Psalm 23 – psalm, który znajduje się w Biblii, w Księdze Psalmów. W Septuagincie psalm ten nosi numer 22. Prawdopodobnie jest to najbardziej znany ze wszystkich biblijnych psalmów. Nazywany „pasterskim”, ponieważ zaczyna się od słów^[1]:

Pan jest moim pasterzem, nie brak mi niczego;

Psalm wyraża radość z niezmiennej opieki, troski i dobrobytu jakiego doświadcza wierny od Jahwe.

W starożytnym świecie Bliskiego Wschodu określenie pasterz miało szczególne znaczenie. Oznaczało dobrego zarządcę, który troszczy się o tych, którymi się opiekuje; ochrania, zapewnia spokojny byt. Często władcy to określenie dodawali do wielu swoich tytułów.

Psalm wyraża ufność w opiekę Boga (Chociażbym chodził ciemną doliną, zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną), a także ufność w życie wieczne (Tak, dobroć i łaska pójdą w ślad za mną przez wszystkie dni mego życia i zamieszkam w domu Pańskim po najdłuższe czasy).

• Johann Sebastian Bach sparafrazował Ps 23 w swej 112 kantacie Der Herr ist mein getreuer Hirt BWV 112^[2].
• Słowa Psalmu 23, śpiewane po hebrajsku, zostały wykorzystane w drugiej części utworu Chichester Psalms Leonarda Bernsteina.
• Własną interpretację Psalmu 23 do tradycyjnej melodii żydowskiej nagrała polska grupa Deus Meus, na albumie Hej, Jezu! (2001)^[3].
• Własną interpretację Psalmu 23 stworzyła polska grupa Pneuma, na albumie Berakha (2001).
• Antychrześcijańska wersja tego Psalmu jest słyszana w utworze Sheep zespołu Pink Floyd na płycie Animals.
• Cissy Houston, matka Whitney Houston nagrała gospelową wersję tego psalmu na soundtracku do filmu "Żona pastora" (w którym Whitney gra główną rolę) i jednocześnie na album o tym samym tytule.
• Wersja Psalmu z muzyką Howarda Goodalla, w wykonaniu chóru katedry anglikańskiej w Oksfordzie, stanowi główny motyw muzyczny brytyjskiego serialu komediowego Pastor na obcasach.
• Do psalmu nawiązuje utwór Marii Peszek pt. Pan nie jest moim pasterzem.
• E Nomine wplata go do drugiej części singla Vater Unser (1999).
• Bob Marley został pochowany wraz z Biblią otwartą właśnie na psalmie 23.
• Notorious B.I.G. – You're Nobody utwór zaczyna się od cytowania psalmu 23 przez Puff Daddy'ego.
• Słowa Psalmu padają w utworze Coolia pt. Gangsta's Paradise, znanego ze ścieżki dźwiękowej filmu Młodzi gniewni.
• Słowa Psalmu zostały użyte przez zespół muzyczny 2Tm2,3 w jednym z utworów na płycie "Pascha 2000"^[4].
• Część Psalmu została użyta w utworach Mauro Pilato & Max Monti - Gam Gam (1994), oraz Marnik & SMACK - Gam Gam (2018).
• Fragment Psalmu recytowany jest w utworze pt. Shadow of Deth zespołu Megadeth na płycie The System Has Failed.
• Nullizmatyk użył wersów psalmu w refrenie utworu „Urszulka”^[5].
• Malik Montana zatytułował utwór Psalm23 na płycie Adwokat Diabla (2023).

• W filmie Dawid i Batszeba w reżyserii Henry'ego Kinga (1951) Dawid (Gregory Peck) modli się słowami psalmu.
• W filmie Kruk 3 – Zbawienie ksiądz odczytuje ten psalm tuż przed egzekucją.
• W filmie Niesamowity jeździec Clinta Eastwooda jedna z bohaterek filmu modli się słowami Psalmu 23^[6].
• W filmie Notorious matka głównego bohatera wypowiada przez telefon fragment Psalmu 23 podczas rozmowy z synem przebywającym w areszcie.
• W filmie Szeregowiec Ryan psalm ten towarzyszy snajperowi Jacksonowi podczas celowania i strzelania do Niemców (nazistów).
• W filmie Człowiek słoń recytuje go jeden z głównych bohaterów.
• W filmie Titanic recytuje go ksiądz, gdy statek tonie.
• W serialu Zagubieni (ang. Lost) - w 10 odcinku 2 sezonu - Mr. Eko recytuje go nad płonącym samolotem, w którym zginął jego brat.

• Wijilije za umarłe ludzie Psalm 22 - Tekst pochodzi z zaginionego podczas ostatniej wojny rękopisu Biblioteki Ordynacji Krasińskich w Warszawie (ok. 1520)
• Ps 23 w Biblii Tysiąclecia
• Egzegeza i przekłady angielskie w NetBible (ang.)