For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Ustrój polityczny.

Ustrój polityczny

Formy rządów na świecie

     Republiki prezydenckie

     Republiki półprezydenckie

     Republiki parlamentarne z prezydencją wykonawczą zależną od władzy ustawodawczej

     Republiki parlamentarne

     Parlamentarne monarchie konstytucyjne, w których monarcha nie sprawuje osobiście władzy (z wyjątkiem być może władzy rezerwowej)

     Monarchie konstytucyjne podwójnego systemu, w których monarcha osobiście sprawuje władzę (często obok słabego parlamentu)

     Monarchie absolutne

     System monopartyjny

     Kraje, w których przepisy konstytucyjne dotyczące rządu zostały zawieszone (np. dyktatury wojskowe)

     Kraje, które nie pasują do powyższych kryteriów (np. w formie przejściowej)

     Brak rządu

Ustrój polityczny – struktura organizacyjna, kompetencje i określone prawem wzajemne zależności organów państwa. W innym ujęciu określenie dla dowolnej formy sprawowania władzy publicznej; zespół zasad dotyczących tej władzy w państwie, a także metod jej wykonywania.

Zasady te określają przedmiot władzy państwowej, wytyczają zakres i główne kierunki aktywności państwa, oraz podstawowe prawa, wolności i obowiązki obywateli, precyzują formy i metody ich udziału w realizacji władzy państwowej. Ustrój polityczny opiera się zarówno na zasadach określonych w aktach prawnych jak i na tradycji. Współcześnie najczęściej określony jest konstytucyjnie.

Pojęcie to wywieść można z dzieł Arystotelesa, który stwierdza: "ujęcie w pewien porządek władz w ogóle, a przede wszystkim naczelnej z nich, to jest rządu"[1].

We współczesnej politologii pojęcie to zyskało sobie bliskie koncepcje, takie jak: system polityczny, system konstytucyjny, system rządów i reżim polityczny.

W doktrynie prawa konstytucyjnego ustrój polityczny jest kategorią złożoną, oznaczającą podstawowe zasady struktury władz państwowych oraz główne instytucje polityczne i prawne.

Każdy ustrój polityczny oparty jest na ideologii i tradycji historycznej, a ściśle z nim związane są system gospodarczy oraz obowiązujący system prawny.

Zobacz też

Przypisy

  1. Arystoteles, Polityka, wydanie polskie 1964.

Bibliografia

  • Zdzisław Jarosz, Sylwester Zawadzki, Prawo konstytucyjne, PWN, Warszawa 1980.
  • Andrzej Antoszewski, Ustrój polityczny, w: Leksykon politologii, Alta 2, Wrocław 2002.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Ustrój polityczny
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?