วาแลริอานุส
รูปสลักของจักรพรรดิวาแลริอานุส
จักรพรรดิโรมัน
ครองราชย์	กันยายน ค.ศ. 253 – มิถุนายน ค.ศ. 260
ก่อนหน้า	ไอมิลิอานุส
ถัดไป	กัลลิเอนุส (เพียงพระองค์เดียว)
จักรพรรดิร่วม	กัลลิเอนุส
ประสูติ	ป. ค.ศ. 199[1]
สวรรคต	หลังจาก ค.ศ. 260 หรือ ค.ศ. 264 บิชาปูร์หรือกุนดิชาปูร์
คู่อภิเษก	เอ็กนาเทีย มาริเนียนา คอร์เนเลีย กัลโลเนีย
พระราชบุตร	กัลลิเอนุส ลิกินิอุส วาแลริอานุส
พระนามเต็ม ปูบลิอุส ลิกินิอุส วาแลริอานุส[2] พระรัชกาลนาม อิมแปราตอร์ ไกซาร์ ปูบลิอุส ลิกินิอุส วาแลริอานุส เอากุสตุส
ราชวงศ์	วาเลเรียน

ปูบลิอุส ลิกินิอุส วาแลริอานุส (ละติน: Publius Licinius Valerianus; ประมาณ ค.ศ. 199 – ค.ศ. 260 หรือ ค.ศ. 264) เป็นจักรพรรดิแห่งโรมันตั้งแต่ปี ค.ศ. 253 จนถึงฤดูใบไม้ผลิของ ค.ศ. 260 พระองค์ทรงข่มเหงชาวคริสเตียนและต่อมาทรงถูกจักรพรรดิชาปูร์ที่ 1 แห่งเปอร์เซียทรงจับพระองค์เป็นเชลยหลังจากยุทธการที่เอเดสซา พระองค์ทรงกลายเป็นจักรพรรดิแห่งโรมันพระองค์แรกที่ถูกจับเป็นเชลยศึก ซึ่งสร้างความตกตะลึงและความไร้เสถียรภาพไปทั่วจักรวรรดิโรมัน เหตุการณ์ที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนและพระชะตากรรมที่ไม่ทราบแน่ชัดของจักรพรรดิที่ทรงถูกจับได้ ส่งผลให้เกิดปฏิกิริยาต่าง มากมายและ "เรื่องเล่าใหม่ เกี่ยวกับจักรวรรดิโรมันในบริบทที่หลากหลาย"^[3]

1. ↑ อาร์อี 13.1 (1926) col. 488, Licinius 173. จอห์น มาลาลัส 12.298 กำหนดให้พระองค์เสด็จสวรรคตเมื่อพระชนมพรรษา 61 พรรษา, แต่ดูเหมือนว่าเข้าใจผิดเกี่ยวกับจักรพรรดิ เนื่องจากมีพระราชโอรสที่ทรงพระนามเหมือนกัน ส่วนไวเกลได้กล่าวว่าพระองค์เสด็จพระราชสมภพเกิดก่อนหน้า ค.ศ. 200 ไม่นาน
2. ↑ พระนามเต็มของจักรพรรดิวาแลริอานุส เมื่อพระองค์เสด็จสวรรคต คือ Imperator Caesar Pvblivs Licinivs Valerianvs Pivs Felix Invictvs Avgvstvs Germanicvs Maximvs Pontifex Maximvs Tribuniciae Potestatis VII Imperator I Consul IV Pater Patriae, "จักรพรรดิ ไกซาร์ ปูบลิอุส ลิกินิอุส วาแลริอานุส, พระองค์ผู้ทรงรักชาติ, พระองค์ผู้ทรงเป็นที่ชอบ, ออกัสตัสผู้ไร้พ่าย, ผู้พิชิตชาวเยอรมัน, หัวหน้านักบวช, ผู้พิทักษ์สิทธิของราษฎรเจ็ดครั้ง, จักรพรรดิหนึ่งครั้ง, กงสุลสี่ครั้ง, พระบิดาแห่งปิตุภูมิ"
3. ↑ Caldwell, Craig H. (2018). "The Roman Emperor as Persian Prisoner of War: Remembering Shapur's Capture of Valerian". Brill's Companion to Military Defeat in Ancient Mediterranean Society (ภาษาอังกฤษ). pp. 335–358. doi:10.1163/9789004355774_016. ISBN 9789004355774.