วัดพิชยญาติการามวรวิหาร
วัดพิชยญาติการามวรวิหาร
ชื่อสามัญ	วัดพิชยญาติการามวรวิหาร, วัดพิชยญาติ, วัดพระยาญาติการาม
ที่ตั้ง	แขวงสมเด็จเจ้าพระยา เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร
ประเภท	พระอารามหลวงชั้นโท ชนิดวรวิหาร
นิกาย	มหานิกาย ธรรมยุตินิกาย (ถึง พ.ศ. 2485)
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดพิชยญาติการาม เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดวรวิหาร^[1] สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ตั้งอยู่เชิงสะพานพุทธ บริเวณที่เดิมเรียกว่าวงเวียนเล็ก ในแขวงสมเด็จเจ้าพระยา เขตคลองสาน ตั้งอยู่ริมคลองบ้านสมเด็จเจ้าพระยา เขตคลองสาน เดิมเป็นวัดร้าง แต่สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ครั้งมีบรรดาศักดิ์เป็นพระยาศรีพิพัฒน์ราชโกษา ได้ปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่ประมาณ พ.ศ. 2372 - 2375 ในรัชกาลที่ 3 เนื่องจากสมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อยขณะนั้นเป็นจางวางพระคลังสินค้า มีเรือสำเภาค้าขายกับจีน จึงได้นำอับเฉาเรือ กระเบื้องสี และหินมาจากจีน สถาปัตยกรรมวัดนี้มีลักษณะแบบไทยผสมจีน ซึ่งเป็นแบบพระราชนิยมในสมัยนั้น เมื่อบูรณะวัดเสร็จแล้ว ได้น้อมเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 พระราชทานนามว่า "วัดพระยาญาติการาม" ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเปลี่ยนชื่อวัดใหม่เป็น "วัดพิชยญาติการาม"

พระอุโบสถ สร้างเป็นศิลปะแบบจีน ไม่มีช่อฟ้า ใบระกา เนื่องจากสมัยก่อนเป็นวัดอยู่ในสวน จึงสร้างเพื่อหลบบรรดากิ่งไม้ ผลไม้ที่จะหล่นหรือหักไปกระทบหลังคาพระอุโบสถได้ องค์พระประธานในอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปปั้น ปางมารวิชัย เป็นพระพุทธรูปโบราณรุ่นเดียวกับพระพุทธชินราชชินศรี โดยอัญเชิญมาจากวัดพระวิหาร หลวงเมืองพิษณุโลก นามว่า "พระสิทธารถ" หรือที่ชาวบ้านทั่วไปจะเรียกท่านว่า "หลวงพ่อสมปรารถนา" ซึ่งเป็นที่เคารพสักการะของพุทธศาสนิกชนจำนวนมาก

พระพุทธรูปประดิษฐานหน้าองค์พระประธาน เป็นพระพุทธรูป ปางมารวิชัย โดยสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ทรงหล่อเมื่อ พ.ศ. 2465 นามว่า พระวรวินายก

พระปรางค์องค์ใหญ่ วัดโดยรอบ 33 วา 2 ศอก ส่วนสูงตลอดยอดนภศูล 21 วา 1 ศอก 10 นิ้ว เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปปั้น 4 องค์ หันพระพักตร์ไปสู่สี่ทิศ มีพระปรางค์องค์เล็ก 2 องค์ ขนาดวัดโดยรอบ 15 วา ส่วนสูงตลอดนภศูล 11 วา 1 ศอก 1 คืบ 2 กระเบียด ทิศตะวันออกเป็นที่ ประดิษฐานพระโพธิสัตว์พระศรีอาริย์ องค์ทิศตะวันตกเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธบาทจำลอง 4 รอย จำหลักด้วยแผ่นศิลา สัณนิฐานกันว่าเป็นของเก่า แต่ไม่ทราบว่านำมาจากที่ไหน

นอกจากนี้แล้วยังเป็นที่รู้จักกันดีว่า แม่ชีทศพร เทวาพิทักษ์ธรรม (หรือธนพร) อาศัยอยู่ที่วัดนี้

• 
  พระพุทธเจ้าสี่พระองค์บนพระปรางค์องค์ใหญ่
• 
  พระศรีอาริยเมตไตรยบนพระปรางค์ด้านทิศตะวันออก
• 
  พระอุโบสถ
• 
  พระปรางค์

หมายเหตุ

• การศึกษาสถาปัตยกรรมวัดพิชัยญาติการาม โดย บัญชา นาคทอง
• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ วัดพิชยญาติการามวรวิหาร
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

13°43′58″N 100°29′50″E / 13.732647°N 100.497303°E / 13.732647; 100.497303

ด ค ก เขตคลองสาน
แขวง	สมเด็จเจ้าพระยา คลองสาน บางลำภูล่าง คลองต้นไทร
ประวัติศาสตร์	อาณาจักรธนบุรี สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี บ้านหวั่งหลี
ภูมิศาสตร์	แม่น้ำเจ้าพระยา
เศรษฐกิจ	การขนส่ง รายชื่อทางแยก สะพานสมเด็จพระเจ้าตากสิน สะพานพระปกเกล้า รถไฟฟ้าบีทีเอส สายสีลม กรุงธนบุรี วงเวียนใหญ่ รถไฟฟ้าสายสีทอง กรุงธนบุรี เจริญนคร คลองสาน เรือด่วนเจ้าพระยา ธุรกิจ ล้ง 1919 ไอคอนสยาม ทรู ไอคอน ฮอลล์ โรงแรมเพนนินซูล่า โรงแรมโอเรียนเต็ลริมน้ำ
สังคม	สาธารณสุข โรงพยาบาลตากสิน สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา วัฒนธรรม วัดสุวรรณ วัดอนงคาราม วัดพิชยญาติการาม วัดทองธรรมชาติ วัดทองนพคุณ วัดเศวตฉัตรวรวิหาร วัดสุทธาราม
หมวดหมู่