Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji

Trojedna Kraljevina Hrvatska, Slavonija i Dalmacija
Horvát-, Szlavon- és Dalmátországok
Dreieinigen Königreichs Kroatien, Dalmatien und Slawonien

1868–1918
Flaga Herb
Język urzędowy	chorwacki
Stolica	Zagrzeb
Ustrój polityczny	monarchia
Typ państwa	królestwo
Pierwszy władca	Franciszek Józef I
Ostatni władca	Karol I
Zależne od	Królestwa Węgier
W jego imieniu	Ban Antun Mihalović
Powierzchnia  • całkowita	42 534 km²
Liczba ludności (1910)  • całkowita   • gęstość zaludnienia  • narody i grupy etniczne	2 621 954 61,6 osób/km² Chorwaci, Serbowie, Niemcy, Słowacy
Waluta	gulden (FI), korona (KOH)
Ugoda węgiersko-chorwacka	1868
Wejście w skład Państwa SHS	29 października 1918
Religia dominująca	Katolicyzm rzymski
Terytoria zależne	Rijeka, Pogranicze Wojskowe
17. Królestwo Chorwacji-Slawonii
Multimedia w Wikimedia Commons

Królestwo Chorwacji i Slawonii (chorw. Kraljevina Hrvatska i Slavonija, węg. Horvát-Szlavónia Királyság, niem. Königreich Kroatien und Slawonien) – autonomiczne królestwo istniejące w latach 1868–1918; obok Królestwa Węgier i miasta Rijeki jeden z krajów Korony św. Stefana. Formalna nazwa królestwa to Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji (Trojedna Kraljevina Hrvatska, Slavonija i Dalmacija, potocznie Trojednica). Mimo tej nazwy, Królestwo Dalmacji pozostało oddzielnym krajem koronnym Cesarstwa Austriackiego (choć symbole Dalmacji znalazły się w herbie autonomicznego królestwa). W Chorwacji i Slawonii jeszcze przez kilka lat istniały wydzielone obszary (tzw. Pogranicze Wojskowe), niebędące pod bezpośrednią administracją Zagrzebia.

Historia

Królestwo Chorwacji-Slawonii powstało w wyniku podpisania w 1868 roku ugody między władzami węgierskimi a przedstawicielami Chorwatów. Na jej mocy węgierska część cesarsko-królewskiej federacji wydzielała tereny Królestwa Chorwacji, Królestwa Slawonii, a także austriackiej Dalmacji, które złączono w Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji (chorw. Trojedna kraljevina Hrvatska, Slavonija i Dalmacija, węg. Horvát-, Szlavon- és Dalmátországok, niem. Dreieiniges Königreich Dalmatien, Kroatien und Slawonien). Tak powstałe państwo miało być autonomiczną jednostką Królestwa Węgier. Jednak już po krótkim czasie władze w Wiedniu zadecydowały o utworzeniu odrębnego Królestwa Dalmacji, które stało się krajem koronnym Cesarstwa Austrii.

Ustrój

Reprezentantem władz centralnych w Królestwie był ban Królestwa Dalmacji, Chorwacji i Slawonii. Królestwo Chorwacji-Slawonii posiadało własny parlament (Sabor) obradujący w języku chorwackim, pełną autonomię w sprawach oświaty, religii, administracji i sądownictwa. Królestwo posiadało własną armię, podlegającą jednak władzom w Peszcie.

Ludność

Według spisu z 1911 roku w Chorwacji-Slawonii mieszkało 2.621.954 osób:

• Chorwaci: 1.638.354 (62,5%)
• Serbowie: 644.955 (24,5%)
• Niemcy: 133.418
• Węgrzy: 105.047
• Słowacy: 20.884
• pozostali

Najwięcej Niemców i Węgrów mieszkało w komitatach Virovitica i Sremskim.

73% deklarowało się jako katolicy, a 24% jako prawosławni

Podział administracyjny

Królestwo Chorwacji i Slawonii dzieliło się na osiem komitatów (županija); w nawiasie podano stolicę komitatu:

• Belovár-Kőrös/Bjelovar-Križevci (Bjelovar)
• Lika-Krbava (Gospić)
• Modrus-Fiume/Modruška-Rijeka (Ogulin)
• Pozsega/Požega (Požega)
• Szerém/Srijem (Vukovar)
• Varasd/Varaždin (Varaždin)
• Verőce/Virovitica (Virovitica)
• Zágráb/Zagreb (Zagrzeb)

Zobacz też

• Banowie Chorwacji

• p
• d
• e

Podział administracyjny Austro-Węgier (1867–1918)

Królestwa i Kraje Reprezentowane w Radzie Państwa (Przedlitawia)	Arcyksięstwo Austrii za Anizą Arcyksięstwo Austrii przed Anizą Księstwo Salzburga Księstwo Styrii Księstwo Karyntii Księstwo Krainy Książęce Hrabstwo Tyrolu Vorarlberg Kraje Korony Czeskiej Królestwo Czech Margrabstwo Moraw Księstwo Górnego i Dolnego Śląska Królestwo Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim i Księstwem Oświęcimia i Zatora Księstwo Bukowiny Królestwo Dalmacji Pobrzeże Austriackie Książęce Hrabstwo Gorycji i Gradyski Margrabstwo Istrii Wolne cesarskie miasto Triest
Kraje Korony Świętego Stefana (Zalitawia)	Królestwo Węgier z Wielkim Województwem Siedmiogrodu Królestwo Chorwacji i Slawonii Fiume
Kondominium	Bośnia i Hercegowina (anektowana w 1908)