For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for حکم (روانشناسی).

حکم (روانشناسی)

حکم (به انگلیسی: Judgment) در لغت به معنی علم، فصل، قطع و یقین است. مثلاً می‌گوییم بین آنها حکم کرد، یعنی قضاوت کرد و برای او یا علیه او رأی داد.

نزد روان‌شناسان، حکم به معنی تقریری ذهنی است که عقل توسط آن، مضمون سخن را استوار می‌کند و به حقیقت می‌گرایاند، یا به معنی اتخاذ رأیی است که برای هدایت سلوک در احوالی که نمی‌توان در آنها به علم یقینی رسید، مناسب است.

روان‌شناسان جدید، جنبه‌های فلسفی این علم را کنار گذاشته و روان‌شناسی را به معنی تحقیق در پدیدارهای نفسانی به منظور کشف قوانین آن به کار می‌برند نه بحث در جوهر نفس. و در مورد پدیدارهای نفسانی، تحقیق نموده تا قوانین عمومی این پدیدارها را کشف کنند؛ و رفتار را مورد تحقیق قرار دهند و انسان علاوه به رفتار ظاهری، دارای یک جهت درونی یا باطنی است که نباید جانب آن را مهمل گذاشت.

در هر حال حکم از پدیدارهای نفسانی است که مستلزم ادراک و شناخت است. یا فعلی ذهنی است که از اقامه نسبت بین دو چیز یا رفع نسبت بین دو چیز به وجود می‌آید، خواه این فعل ذهنی، نتیجه ادراک حسی مستقیم باشد، یا نتیجه برهان عقلی.[۱] نفسی (Psychical) منسوب به پدیدارهای نفسانی است نباید با نفسی به معنی نفسانی منسوب به علم روانشناسی اشتباه شود. شکی نیست که یک پدیدار، مثلاً تداعی معانی، می‌تواند منسوب به نفس، از این جهت که مجموعه‌ای از پدیدارهاست، باشد، یا می‌تواند منسوب به روانشناسی، از این جهت که مشتمل بر بحث از این پدیدار است، باشد. اما آنچه منسوب به پدیدارهای نفسانی است و آنچه منسوب به علم روانشناسی است همیشه باید از هم متمایز باشند.[۲]

منابع

[ویرایش]
  1. عباس منتهایی، گفتاری در باب «حق و حکم» فراتر از یک بحث حقوقی، ف کانون ۱۳۸۲ شماره ۴۶
  2. جمیل صلیبا - منوچهر صانعی دره‌بیدی، فرهنگ فلسفی، انتشارات حکمت - تهران، چاپ: اول، ۱۳۶۶ ص ۳۲۰؛۶۳۹؛۶۴۳
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
حکم (روانشناسی)
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?