Магарлар • Магинданао • Мадурлар • Макасар • Малайлар • Малаялилер • Малер • Мазендерандар • Мальдивтер • Мамак • Манг • Манггараи • Мангиан • Мандайя • Мандар • Манипури • Манобо • Мансилер • Манусела • Маньчжурлар • Маонань • Маранао • Маратхи • Марокколықтар • Маринд-Аним • Маронене • Меланау • Ментавайлар • Месхет түріктері • Мизо • Микирлер • Минангкабау • Минахас • Мнонг • Моғолдар • Моңғолдар • Монгорлар • Мондар • Мори • Моро • Мулао • Муна • Мунда • Мунжандар • Мыонг • Мэньба • Мяо • Нага • Наге • Нанайлар • Наси • Нгада • Нгаджу • Нганасандар • Ндау • Неварлар • Негидалдар • Ненецтер • Непалдықтар • Ниастар • Нивхтар • Никобарлар • Ну • Нунг • Нұрыстандықтар • Ойраттар • Омандықтар • Ониндер • Ораондар • Ориялар • Ороктар • Орочтар • Орочондар • Отданум • Өзбектер • Палавеньо • Палаунг • Плестиналықтар • Памир халқы • Пампанган • Пангасинандар • Пенджабдықтар • Парсылар • Пасемах • Пахарилер • Пашаи • Пуми • Пунандар • Реюньондар • Ротилар •Савара • Саларлар • Самаль • Самбал • Сангирлер • Санзиу • Санталдар • Сантяй • Сарыұйғырлар • Сасактар • Саудиялықтар • Сахалар • Сахурлар • Солтүстік Халмахер халықтары • Седанг • Сейшелдіктер • Селькуптар • Семангтар • Сеноилар • Сибо • Сикка • Сикхи • Симуле • Сингалдар • Синдхтар • Синьмун • Сириялықтар • Срэ • Стиенг • Суай • Субанон • Суи • Сула • Сулу • Сумбавтар • Сумбандар • Сунварлар • Сундтар • Тагакаоло • Тагалдар • Тагбануа • Тәжіктер • Тай • Таймандар • Талыштар • Тамангтар • Тамилдер • Таойлар • Таттар • Теймури • Теленгиттер • Телеуіттер • Телугулер • Тенггерлер • Тернатандар • Тетумдер • Тёро • Тибеттіктер • Тидорлықтар • Тингиан • Трипура • Тобело • Тогутил • Тода • Томини • Тораджи • Торғұттар • Тофалар • Тулу • Тубалар • Туцзя • Түріктер • Түрікмендер • Тхай • Тхакали • Тхару • Тхо • Тывалар • Тьыт • Тям • Удиндер • Үзімшіндер • Урали • Ұйғырлар • Үдегейлер • Филиппиндіктер • Фирузкухтер • Хаву • Хазарлар • Хакастар • Халха • Хамнигандар • Хани • Ханттар • Хелонг • Хиндустандықтар • Хо • Хотогойттар • Хошуттар • Хрэ • Хуэй • Хиналугтар • Цзино • Цзяжун • Цян • Чакма • Чантель • Чараймактар • Чахарлар • Чепанг • Чжуан • Чин • Чувандар • Чукчалар • Чурулар • Шалқандар • Шан • Шахсевендер • Шерпалар • Шина • Шорлар • Шугнандар • Шуй • Шұлымдар • Шэ • Эвенкілер • Эвендер • Эде • Эйну • Энггандар • Энде • Энец • Юан • Юкагирлер • Явалықтар • Ягнобилер • Язгулямдар • Яо