Anna German

Zdjęcie Anny German z legitymacji studenckiej
Imię i nazwisko	Anna Wiktoria German-Tucholska
Data i miejsce urodzenia	14 lutego 1936 Urgencz
Data i miejsce śmierci	25 sierpnia 1982 Warszawa
Typ głosu	sopran
Gatunki	poezja śpiewana
Zawód	piosenkarka, kompozytorka, aktorka
Aktywność	1959–1982
Wydawnictwo	Muza
Powiązania	Zbigniew Antoni Tucholski
Współpracownicy
Krzysztof Cwynar, Władimir Szainski, Jerzy Michotek, Katarzyna Gärtner, Jerzy Ficowski, Aleksander Zygariow, Aleksandra Pachmutowa, Panayotis Bojadżijew, Alina Nowak, Roman Sadowski
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Anna Wiktoria German-Tucholska (ur. 14 lutego 1936 w Urgenczu, zm. 25 sierpnia 1982^[1] w Warszawie) – polska piosenkarka i kompozytorka, aktorka, z wykształcenia geolog.

Laureatka festiwali m.in. w Monte Carlo, Wiesbaden, Bratysławie^[2], San Remo, Neapolu, Viareggio, Cannes, Ostendzie, Sopocie, Opolu, Kołobrzegu, Zielonej Górze. Była pierwszą Polką, która wystąpiła w San Remo. Dwukrotnie uznana za najpopularniejszą polską piosenkarkę wśród Polonii amerykańskiej (1966, 1969). Zdobywczyni złotej płyty za longplay Człowieczy los nagrany w 1970 roku.

Występowała w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Australii, Francji, Portugalii, Włoszech, na Węgrzech, w Mongolii, NRD, RFN, CSRS oraz ZSRR. Śpiewała w siedmiu językach: polskim, rosyjskim, niemieckim, włoskim, hiszpańskim, angielskim i po łacinie^[3], wydała płyty w języku polskim, rosyjskim i włoskim.

Ojcem Anny German był Eugen Hörmann (pol. Eugeniusz German; ur. 25 marca 1909^[4] w Łodzi, zm. 1938), który urodził się w rodzinie ewangelickiego pastora^[4] i miał ośmioro rodzeństwa (w tym brata Artura, który po latach opisał dzieje rodziny^[5] ). Przodkowie od strony ojca pochodzili z Niemiec, mieli korzenie mennonickie^[5] , a na przełomie XVIII i XIX w. osiedlili się w Ukrainie. W 1819 pradziadek Anny założył na wybrzeżu Morza Azowskiego wieś Hoffnung (lub Neuhoffung^[6]), gdzie urodził się Friedrich Hörmann (Hermann); Friedrich, żonaty z Anną Balach, po ukończeniu studiów w Baptystycznym Seminarium Teologicznym w Łodzi wraz z rodziną wrócił do Ukrainy, gdzie w 1929 w wyniku represji został aresztowany i z wyrokiem pięciu lat zesłany do obozu pracy (rejon Plesieck w regionie archangielskim), jednak już po dwóch latach zmarł. Eugen w tym czasie uciekł z ZSRR, najpierw przez Donbas, gdzie pracował jako księgowy w fabryce kopalni, później – nadal zagrożony – zostawiwszy pierwszą żonę Almę z czteroletnim synem^[6], uciekał przez Środkową Azję i Iran^[7], gdzie na granicy irańskiej poznał matkę Anny.

Matka, Irma German secundo voto Berner (właśc. Gerner) z domu Martens (ur. 1909, zm. 30 stycznia 2007 w Warszawie^[8]), wywodziła się z holenderskich mennonitów, których do Rosji sprowadziła caryca Katarzyna II^[9] (dokładniej z rygorystycznego odłamu nowomennonitów^[10], z pochodzenia Fryzowie; babcia Anny, Anna Friesen^[11], zmieniła wyznanie, zostając adwentystką^[12]). Zamieszkiwali w dobrze zorganizowanej, kilkunarodowej (w tym m.in. Polacy i Żydzi) społeczności w osadzie Wielikokniażeskoje (niem. Wohldemfuerst)^[11] w obwodzie kubańskim^[13]. W domu rodzinnym Anny mówiło się po fryzyjsku, niemiecku i rosyjsku^[12]. Irma German po wojnie przez wiele lat była wykładowcą języka niemieckiego na Akademii Rolniczej we Wrocławiu, w rozmowach z Holendrami posługiwała się językiem staroholenderskim (pladiets)^[11].

Babka Anny German w 1934 przeniosła się z córką i wnuczką z Kubania do Fergany w Uzbekistanie^[14]. Uciekając przed NKWD, rodzice Anny przenieśli się do Urgencza, gdzie po narodzinach córki wybudowali dom^[15]. Matka Anny w Urgenczu pracowała jako nauczycielka języka niemieckiego w szkole, a ojciec został księgowym w piekarni^[4]. Zaledwie półtoraroczna Anna ciężko chorowała na dur rzekomy^[16]. Rodzina wówczas przeniosła się do Taszkentu, gdzie Anna wkrótce wyzdrowiała^[16]. 26 września 1937 Eugen został aresztowany w Urgenczu pod zarzutem szpiegostwa i w 1938 rozstrzelany^[17], o czym Irma dowiedziała się dopiero w 1956^[6][18]. Irma po aresztowaniu Eugena razem z córką i matką zamieszkała w Osinnikach w obwodzie nowosybirskim^[19]. Wcześniej, 28 lutego 1938 w Taszkencie, urodziła syna, Fryderyka, który w maju 1940 zmarł na szkarlatynę^[20]. Na płonicę zachorowała także Anna, jednak udało jej się wyzdrowieć^[21][22]. Wiosną 1940 Anna wróciła z babką do Taszkentu, a matka – pozostająca w Osinnikach – dołączyła do rodziny jesienią tego samego roku^[23]. W 1942 Irma została wysiedlona i zesłana do Buchary, skąd następnie uciekła z córką do Orłowki^[24]. Tam poznała polskiego żołnierza Hermana Gernera, za którego wyszła 4 kwietnia 1942^[24]. Po ślubie, z niewyjaśnionych względów, zmieniła pierwszą literę nazwiska (na Berner) i utrzymywała, że nigdy więcej go nie spotkała, mimo iż widziała się z nim w Polsce w 1946^[25]. W życiorysach Anny German często pojawia się błędna informacja (choć fałszywie potwierdzona na przełomie lat 40. i 50. listem z Ministerstwa Obrony Narodowej^[26]), że jej ojczym, jako oficer ludowego Wojska Polskiego, zginął w bitwie pod Lenino^[27]. Irma w grudniu 1942 została zesłana do pracy przymusowej przy budowie drogi w Czimionie, Annę na ten czas pozostawiła pod opieką znajomej^[24]. Rodzina po jakimś czasie zjednoczyła się w Orłowce, gdzie żyła w skrajnej biedzie^[28]. W 1943 rodzina przeniosła się do Dżambułu, gdzie Irma (jako żona Polaka) w pierwszej połowie 1946 złożyła dokumenty repatriacyjne, po czym razem z córką i matką wyjechała do Polski^[29]. Panie zamieszkały w Szczecinie, w lipcu 1946 przeniosły się do Nowej Rudy, a w 1949 – do Wrocławia^[29], gdzie zamieszkały przy ulicy Trzebnickiej^[22].

W 1955 Anna ukończyła naukę w VIII Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Krzywoustego we Wrocławiu^[30] z wynikiem bardzo dobrym^[31]. W styczniu 1962 uzyskała tytuł magistra geologii na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego po złożeniu egzaminu magisterskiego z wynikiem bardzo dobrym i przedstawieniu pracy magisterskiej pt. „Zdjęcie geologiczne okolic Zatonia (Ustronie)” ocenionej jako „bardzo dobra”^[32][33]. Była członkiem i uczestnikiem wypraw jaskiniowych wrocławskiej Sekcji Grotołazów^[34].

Podczas studiów została dostrzeżona przez Bogusława Litwińca, na którego zaproszenie dołączyła jako wokalistka do prowadzonego przez niego Teatru „Kalambur”, z którym za spektakl Po ulicach miasta chodzi moja miłość otrzymała główną nagrodę na 1. Ogólnopolskim Festiwalu Kultury Studenckiej w Krakowie^[35]. W teatrze śpiewała utwory solowe bądź duety z Andrzejem Szczurkiem^[36]. Wkrótce odeszła z teatru, ponieważ nie chciała być aktorką dramatyczną^[37]. W maju 1960 wystąpiła w programie Spotkania o zmroku wrocławskiego ośrodka telewizyjnego^[38][39]. Na początku lat 60. zadebiutowała w audycji Polskiego Radia Podwieczorek przy mikrofonie^[40][41], później wystąpiła także w koncertach pod hasłem Zgaduj-Zgadula organizowanych przez tę rozgłośnię^[42]. Wkrótce zaczęła współpracę z Markiem Swenem, który skomponował dla niej piosenki: „Melodia dla synka”, „Czeremcha”, „Wiklina topielica”, „Moje miejsce na ziemi”, „Wiatr mieszka w dzikich topolach” i „Jakim cię wyśniłam”^[43]. Miała także wydać longplay, który promowała singlem ze swoimi interpretacjami kolęd „Lulajże, Jezuniu” i „Gdy śliczna Panna”, jednak dyrekcja Polskich Nagrań nie zgodziła się na wydanie albumu w obawie przed brakiem nabywców^[44].

Za namową koleżanki ze studiów, Janiny Wilk, w 1962 wzięła udział w przesłuchaniach do Estrady Wrocławskiej kierowanej przez Szymona Szurmieja^[45]. Wykonawszy trzy piosenki, w tym „Nie dla mnie sznur samochodów” i „Rozszumiały się wierzby płaczące”, pomyślnie przeszła casting i wkrótce po dołączeniu do zespołu Estrady odbyła trasę koncertową po Polsce^[46]. W 1963, po dwóch latach współpracy, odeszła z Estrady Wrocławskiej^[47].

W marcu 1962 uzyskała uprawnienia estradowe od Komisji Weryfikacyjnej Ministerstwa Kultury i Sztuki, zdając państwowy egzamin przy drugim podejściu^[48][49]. Po niezdaniu egzaminu w pierwszym terminie dołączyła do zespołu Estrady Rzeszowskiej, z którym występowała m.in. w spektaklu Świat nad Afryką^[50]. Po koncercie w Warszawie, który zagrała z Estradą, zebrała pochwalne recenzje w ogólnopolskiej prasie^[51]. W tym okresie zaczęła pobierać lekcje śpiewu u Janiny Proszowskiej oraz nawiązała współpracę z kompozytorką Katarzyną Gärtner^[52]. W 1963 za wykonanie utworu „Tak mi z tym źle” otrzymała drugą nagrodę w dniu polskim podczas 3. Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie^[53]. W tym samym roku za wykonanie pieśni „Ave Maria no morro” otrzymała nagrodę za artystyczną interpretację piosenki na 1. Ogólnopolskim Festiwalu Zespołów Estradowych w Olsztynie^[54]. Zagrała także serię koncertów w małych miejscowościach^[55]. W lutym i marcu 1964 przebywała we Włoszech w ramach stypendium, które otrzymała z Ministerstwa Kultury i Sztuki^[56]. Po powrocie do Polski kontynuowała występy z Estradą Rzeszowską^[57]. W tym okresie zagrała telewizyjny koncert z zespołem Trubadurzy oraz nagrała dla radia kilkadziesiąt piosenek autorstwa Katarzyny Gärtner^[58].

W czerwcu 1964 za wykonanie utworu „Tańczące Eurydyki” otrzymała drugą nagrodę na 2. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu^[59]. Po sukcesie osiągniętym na festiwalu zagrała koncert dla berlińskiej telewizji i odbyła trasę koncertową po ZSRR^[60], gdzie została ciepło przyjęta przez publiczność i wkrótce wydała rosyjskojęzyczny album pt. Anna German^[61].

W sierpniu 1964 za „Tańczące Eurydyki” odebrała dwie nagrody na 4. Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie: pierwszą nagrodę w dniu polskim i trzecią w dniu międzynarodowym^[62]. Na festiwalu została dostrzeżona przez menedżera Andrew Jonesa, który zaprosił ją do Chicago, gdzie dla amerykańskiej Polonii grała koncertowy program „Polish Stars Parade” z innymi polskimi artystami (m.in. Ewą Demarczyk, Katarzyną Sobczyk, Karin Stanek i Katarzyną Bovery)^[63]. Stęskniona za ojczyzną, odrzuciła propozycję występów w amerykańskim programie koncertowym Inter-show^[64]. Poza tym zagrała koncerty w NRD, Czechosłowacji, Francji i Portugalii, a jej recitale cieszyły się uznaniem wśród słuchaczy^[65]. W kolejnych latach odbyła kilka tras koncertowych po ZSRR^[61].

W lutym 1965 odbyła trasę koncertową po Anglii^[66]. W tym samym roku za wykonanie utworu „Zakwitnę różą” otrzymała pierwszą nagrodę na 3. KFPP w Opolu i zajęła trzecie miejsce na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Osendzie^[67][68]. Po występie na festiwalu zagrała niewielką rolę kapitana marynarki wojennej w filmie Zofii Dybowskiej-Aleksandrowicz Marynarska przygoda, w którym zaśpiewała piosenkę „Słowa”^[69]. Również w 1965 wystąpiła na 5. MFP w Sopocie^[70]. W listopadzie 1966 podpisała trzyletni kontrakt z włoską firmą fonograficzną Company Discografica Italiana (CDI)^[71][72]. Jej piosenki były emitowane we włoskim radiu, a sama German promowała się podczas konferencji prasowych i zagrała serię koncertów we Włoszech^[73]. W tym samym roku otrzymała platynową płytę na 1. Międzynarodowych Targach Muzycznych (MIDEM) w Cannes^[72] i wystąpiła z Dalidą w prestiżowej sali koncertowej Olimpia w Paryżu^[74].

W lutym 1967 wystąpiła z utworem „Gi” na 7. Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo^[75], zostając pierwszą (i dotąd jedyną w historii) polską artystką, która zaśpiewała na tym festiwalu^[76]. Niedługo później wyruszyła w trasę promocyjną po Włoszech, m.in. udzieliła licznych wywiadów i wystąpiła w wielu telewizyjnych programach rozrywkowych^[77]. Zaśpiewała także utwór „Nie spiesz się” w szwajcarskim programie telewizyjnym Giocchi in famigli, do którego została zaproszona z Domenico Modugno^[78]. W lipcu 1967, jako pierwsza cudzoziemka w historii, zaśpiewała na 15. Festiwalu Piosenki Neapolitańskiej^[78][77]. Po festiwalu nagrała albumy: I classici della musica napoletana dla CDI i Recital piosenek dla Polskich Nagrań, a także otrzymała nagrodę „Oscara Della Simpatia” (Oscara Sympatii) na festiwalu w Viareggio^[70][79].

28 sierpnia 1967^[80], wracając z koncertu we Forlì, uległa wypadkowi samochodowemu^[81][82][83], po którym z poważnymi obrażeniami (m.in. złamanym kręgosłupem) trafiła do kliniki Madre Fortunata Toniolo^[84]. Po wybudzeniu się ze śpiączki podjęła rekonwalescencję we Włoszech (m.in. w Instytucie Ortopedycznym Rizzili w Bolonii), a od drugiej połowy października 1967 dochodziła do sprawności w warszawskich placówkach: Klinice Ortopedycznej Akademii Medycznej i Szpitalu Klinicznym nr 1 przy ul. Lindleya, a także w Ośrodku Rehabilitacyjnym „Stocer” w Konstancinie i szpitalu we Wrocławiu^[85]. Okres leczenia i rehabilitacji trwał około trzy lata^[86]. German w tym okresie napisała i w 1970 wydała książkę autobiograficzną pt. Wróć do Sorrento?, która rozeszła się w nakładzie 150 tys. egzemplarzy^[87]. Skomponowała także muzykę do wierszy Aliny Nowak, m.in. do utworu „Człowieczy los”^[88]. Piosenki nagrała w studiu razem z Orkiestrą Polskiego Radia^[89]. W 1968 otrzymała Nagrodę Komitetu ds. Radia i TV za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie polskiej piosenki popularyzowanej w radiu i telewizji”^[90].

26 grudnia 1969 wystąpiła publicznie po raz pierwszy po wypadku w świątecznym wydaniu programu telewizyjnego Tele-Echo^[91][92]. W styczniu 1970 powróciła do występów publicznych, śpiewając utwory „Człowieczy los” i „Być może” w koncercie „Tobie, Warszawo” zorganizowanym w Sali Kongresowej z okazji 25. rocznicy wyzwolenia Warszawy^[93][94]. W marcu tego samego roku otrzymała tytuł najpopularniejszej warszawianki roku^[95][96]. Również w 1970 zagrała serię 11 koncertów w Teatrze Wielkim w Warszawie, za które zebrała pochwalne recenzje^[97]. Poza tym wydała album pt. Człowieczy los, za którego wysoką sprzedaż otrzymała certyfikat złotej płyty w Polsce^[95]. Za wykonanie utworów „Człowieczy los” i „Być może” otrzymała nagrodę publiczności i nagrodę przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Opolu na 8. KFPP w Opolu^[98][99]. Wystąpiła także w koncercie jubileuszowym podczas 10. MFP w Sopocie ^[98]. Poza tym została bohaterką filmu dokumentalnego Mariusza Waltera Powrót Eurydyki (1970)^[100] i zagrała epizodyczną rolę w dramacie Andrzeja Wajdy Krajobraz po bitwie (1970)^[71]. Wzięła udział w nagraniu telewizyjnego recitalu dla Telewizji Polskiej Wyspy szczęśliwe. Śpiewa Anna German^[101]. W 1971 za wykonanie piosenki „Cztery karty” otrzymała nagrodę publiczności na 9. KFPP w Opolu^[102]. W tym samym roku wzięła udział w gali podczas otwarcia katowickiego Spodka przy 12 tys. publiczności i otrzymała Nagrodę Miasta Warszawy za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie upowszechniania kultury”^[90].

W pierwszej połowie 1972 zagrała pierwsze po wypadku koncerty po Polsce, m.in. we Wrocławiu^[103]. W maju 1972 w czasie recitali w Teatrze Wielkim w Warszawie odebrała certyfikat złotej płyty za wysoką sprzedaż albumu Człowieczy los oraz Srebrny Gwóźdź Sezonu od czytelników „Kuriera Polskiego”^[104]. Również w 1972 wydała albumy: Wiatr mieszka w dzikich topolach i Tetyda na wyspie Skyros dla Polskich Nagrań oraz Anna German dla rosyjskiej Melodii^[105]. Ponadto wystąpiła w recitalu telewizyjnym Piosenki morskie oraz na 8. Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze i 6. Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu^[105]. Oprócz tego zagrała kolejną serię koncertów po USA dla amerykańskiej Polonii i odbyła kilkutygodniową trasę koncertową w ZSRR^[106]. W czerwcu 1973 za utwór „Ballada o niebie i ziemi” otrzymała wyróżnienie w koncercie „Premier” na 11. KFPP w Opolu^[107], a także wystąpiła w charakterze gościa honorowego na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze, na którym zaśpiewała utwory z tekstami rosyjskich poetów: „Pieśń” Rimmy Kozakowej i „Kulę” Siergieja Ostrowoja^[108]. W listopadzie 1973 zagrała recital telewizyjny Spotkanie z Anną German^[105]. W pierwszej połowie lat 70. odbyła dwumiesięczną trasę koncertową po ZSRR, m.in. zagrała recital w Teatrze Letnim w Moskwie, gdzie powróciła także w kwietniu 1974, by wystąpić na Dniach Kultury Polskiej w Moskwie^[109]. W tym samym roku zagrała recital telewizyjny Dwie Anny i nagrała album pt. To chyba maj dla Polskich Nagrań^[105]. W 1974 i 1975 wystąpiła w koncertach przyjaźni podczas 10. i 11. Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze^[105]. W tym okresie często występowała również w programie telewizyjnym w Berlinie^[110]. Wiosną 1975 odbyła kolejną trasę koncertową po Polsce^[111]. W połowie lat 70. wykryto u niej chorobę nowotworową^[112].

W lutym 1976 przyjechała do Moskwy, aby wziąć udział w nagraniu programu telewizyjnego Melodie przyjaciół^[113]. Zagrała także pięciotygodniową trasę koncertową po USA oraz wystąpiła na Dniach Kultury Polskiej w Portugalii i Bułgarii^[114]. Zaśpiewała piosenkę „Echo miłości” na potrzeby ścieżki dźwiękowej do filmu Eugeniusza Matwiejewa Los (1977); reżyser wspominał, że podczas nagrywania skrzypaczki cichutko płakały, patrząc na stan zdrowia German^[115]. Również w 1977 German zaśpiewała piosenki „Być może”, „To chyba maj” i „Nadzieja” na Dniach Przyjaźni Młodzieży Radzieckiej i Polskiej w Doniecku^[116][117]. W grudniu tego samego roku zaśpiewała utwory „Echo miłości” (w duecie z Lwem Leszczenką) i „Kiedy kwitły sady” w koncercie finałowym festiwalu „Piosenka-77”^[116], przy czym po wykonaniu solowej piosenki publiczność dziękowała jej tak burzliwą i długą owacją, że organizator festiwalu musiał wyjść poza sztywne ramy telewizyjne i dopuścił wykonanie piosenki „na bis”^[118]. Podczas pobytu w Moskwie nagrała kolejne piosenki i uczestniczyła w nagraniach programów telewizyjnych^[119].

W 1978 nagrała utwór „W wielkiej kosmicznej rodzinie” na cześć Mirosława Hermaszewskiego. Poza tym zagrała trasę koncertową po europejskiej części ZSRR oraz zagrała koncerty w USA z zespołem Teatru Na Targówku, w którym grała recitale^[120]. Również w 1978 wystąpiła na 14. Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górse i 13. Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu, a także nagrała kolejny rosyjskojęzyczny album pt. Anna German^[105]. W lipcu 1979 za wykonanie utworu „O czym Bałtyk opowiada” zdobyła Złoty Pierścień i nagrodę ministra obrony narodowej na 12. Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu^[121]. W lutym 1980 zagrała kolejną trasę koncertową po ZSRR, a w następnym miesiącu nagrała kolejną płytę pt. Anna German na rosyjski rynek^[122].

Podczas trasy po ZSRR zachorowała na ostre zapalenie płuc, które poskutkowało bolesnym skrzepem w nodze, toteż poddała się kilku operacjom^[123]. Niedługo po występie w koncercie „Jesień radość niesie” w Sali Kongresowej w Warszawie wyruszyła na koncerty po Australii, gdzie zaśpiewała m.in. w Perth Concert Hall i Sydney Opera House, a ostatni koncert dała 5 października 1980 w Dallas Brooks Hall w Melbourne^[124].

Po powrocie z koncertów w Australii nastąpił u niej nawrót choroby zdiagnozowanej jako mięsak kości^[125]. Wówczas odwołała zaplanowane koncerty i zawiesiła działalność publiczną^[125]. Będąc w zaawansowanym stadium choroby, komponowała psalmy i pieśni poświęcone Bogu, a wykonywane utwory zapisywała na domowym magnetofonie.

Zmarła wieczorem 25 sierpnia 1982 w Warszawie^[126]. 30 sierpnia 1982 została pochowana na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie^[127] (kw. 3, rząd 4, grób 8a). W ceremonii pogrzebowej uczestniczyło kilka tysięcy osób, a modlitwę nad grobem German odmówił ks. Jan Twardowski^[127]. Na tablicy nagrobnej umieszczono cytat z Psalmu 23: „Pan jest pasterzem moim”.

• 1970 Warszawianka Roku^[128]
• 1974 w związku z jubileuszem Polski Ludowej odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi^[129]
• 1979 za osiągnięcia artystyczne została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[130]
• za popularyzację polskiej piosenki w ZSRR otrzymała Złotą Odznakę Honorową Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

W czerwcu 1960 poznała Zbigniewa Tucholskiego, pracownika naukowego w Katedrze Metaloznawstwa Politechniki Warszawskiej, z którym 23 marca 1972 wzięła ślub cywilny w Zakopanem^[131]; ich huczne wesele odbyło się w willi Obrochtówka^[12]. Zamieszkali na warszawskim Żoliborzu^[96]. 27 listopada 1975 urodził się ich syn Zbigniew Ivarr^[112]. German z powodu macierzyństwa na dwa lata zawiesiła działalność artystyczną^[112]. Po zdiagnozowaniu u niej nowotworu kości wzięła ślub kościelny z mężem^[12].

Była adwentystką, przyjęła chrzest w Kościele Adwentystów Dnia Siódmego^[126][132]. Podstawy jej adwentystycznego wyznania umocowała jej babka, która odgrywała ważną rolę w procesie jej wychowania, gdyż sama była adwentystką^[133]. Chrzest adwentystyczny przyjęła 23 maja 1982, udzielił jej go Konstanty Bulli^[126][134].

• Imię Anny German nosiła główna ulica miasta Urgencz, w którym się urodziła^[135], potem imię tej ulicy zmieniono na Isloma Karimova^[136].
• W 1986 imieniem została nazwana asteroida (2519) Annagerman krążąca wokół Słońca pomiędzy Marsem a Jowiszem^[137].
• Od 1987 jej imię nosi amfiteatr w Zielonej Górze. Oraz rondo w pobliżu.
• W 2001 w Zielonej Górze zorganizowano Ogólnopolski Konkurs na Interpretację Piosenki z Repertuaru Anny German^[138]. W 2002 przerodził się on w Festiwal Tańczące Eurydyki im. Anny German^[82]. Festiwal skierowany do wokalistów z kraju i zagranicy organizuje Zielonogórski Ośrodek Kultury. Zadaniem imprezy jest popularyzacja repertuaru Anny German oraz twórczości polskich kompozytorów muzyki rozrywkowej^[139].
• Niepubliczna Szkoła Muzyczna I i II Stopnia im. Anny German w Białymstoku^[140].
• W lutym 2012 przy wejściu do domu, w którym mieszkała Anna German we Wrocławiu (ul. Trzebnicka 5) została odsłonięta tablica pamiątkowa ku jej czci^[141].
• Rosyjski adwentystyczny ośrodek radiowo-telewizyjny „Głos Nadziei” zrealizował film biograficzny o Annie German^[142]. W 2012 zrealizowano rosyjski serial biograficzny (w koprodukcji z Ukrainą, Polską i Chorwacją) – Anna German.
• Gwiazda imienna na Alei Sławy w Moskwie.
• W kwietniu 2013 Rada Miasta Rzeszowa podjęła uchwałę o nadaniu imienia Anny German jednej z nowych ulic w mieście^[143].
• 14 czerwca 2013 Zastępca Prezydenta Miasta Opola odsłonił gwiazdę Anny German na Alei Gwiazd Festiwalu Polskiej Piosenki.
• Od 11 lipca 2013 patronuje dawnej ulicy Burakowskim na warszawskim Żoliborzu^[144]
• Nazwisko artystki noszą ronda we Wrocławiu^[145], Zielonej Górze^[146] i Nowej Rudzie^[147]
• 19 listopada 2022 na Corso Matuzia 5, przy kościele Czarnej Madonny z Częstochowy, odsłonięto tablicę upamiętniającą 55. rocznicę występu Anny German na Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo w 1967^[148].

• Nagrabiecki Jan: Anna German. 1974
• Aleksander Zygariow: Anna German. 1988
• Aleksander Zygariow: Anna German. 1998 (reedycja)
• Mariola Pryzwan: Wspomnienia o Annie German. 1999
• Adriana Polak: Człowieczy los. Wspomnienia o Annie German. 2000
• Artur Hörmann: Die unbekannte Anna German (Nieznana Anna German). 2003. (Książkę napisał stryj Anny)
• Mariola Pryzwan: Tańcząca Eurydyka. Wspomnienia o Annie German. 2008
• Iwan Iliczew: Анна Герман – Гори, гори, моя звезда! (Anna German – Świeć, świeć moja gwiazdo!). 2010
• Jordan Naoum: Anna German 2011 ISBN 613-8-32797-7.
• Mariola Pryzwan: Anna German o sobie. 2012
• Iwan Iliczew: Мы долгое эхо (My długie echo). 2012
• Mariola Pryzwan: Tańcząca Eurydyka. Anna German we wspomnieniach. 2013
• Marzena Baranowska: German. Osobisty album Anny German. 2013
• Iwan Iliczew: Анна Герман. Белый ангел песни (Anna German. Biały anioł piosenki). 2013
• German. Śpiewający anioł. Super album. 2013
• Iwan Iliczew: Эхо любви (Echo miłości). 2013
• Volga Yerafeyenka: Anna German. „Uśmiechaj się”. 2014
• Irma Martens-Berner: Człowieczy los. Wspomnienia matki Anny German. 2014, ISBN 978-83-7295-299-8 (Konsultantami książki są: syn A. German dr Zbigniew I. Tucholski i jej mąż inż. Zbigniew A. Tucholski)
• Iwan Iliczew: Анна Герман. Сто воспоминаний о великой певице (Anna German. Sto wspomnień o wielkiej piosenkarce). 2016
• Iwan Iliczew-Wołkanowski: Anna German, Sto wspomnień o wielkiej piosenkarce, ISBN 978-83-66220-60-7. 2019
• Mariola Pryzwan: "Dwie Anny", 2020, ISBN 978-83-66060-37-1

Iwan Iliczew przygotowuje się do wydania nowej książki „Azja Środkowa – ojczyzna Anny German”, gdzie szczegółowo będzie opowiadał o pierwszych dziesięciu latach życia Anny w ZSRR w latach 1936–1946^[149].

• 1970 „Wróć do Sorrento?”
• Bajka o skrzydlatym szpaku (Książka napisana przez Annę dla swojego syna)
• 1988 «Вернись в Сорренто?» („Wróć do Sorrento?”) tłumaczenie z języka polskiego R. Bello
• 2002 „Wróć do Sorrento?” reedycja
• 2012 „Wróć do Sorrento?” reedycja

 Osobny artykuł: Lista piosenek Anny German.

Czwórki

• 1967 Anna German
• 1971 Piosenki Perskie

Single

• 1967 „Deszcz na szybie” / „Uroczysko”
• 1967 „Chcę być kochaną” / „Cygański wóz”
• 1967 „Cyganeria” / „Zimowe dzwony”
• 1969 „Melodia dla synka” / „Jesteś moją miłością”
• 1970 „Człowieczy los” / „Dziękuje ci mamo”
• 1970 „Gałązka snów” / „Trampowski szlak”
• 1970 „Złociste mgły” / „Za grosiki marzeń”
• 1971 „A mama asi como” / „Quadro cartas”
• 1972 „Warszawa w różach” / „Wiatr mieszka w dzikich topolach”

Pocztówki

• 1963 „Cyganeria”
• 1967 „A jeżeli mnie pokochasz”
• 1969 „Melodia dla synka”
• 1969 „Chcę tańczyć w majową noc”
• 1970 „Księżyc i róże”
• 1970 „Śnieżna piosenka”
• 1970 „Być może”
• 1970 „Człowieczy los”
• 1970 „Skąd przyjdzie noc”
• 1971 „Cztery karty”
• 1971 „Trzeba się nam pośpieszyć”
• 1974 „Gdy śliczna Panna”
• 1975 „Gdy śliczna Panna” / Lulajże Jezuniu”
• 1975 „Pozwól, żeby ktoś wziął twoje serce” / „Moje miejsce na ziemi”
• 1978 „List do Chopina”
• 1979 „Tylko w tangu” / „Dookoła kipi lato”

• 1968 Poyot Anna German (Поёт Анна Герман) LP^[151]
• 1975 Anna German (Анна Герман) LP^[152]
• 1977 Kogda cwieli sady (Когда цвели сады) LP^[153]
• 1979 Drug dielfin (Друг дельфин) LP
• 1980 Nadieżda (Надежда) LP
• 1982 Echo lubwi (Эхо любви) – live '79 LP

Czwórki

• 1967 I classici della musica neapolitana

Single

• 1967 „Te faie desiderà”
• 1967 „Gi” / „Prima tu”
• 1967 „Chi sei tu” / „Meglio dire di no”

Filmografia^[90]:

• 1966: Marynarka to męska przygoda (film dokumentalny) – obsada aktorska
• 1967: Nim zabłyśnie gwiazda (Reportaż z Mediolanu o początkach włoskiej kariery Anny German.)
• 1970: Krajobraz po bitwie – jako Amerykanka
• 1970: Prom – wykonanie muzyki (śpiew)
• 1970: Balladyna (spektakl telewizyjny) – wykonanie muzyki (śpiew)
• 1970: Wyspy szczęśliwe. Śpiewa Anna German (film krótkometrażowy) – bohater filmu
• 1970: Powrót Eurydyki (film dokumentalny)
• 1977: Sudba (film) – wykonanie piosenki Echo Miłości
• 1988: Eurydyki płaczące (film poświęcony pamięci Anny German)
• 2012: Anna German (serial biograficzny) – śpiew (w serialu zostały wykorzystane jej piosenki)

• Mariola Pryzwan: Tańcząca Eurydyka. Wspomnienia o Annie German. Państwowy Instytut Wydawniczy, 2008. ISBN 978-83-06-03156-0.
• Anna German: Wróć do Sorrento?. Z przedmową Tomasza Raczka i jego rozmową z Mariuszem Walterem. Michałów-Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik im. Zygmunta Kałużyńskiego, 2012. ISBN 978-83-60000-96-0. Brak numerów stron w książce
• Anna Zasiadczyk: Anna German. Ringier Axel Springer Polska, 2013. ISBN 978-83-7813-421-3.

• Anna German w bazie filmpolski.pl
• Film biograficzny o Annie German
• (ang. • pol.) Anna German – serwis internetowy, poświęcony piosenkarce (biografia, linki itp.)
• ANNA-GERMAN.PL. anna-german.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-05)]. – Polska strona internetowa poświęcona Annie German zawierająca multimedia tj. dyskografia, fotografia, video itp.