Pałac w Wojcieszowie Górnym
 nr rej. pałac A/3431/ 651/J z 7.08.1980, park A/3432/628/J z 4.04.1980
| |
 Pałac w 2014 roku po zniszczeniu elewacji | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Bolesława Chrobrego 38 (48) |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje |
2-3 |
| Ukończenie budowy |
1596 r. |
| Ważniejsze przebudowy |
1880, 1930 r. |
| Odbudowano |
1975 (remont) |
Położenie na mapie Wojcieszowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego  | |
 50°57′17″N 15°55′23″E/50,954722 15,923056
| |
Pałac Bergmanna w Wojcieszowie Górnym – zabytkowy[1] pałac w Wojcieszowie, w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, położony nad rzeką Kaczawą, w Górach Kaczawskich w Sudetach Zachodnich.
Renesansowy obiekt jest częścią zespołu pałacowego, w skład którego wchodzi jeszcze park. Obecnie zniszczony na początku XXI w. i niezabezpieczony pałac popada w ruinę (jego były właściciel usunął dach, tynki i sztukaterie, zniknęła także cenna balustrada).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wybudowany w 1596 r. Od XVI do drugiej połowy XVIII w. znajdował się tu dwór. Jego właścicielami byli m.in. członkowie rodzin von Redern i von Zedlitz. W 1777 r. dobra przejęła Henrietta Sophia baronowa von Bothmer, a trzy lata później jej mąż Johann Georg August baron von Bothmer.
Kolejnymi właścicielami byli m.in. baronowie von Troschke. W 1858 r. folwark z pałacem kupił Nicolaus Peter wielki książę von Oldenburg. 4 lipca 1891 r. majątek otrzymał jako wiano Richard Friedrich Wilhelm Ludwig von Bergmann, zaślubiając córkę właściciela tych terenów, Luise von Korn. Wtedy to przebudowano i rozbudowano dwór według projektu Wilelma Rheniusa. Zachowano m.in. renesansowy portal z kartuszami herbowymi rodzin: von Korn (po lewej) i von Eichborn (po prawej)[2].
Po śmierci Richarda Friedricha w 1906 r., panią na dobrach została wdowa Luisa. Pałac został strawiony przez pożar 2 lipca 1930 r.[3] Jeszcze tego samego roku został odbudowany, chociaż w uproszczonej formie. W wyniku pospiesznej odbudowy stracił m.in. strzelistą wieżę.
Pałac ocalał w czasie II wojny światowej. Później należał do Uniwersytetu Łódzkiego i tamtejszego oddziału Polskiej Akademii Nauk. W latach 70. XX w. przejęło go PGR Ptaszkowa[4], następnie szereg instytucji związanych z hodowlą zarodową. W latach 70. i 80. budynek był remontowany. Po 1989 roku, w następstwie długów zaciągniętych przez prywatnego właściciela, rezydencja została przejęta przez komornika.
W 2012 roku kolejny nabywca w porozumieniu z konserwatorem zabytków przystąpił do renowacji, lecz prac zaniechano. Następnie pałac wystawiono na sprzedaż[5]. Wobec braku reakcji na zalecenia konserwator zabytków zawiadomił prokuraturę[6]. W marcu 2016 roku właścicielowi przedstawiono zarzuty uszkodzenia zabytku[7].
-
![Herby von Korn (L), Eichborn (P)[8]](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Pa%C5%82ac_w_Wojcieszowie_G%C3%B3rnym%2C_Chrobrego_48.jpg/120px-Pa%C5%82ac_w_Wojcieszowie_G%C3%B3rnym%2C_Chrobrego_48.jpg)
-
Herb von Korn (L) -
Herb v. Eichborn (P) -
Przed zniszczeniem elewacji, 2007
![Herby von Korn (L), Eichborn (P)[8]](/pl/Plik:Pa%C5%82ac_w_Wojcieszowie_G%C3%B3rnym,_Chrobrego_48.jpg)
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Pałac murowany z kamienia i cegły, otynkowany, wzniesiony na planie nieregularnego czworoboku, częściowo dwu- częściowo trzykondygnacyjny, nakryty dachem dwuspadowym z facjatami. Fasada (elewacja północna) jedenastoosiowa, z trzyosiowym ryzalitem mieszczącym główne wejście, poprzedzonym tarasem ze schodami. Główne wejście między pilastrami w ozdobnym portalu zwieńczonym trójkątnym frontonem zawierającym kartusz herbowy rodzin von Korn (po lewej) i von Eichborn (po prawej). W narożniku południowo-zachodnim zbudowano wysoką wieżę, prawdziwą dominantę pałacu. Elewacje rezydencji zachowały część detali architektonicznych: wydatne gzymsy przepaskowe między kondygnacjami, boniowanie naroży budynku, prostokątne obramowania otworów okiennych[9]. W pobliżu park o pow. 3,38 ha.
Inne
[edytuj | edytuj kod]- Pałac Niemitz w Wojcieszowie
- Pałac w Wojcieszowie Dolnym
- Pałac w Wojcieszowie Górnym z 1870 r.
- Pałac w Wojcieszowie Górnym z XVIII w.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024.
- ↑ Tomek J, ZABYTKOWY DOLNY ŚLĄSK: WOJCIESZÓW – Pałac w Wojcieszowie Górnym. (GPS – 50.9439 / 15.9260) [online], ZABYTKOWY DOLNY ŚLĄSK, 15 marca 2014 [dostęp 2016-05-27].
- ↑ Wojcieszów (pałac) | Dwory i Pałace w Polsce [online], www.dworypalace.travel.pl [dostęp 2016-05-27].
- ↑ Wojcieszów – Pałac [online], wojcieszow.fotopolska.eu [dostęp 2016-05-27].
- ↑ [Dolny Śląsk] Pałac w Wojcieszowie wystawiony na sprzedaż - Przegląd prasy [online], investmap.pl [dostęp 2016-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27].
- ↑ Dolnego Śląska perspektywa w zakresie ochrony dziedzictwa [online], Wycieczki po Polsce – Trips over Poland – blog, 24 stycznia 2015 [dostęp 2016-05-27].
- ↑ Właściciel sam niszczył zabytkowy pałac [online], Gazetawroclawska.pl [dostęp 2016-05-28].
- ↑ Podobny kartusz w pałacu w Pawłowicach
- ↑ Super User, Wojcieszów [online], www.palaceslaska.pl [dostęp 2016-05-27].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Góry Kaczawskie, tom 6, pod red. M. Staffy, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2000, ISBN 83-85773-27-4, s. 349
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Pałac w Wojcieszowie Górnym na polskiezabytki.pl
- Pałac w Wojcieszowie Górnym – skazany na dewastację na drogajestcelem.com
- Pałac (Wojcieszów Górny), Schloss Stöckel-Kauffung – fotografie
- Pałac w Wojcieszowie. Ruiny które wciąż urzekają pięknem na Karkonosze GO
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
