1989
| 1989. urtea | |
|---|---|
| Kronologia | |
| Mendeak | XIX.a • XX.a • XXI.a |
| Hamarkadak | 1960(e)koa • 1970(e)koa • 1980(e)koa • 1990(e)koa • 2000(e)koa |
| Urteak | 1986 • 1987 • 1988 • 1989 • 1990 • 1991 • 1992 |
| Beste egutegi batzuetan | |
| Gregoriotar egutegia | 1989 MCMLXXXIX |
| Ab urbe condita | 2742 |
| Armeniar egutegia | 1438 ԹՎ ՌՆԼԸ |
| Bahá'í egutegia | 145 – 146 |
| Bengaliar egutegia | 1396 |
| Berber egutegia | 2939 |
| Egutegi budista | 2533 |
| Myanmarko egutegia | 1351 |
| Bizantziar egutegia | 7497 – 7498 |
| Koptoen egutegia | 1705 – 1706 |
| Etiopiar egutegia | 1981 – 1982 |
| Hebrear egutegia | 5749 – 5750 |
| Egutegi hinduak | |
| Bikram Samwat | 2045 – 2046 |
| Shaka Samvat | 1911 – 1912 |
| Kali Yuga | 5090 – 5091 |
| Iraniar egutegia | 1367 – 1368 |
| Islamiar egutegia | 1409 – 1410 |
| Korear egutegia | 4322 |
| Thailandiar eguzki egutegia | 2532 |
| Unix denbora | 599616000 – 631151999 |
| Holozeniar egutegia | 11989 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Euskal Herria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 16a – Portugaleten emakume gazte bati eraso egin, zigarro batekin besoa erre eta eskuineko hankan GAL siglak markatu zizkioten.
- Maiatzaren 12a – Goardia zibil ugarik Euskal Herrian heroina eta bestelako drogak zabaltzearekin zuen loturaz txostena bidali zion Donostiako fiskal Luis Navajasek Espainiako Estatuko fiskal orokorrari. Navajas txostenaren ondorioak ez zituzten ikertu, eta egun batetik bestera desagertu egin zen dokumentua.
- Urriaren 10a – Euskal Herrian zegoen lehorte handia dela eta, Bilboaldean ur-murrizketak hasi ziren.
- Urriaren 11 – Ur-murrizketak Araba gehienera zabaldu ziren. Ura lau orduz mozten zen.
- Urriaren 18a – Kanpaldi mugagabea abiatu zuen Leitzarango Autobiaren Aurkako Koordinadorak. Zortzi hilabetez luzatu zen ekimena Uitziko gainean. Poliziaren jazarpen handia jasan zuten ekintzaileek.
- Azaroaren 20a – Herri Batasuneko legebiltzarkidea zen Josu Muguruza erail zuten Madrilen.
Mundua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 22a – Aljerreko negoziazio mahaia eratu zuten ETAk eta Espainiako Gobernuak. ETAk behin-behineko su-etena aldarrikatu zuen.
- Otsailaren 14a – Ayatollah Jomeini-k Teherango (Iran) irratian Salman Rushdie idazlearen aurkako "fatwa" aldarrikatu zuen, bera hiltzeko deialdia alegia, "The Satanic Verses" liburua Islam-aren aurkakoa zelakoan.
- Otsailaren 15a – Amaitu zen SESBeko armadaren erretiratzea Afganistandik.
- Martxoaren 13a – Eguzki ekaitz batek Quebec astindu zuen.
- Martxoaren 24a – Exxon Valdez petrolio-ontziak petrolio isuria izan zuen.
- Ekainaren 4a – Txinako armadak Tiananmen plazako protestak zapaldu zituen Beijingen.
- Abuztuaren 23a – Bi milioi lituaniar, letoniar eta estoniarrek 675 kilometroko giza katea egin zuten beren herrien independentziaren alde.
- Urriaren 29a – 1989ko Espainiako hauteskunde orokorrak.
- Azaroaren 9a – Berlineko Horma lurrera bota zuten, aro politiko berri bati hasiera emanez.
- Azaroaren 16a – San Salvadoren 6 jesuita hil zituzten (Ignacio Ellacuria, Ignacio Martin-Baro, Segundo Montes, Joaquin Lopez y Lopez, Juan Ramon Moreno eta Amado Lopez). Askapenaren teologia defendatzen zuten eta hilketak zio politikoak zituela ematen du.
- Abenduaren 6a – Quebeceko Montrealgo Eskola Politeknikoan burutu zen eraso terroristan Marc Lépine gazteak hamalau emakume hil zituen. Terroristak feministen aurka ari zela idatziz aitortu zuen.
- Abenduaren 20a – AEBek Panama indarrez okupatu zuten.
Arte eta kultura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 14tik apirilaren 23ra 6. Korrika ospatu zen, Iruñea eta Donostia artean.
- Apirilaren 23a – 1989ko Nafarroako Bertsolari Txapelketan Ernest Alkhatek bere bigarren txapela jantzi zuen.
- Abenduaren 6a – Euskaldunon Egunkariaren lehen zenbakia argitaratu zuten, XX. mendeko euskarazko egunkaririk arrakastatsuena.
- Abenduaren 17a – 1989ko Bertsolari Txapelketa Nagusiaren finala Jon Lopategik irabazi zuen.
Zientzia eta teknologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 25a – "Voyager 2" espazio zunda Neptunora iritsi zen, hamabi urtez espazioan ibili ondoren.
Kirolak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 23a – Greg Lemondek Frantziako Tourra irabazi zuen bigarren aldiz.
Jaiotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 1a – Raneem El Weleily, egiptoar squash-jokalaria.
- Urtarrilaren 1a – Adèle Haenel, frantziar aktorea.
- Urtarrilaren 2a – Fozil Musaev, uzbekistandar futbolaria.
- Urtarrilaren 3a – Aitor Mendizabal, Mendizabal III.a, gipuzkoar pilotaria.
- Urtarrilaren 4a – Judy Minx, frantziar aktore porno eta ekintzaile feminista.
- Urtarrilaren 6a – Sergio León, espainiar futbolaria.
- Urtarrilaren 7a – John Degenkolb, alemaniar txirrindularia.
- Urtarrilaren 7a – Elizabeth Loaiza Junca, kolonbiar modelo, influencer, edertasun erregina eta noizbehinkako aktorea.
- Urtarrilaren 7a – Hazel Tucker, estatubatuar emakumezko aktore pornografiko ohi transexuala.
- Urtarrilaren 8a – Oliver Bozanic, australiar futbolaria.
- Urtarrilaren 8a – Danny Carvajal, costarricar futbolaria.
- Urtarrilaren 8a – Telmo Irureta, gipuzkoar aktore eta umorista.
- Urtarrilaren 9a – Nina Dobrev, bulgariar aktorea.
- Urtarrilaren 10a – Yuki Sakai, japoniar futbolaria.
- Urtarrilaren 11 – Rie Azami, japoniar futbolaria.
- Urtarrilaren 11 – Sammy Carlson, akrobaziazko eskian espezializatutako estatubatuar eskiatzailea.
- Urtarrilaren 13a – Olatz Mitxelena, gipuzkoar idazlea, itzultzailea, zutabegilea eta irakaslea.
- Urtarrilaren 14a – Inna Afinogenova, errusiar kazetaria.
- Urtarrilaren 17a – Kelly Marie Tran, estatubatuar aktorea.
- Urtarrilaren 18a – Unai Albizua, arabar futbolaria.
- Urtarrilaren 19a – William Pinheiro Rodrigues, brasildar futbolaria (h. 2018).
- Urtarrilaren 20a – Lander Otaola, bizkaitar aktorea.
- Urtarrilaren 21a – Murilo de Almeida, brasildar-timortar futbolaria.
- Urtarrilaren 22a – Jorge Galán Anaut, nafar futbolaria.
- Urtarrilaren 23a – Sienna Grace, estatubatuar emakumezko aktore pornografiko ohia.
- Urtarrilaren 23a – Ander Larrea, bizkaitar futbolaria.
- Urtarrilaren 23a – Yani Tseng, taiwandar golflaria.
- Urtarrilaren 24a – Asano Nagasato, japoniar futbolari ohia.
- Urtarrilaren 25a – Mayte Rodríguez, txiletar aktore eta publizitate-modeloa.
- Urtarrilaren 27a – Fiorella Migliore, paraguaitar modeloa, aktorea eta telebista aurkezlea.
- Urtarrilaren 29a – Erika Olaizola, gipuzkoar aktorea.
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 1a – Alfreð Finnbogason, islandiar futbolaria.
- Otsailaren 1a – Garazi Sampedro, bizkaitar odontologoa, korrikalaria eta iritzi emailea.
- Otsailaren 2a – Ivan Perišić, kroaziar futbolaria.
- Otsailaren 4a – Ion Izagirre, euskal txirrindularia.
- Otsailaren 6a – Tamara Abalde, galiziar saskibaloi-jokalaria.
- Otsailaren 6a – Reinardt Janse Van Rensburg, hegoafrikar txirrindularia.
- Otsailaren 6a – Itziar Olasagasti, gipuzkoar arraunlaria.
- Otsailaren 7a - Yasmina Alcaraz Moreno, kataluniar saskibaloi arbitroa.
- Otsailaren 16a – Beñat Barberena, gipuzkoar saskibaloi jokalaria.
- Otsailaren 16a – Mu Kanazaki, japoniar futbolaria.
- Otsailaren 16a – Elizabeth Olsen, estatubatuar aktorea.
- Otsailaren 18a – Sonja Vasić, serbiar saskibaloi jokalari ohia.
- Otsailaren 19a – Georgios Bogris, greziar saskibaloi jokalaria.
- Otsailaren 20a – Iga Wyrwał, poloniar modelo eta aktorea.
- Otsailaren 21a – Corbin Bleu, estatubatuar pop-abeslaria.
- Otsailaren 21a – Jon Insausti, EAJko gipuzkoar politikaria.
- Otsailaren 22a – Mila Jam, estatubatuar abeslaria, dantzaria, aktorea eta LGBT eskubideen aldeko ekintzailea.
- Otsailaren 24a – Daniel Kaluuya, ingeles aktorea eta idazlea.
- Otsailaren 26a - Alba Rico, espainiar aktorea, abeslaria, dantzaria eta modeloa.
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 1a – Natsuko Hara, japoniar futbolari ohia.
- Martxoaren 1a – Carlos Vela, mexikar futbolaria.
- Martxoaren 2a – Marcel Hirscher, austriar eskiatzaile ohia, historiako eskiatzailerik hoberenetakoa.
- Martxoaren 3a – Shuichi Gonda, japoniar futbolaria.
- Martxoaren 3a – Alina Lanina, errusiar aktorea.
- Martxoaren 5a – Kensuke Nagai, japoniar futbolaria.
- Martxoaren 6a – Jonathas de Jesus, brasildar futbolaria.
- Martxoaren 6a – Agnieszka Radwańska, poloniar tenislari ohia.
- Martxoaren 7a – Diana Gómez, kataluniar aktorea.
- Martxoaren 7a – Roberto Torres Morales, nafar futbolaria.
- Martxoaren 8a – Isis Arrondo, frantziar saskibaloi jokalaria.
- Martxoaren 8a – Ander Iturraspe, bizkaitar futbolari ohia.
- Martxoaren 10a – Alba Cid, galiziar poeta eta idazlea.
- Martxoaren 12a – Carlota Baró, kataluniar aktorea.
- Martxoaren 12a – Silvia Meseguer, espainiar futbolari ohia.
- Martxoaren 16a – Gabriel Attal, Frantziako lehen ministroa.
- Martxoaren 16a – Theo Walcott, ingeles futbolaria.
- Martxoaren 17a – Morfydd Clark, suediar-galestar aktorea.
- Martxoaren 17a – Shinji Kagawa, japoniar futbolaria.
- Martxoaren 17a – Andere Legina, bizkaitar futbolaria.
- Martxoaren 18a – Lily Collins, britainiar aktorea eta modeloa.
- Martxoaren 19a – Jonathan Reguero, arabar futbolaria.
- Martxoaren 20a – Anna Todd, estatubatuar idazlea.
- Martxoaren 21a – Jordi Alba, kataluniar futbolaria.
- Martxoaren 27a – Manuel Castellano Castro, Lillo, valentziar futbolaria.
- Martxoaren 28a – Jon Aberasturi, arabar txirrindularia.
- Martxoaren 28a – Aitziber Saldias, gipuzkoar idazle eta itzultzailea.
- Martxoaren 29a – Latavious Williams, estatubatuar saskibaloi jokalaria.
- Martxoaren 31 – Samanta Tīna, letoniar abeslaria.
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 1a - María Villalón, espainiar abeslaria, konpositorea eta idazlea.
- Apirilaren 2a – Bingen Erdozia, gipuzkoar futbolaria.
- Apirilaren 3a – Camille Lopez, zuberotar errugbilaria.
- Apirilaren 4a – Clara Jiménez Cruz, espainiar kazetaria, hizlaria eta egiaztatze kontuetan aditua.
- Apirilaren 5a – Galder Cerrajería, bizkaitar futbolaria.
- Apirilaren 5a – Ander García, gipuzkoar saskibaloi jokalaria.
- Apirilaren 5a – Lily James, ingeles aktorea.
- Apirilaren 7a – Teddy Riner, frantziar judo borrokalaria.
- Apirilaren 7a – Julia Samoilova, errusiar abeslaria.
- Apirilaren 8a – Alejandro Ospina, kolonbiar aktore pornografikoa eta modeloa.
- Apirilaren 10a – Rreze Abdullahu, albano-kosovoar idazlea.
- Apirilaren 10a – Thomas Heurtel, frantziar saskibaloi jokalaria.
- Apirilaren 13a – Gorka Laborda, nafar futbolaria.
- Apirilaren 13a – Fikile Mthwalo, lesothoar-hegoafrikar aktore eta gidoilaria.
- Apirilaren 14a – Óscar de Marcos, arabar futbolaria.
- Apirilaren 14a – Jules Pardo, lapurtar futbolari ohia.
- Apirilaren 15a – Mikel Orbegozo, gipuzkoar futbolaria.
- Apirilaren 16a – María Sánchez, espainiar landa-albaitaria, poeta, narratzailea eta feminista.
- Apirilaren 17a – Darius Adams, estatubatuar saskibaloi jokalaria.
- Apirilaren 18a – Ion Varela, gipuzkoar futbolaria.
- Apirilaren 20a – Conor Murray, irlandar errugbilaria.
- Apirilaren 20a - Antton Ibarguren Telletxea, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- Apirilaren 21a – Víctor Ibáñez, kataluniar futbolaria.
- Apirilaren 21a – Saioa Jaurena, nafar errugbilaria.
- Apirilaren 22a – Jasper Cillessen, herbehereetar futbolaria.
- Apirilaren 23a – Iñigo Bidondo, arabar izotz patinatzailea.
- Apirilaren 24a – Elīna Babkina, letoniar saskibaloi-jokalaria.
- Apirilaren 25a – Maialen Berasategi, arabar itzultzailea eta zuzentzailea.
- Apirilaren 25a – Joan Duru, euskal surflaria.
- Apirilaren 25a – Gendun Chokyi Nyima, Tenzin Gyatso Dalai Lamak XI. Panchen Lama izendatutako haurra.
- Apirilaren 27a – Majida Maayuf, marokoar atleta, iraupen-lasterketan aditua.
- Apirilaren 28a – Miriam Giovanelli, espainiar aktorea.
- Apirilaren 28a – Emil Salomonsson, suediar futbolaria.
- Apirilaren 29a – Candace Owens, estatubatuar idazle, ikuskizunen aurkezle, iruzkingile politikoa eta ekintzaile kontserbadorea.
- Apirilaren 30a – Raúl García Carnero, espainiar futbolaria.
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 1a – Mitch Nichols, australiar futbolaria.
- Maiatzaren 1a – Armindo Fonseca, frantziar txirrindulari ohia.
- Maiatzaren 3a – Asier Goti, bizkaitar futbolaria.
- Maiatzaren 3a – Markel López, arabar saskibaloi jokalaria.
- Maiatzaren 3a – Selah Sue, belgikar abeslari eta kantautorea.
- Maiatzaren 4a – Rory McIlroy, iparirlandar golfaria.
- Maiatzaren 4a – Maite Zugarrondo, nafar eskubaloi jokalaria.
- Maiatzaren 5a – Fran Pilepić, kroaziar saskibaloi jokalaria.
- Maiatzaren 6a – Daniel Arzola, venezuelar idazle, artista eta aktibista.
- Maiatzaren 9a – Katie Bouman, estatubatuar informatika irakaslea, lehen aldiz zulo beltz baten irudia eratzeko algoritmoa sortzeko prozesuaren burua.
- Maiatzaren 14a – Amaia Mendioroz, nafar futbolaria.
- Maiatzaren 14a – Ana Rujas, espainiar aktorea, gidoilaria eta modeloa.
- Maiatzaren 17a – Yuri Kawamura, japoniar futbolaria.
- Maiatzaren 17a – Thalita Zampirolli, brasildar enpresaburu, modelo eta aktore transgeneroa.
- Maiatzaren 18a – Eugénie Le Sommer, frantziar futbolaria.
- Maiatzaren 24a – Mikel Urrutikoetxea, bizkaitar esku huskako pilotaria.
- Maiatzaren 24a – Tina Weirather, liechtensteindar alpetar eskiatzailea.
- Maiatzaren 25a – Dorleta Zorrilla, bizkaitar txirrindulari ohia.
- Maiatzaren 27a – Markel Anton, bizkaitar txirrindulari ohia.
- Maiatzaren 29a – Aura Garrido, espainiar aktore eta aurkezlea.
- Maiatzaren 30a – Mikel San José, euskal herritar futbolari ohia.
- Maiatzaren 31 – Pablo Alborán, espainiar kantautore eta musikaria.
- Maiatzaren 31 – Marco Reus, alemaniar futbolaria.
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 3a – Isaac Aketxe, bizkaitar futbolaria.
- Ekainaren 3a – Daniela Vega, txiletar aktore eta abeslari transexuala.
- Ekainaren 4a – Mikel Beroitz, nafar esku huskako pilotaria.
- Ekainaren 4a – Iraia Muñoa, gipuzkoar bioteknologoa eta epigenetika ikertzailea.
- Ekainaren 6a – Álex Sánchez, espainiar futbolaria.
- Ekainaren 6a – James Slipper, australiar errugbilaria.
- Ekainaren 7a – Roque Mesa, espainiar futbolaria.
- Ekainaren 8a – Anna of the North, norvegiar abeslari eta kantautorea.
- Ekainaren 8a – Nina Lawless, mexikar-estatubatuar emakumezko aktore pornografiko transexuala.
- Ekainaren 8a – Ainhoa Sanz Rodríguez, gipuzkoar mendi korrikalaria.
- Ekainaren 8a – Tomas Trigo, nafar futbolaria.
- Ekainaren 9a – Logan Browning, estatubatuar aktorea.
- Ekainaren 9a – Blanca Paloma, espainiar abeslaria, musikagilea eta eszenografoa.
- Ekainaren 9a – Katie Zaferes, estatubatuar triatleta.
- Ekainaren 10a – Alexandra Stan, errumaniar abeslaria.
- Ekainaren 11 - Maya Moore, estatubatuar saskibaloiko jokalaria.
- Ekainaren 12a – Ibrahim Jeilan, etiopiar atleta.
- Ekainaren 13a – Jorge Rico, Rico IV.a, errioxar pilotari ohia.
- Ekainaren 14a – Lucy Hale, estatubatuar abeslari eta aktorea.
- Ekainaren 15a – Víctor Cabedo, espainiar txirrindularia (h. 2012).
- Ekainaren 16a – Lucinta Luna, indonesiar abeslaria eta aktorea.
- Ekainaren 17a – Queralt Castellet, kataluniar snowboardlaria.
- Ekainaren 18a – Pierre-Emerick Aubameyang, frantziar-gabondar futbolaria.
- Ekainaren 19a – Christopher Wylie, kanadar barneko salatzailea, Facebook eta Cambridge Analytica enpresen arteko eskandalua salatu zuena.
- Ekainaren 21a – Abubaker Kaki Khamis, sudandar atleta, 800 metroko lasterketan aditua.
- Ekainaren 23a – Lisa Carrington, zeelandaberritar kanoalaria.
- Ekainaren 24a – Lorena Mateo, espainiar aktorea.
- Ekainaren 25a – Waleed Al-Husseini, palestinar idazle, saiakeragile, filosofoa.
- Ekainaren 26a – Pauline Étienne, belgikar aktorea.
- Ekainaren 27a – Vincent Luis, frantziar triatoilaria.
- Ekainaren 29a – Colton Iverson, estatubatuar saskibaloi jokalaria.
- Ekainaren 30a – Ane Aldalur, gipuzkoar saskibaloi jokalaria.
- Ekainaren 30a – Bruno Fratus, brasildar igerilaria.
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 1a – Whitney Wolfe Herd, estatubatuar enpresaburua eta ekintzailea.
- Uztailaren 2a – Camila Ramírez, uruguaitar politikaria.
- Uztailaren 4a – Unai Calbarro, bizkaitar saskibaloi jokalaria.
- Uztailaren 6a – Paula Guilló, espainiar edertasun-erregina eta modeloa.
- Uztailaren 8a – Valentina Babor, alemaniar piano-jotzaile klasikoa.
- Uztailaren 8a - Itsasne Nuñez, bizkaitar abokatu sindikalista.
- Uztailaren 10a – Yasemin Allen, anglo-turkiar aktorea.
- Uztailaren 10a – Sandra Tejero, bizkaitar aktore, abeslari eta antzerki-irakaslea.
- Uztailaren 11 – Rachael Blackmore, irlandar jockey-a, Grand National irabazi zuen lehen amazona.
- Uztailaren 12a – Iker Seguín, gipuzkoar futbolaria.
- Uztailaren 12a – Phoebe Tonkin, australiar aktore eta modeloa.
- Uztailaren 16a – Gareth Bale, galestar futbolaria.
- Uztailaren 18a – Arkaitz Ruiz, nafar futbolaria.
- Uztailaren 19a – Igor Martinez, arabar futbolaria.
- Uztailaren 19a – Mikel Uriz, nafar saskibaloi jokalaria.
- Uztailaren 20a – Britney Markham, estatubatuar emakumezko aktore pornografiko transexuala.
- Uztailaren 21a - Jasmine Cephas-Jones, estatubatuar aktore eta abeslaria.
- Uztailaren 23a – Daniel Radcliffe, ingeles aktorea.
- Uztailaren 24a – Ander Olaizola, gipuzkoar futbolaria.
- Uztailaren 27a – Houry Gebeshian, armeniar-estatubatuar gimnasta artistikoa.
- Uztailaren 28a – Ami Otaki, japoniar futbolaria.
- Uztailaren 29a – Jean-Dominique Olharan, frantziar zesta-puntalaria.
- Uztailaren 30a – Aleix Espargaró, kataluniar motoziklismoko pilotua.
- Uztailaren 31 – Viktoria Azarenka, bielorrusiar tenislaria.
- Uztailaren 31 – Garikoitz Bravo, gipuzkoar txirrindularia.
- Uztailaren 31 – Loujain al-Hathloul, emakumeen eskubideen aldeko saudiarabiar aktibista.
- Uztailaren 31 – Laura Pardo, arabar saskibaloi jokalaria.
- Uztailaren 31 – Zelda Williams, estatubatuar aktorea.
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 1a – Erik Berganza, Abereh, bizkaitar abeslaria.
- Abuztuaren 1a – Leonor Martín, espainiar aktorea.
- Abuztuaren 3a – Jules Bianchi, 1 Formulako frantziar pilotua (h. 2015).
- Abuztuaren 4a – Eduardo Santas, aragoiar-nafar txirrindulari paralinpikoa.
- Abuztuaren 4a – Fabiana da Silva Simões, brasildar futbolaria.
- Abuztuaren 5a – Shanshan Feng, txinatar golflaria.
- Abuztuaren 5a – Angie Zapata, jipoituta eraila izan zen estatubatuar emakumezko transexuala (h. 2008).
- Abuztuaren 11 – Úrsula Corberó, espainiar aktorea.
- Abuztuaren 11 – Amane Ibañez, euskal kazetaria eta aktorea.
- Abuztuaren 12a – Scott Bamforth, estatubatuar saskibaloi jokalaria.
- Abuztuaren 14a – Ander Herrera, bizkaitar futbolaria.
- Abuztuaren 15a – Joe Jonas, Jonas Brothers taldeko abeslaria.
- Abuztuaren 19a – Aritz Bagües, gipuzkoar txirrindularia.
- Abuztuaren 19a – Romeo Miller, estatubatuar aktore, saskibaloi jokalari eta rap abeslaria.
- Abuztuaren 20a – Elnaz Rekabi, irandar kirol eskalatzailea.
- Abuztuaren 21a – Mikel Bizkarra, bizkaitar txirrindularia.
- Abuztuaren 21a – Hayden Panettiere, estatubatuar aktore eta pop abeslaria.
- Abuztuaren 24a – Rocío Igarzábal, argentinar modelo, aktore eta abeslaria.
- Abuztuaren 24a – Danele Sarriugarte, gipuzkoar idazle eta itzultzailea.
- Abuztuaren 25a – Martin Prat, lapurtar errugbilaria.
- Abuztuaren 26a – James Harden, estatubatuar saskibaloi jokalaria.
- Abuztuaren 28a – Cesar Azpilikueta, nafar futbolaria.
- Abuztuaren 28a – Valtteri Bottas, 1 Formulako finlandiar pilotua.
- Abuztuaren 28a – Mikel Idoate, nafar pilotari ohia.
- Abuztuaren 28a - Imanol Iza, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- Abuztuaren 28a - Cecile McLorin Salvant, estatubatuar jazz-abeslaria.
- Abuztuaren 30a – Alba Torrens, espainiar saskibaloi jokalaria.
- Abuztuaren 31 – Malena Costa, espainiar publizitate-modeloa.
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 1a – Bill Kaulitz, Tokio Hotel taldeko abeslaria.
- Irailaren 1a – Juliana Lohmann, brasildar aktorea.
- Irailaren 2a – Ekhi Erremundegi, lapurtar bertsolaria.
- Irailaren 3a – Josu Santamaría, bizkaitar futbolaria.
- Irailaren 5a – Pere Tomàs, espainiar saskibaloi jokalaria.
- Irailaren 7a – Janire Azkueta, bizkaitar modeloa.
- Irailaren 8a – Avicii, suediar DJa (h. 2018).
- Irailaren 9a – Dairis Bertāns, letoniar saskibaloi jokalaria.
- Irailaren 11 – Enrique Sanz, nafar txirrindularia.
- Irailaren 12a – Álvaro Cervantes, kataluniar aktorea.
- Irailaren 12a – Rafał Majka, poloniar txirrindularia.
- Irailaren 14a – Oier Olazabal, gipuzkoar futbolaria.
- Irailaren 17a – Olivier Boumal, kamerundar futbolaria.
- Irailaren 17a – Julen Goñi, nafar futbolaria.
- Irailaren 17a – Peter O'Mahony, irlandar errugbi jokalaria.
- Irailaren 18a – Serge Ibaka, kongoar-espainiar saskibaloi jokalaria.
- Irailaren 19a – Lorenza Izzo, txiletar modeloa, aktorea eta ahots-aktorea.
- Irailaren 19a – Gonzalo Ramos, espainiar aktorea.
- Irailaren 21a – Álex Hernández, espainiar aktorea.
- Irailaren 22a – Audrey Cordon, bretainiar txirrindularia.
- Irailaren 22a – Sabine Lisicki, alemaniar tenislaria.
- Irailaren 22a – Cœur de Pirate, quebectar indie pop abeslari eta musikagilea.
- Irailaren 23a – Lee-Ann Curren, lapurtar surflaria.
- Irailaren 29a – Joel Bosqued, espainiar aktorea.
- Irailaren 30a – Emilio Nsue, espainiar futbolaria.
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 1a – Sergio de la Fuente, arabar saskibaloi jokalaria.
- Urriaren 1a – Brie Larson, estatubatuar aktore eta abeslaria.
- Urriaren 2a - Marlie Packer, Ingalaterrako errugbilaria.
- Urriaren 4a – Dakota Johnson, estatubatuar aktorea.
- Urriaren 5a – Joseba del Barrio, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- Urriaren 5a – Ayelén Beker, argentinar cumbia abeslaria eta pertsona transgeneroen aldeko ekintzailea.
- Urriaren 8a – Alejandra Villafañe, kolonbiar aktore eta modeloa (h. 2023).
- Urriaren 9a – Jon Ander Garrido, bizkaitar futbolaria.
- Urriaren 10a - Kawtar Boulaid, marokoar atleta, maratoian aditua.
- Urriaren 11 – Kira Jarmyx, errusiar ekintzaile politiko eta eleberrigilea.
- Urriaren 13a – Alexandria Ocasio-Cortez, estatubatuar ekintzaile eta politikaria.
- Urriaren 14a - Arca, venezuelar abeslaria, konpositorea, disko-ekoizlea, DJ eta modeloa.
- Urriaren 16a – Dan Biggar, galestar errugbilaria.
- Urriaren 21a – Hannah Mouncey, australiar emakumezko eskubaloi jokalari eta futbolari transgeneroa.
- Urriaren 22a – Ioseba Fernández, nafar lerroko abiadura-patinatzailea.
- Urriaren 23a – Dulceida, kataluniar interneteko ospetsua, blogaria eta moda diseinatzailea.
- Urriaren 24a – Ivan Martin Cea, gipuzkoar musikaria.
- Urriaren 24a – PewDiePie, suediar youtuberra, komiko, vlog sortzaile eta memeen kritikoa.
- Urriaren 24a – Jon Ander Serantes, bizkaitar futbolaria.
- Urriaren 27a – Elene Arandia, gipuzkoar abeslari eta musikaria.
- Urriaren 28a – Camille Muffat, frantziar igerilaria (h. 2015).
- Urriaren 29a – Primož Roglič, esloveniar eski-jauzilari ohi eta txirrindularia.
- Urriaren 31 – Nanase Kiryu, japoniar futbolari ohia.
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 3a – Joyce Jonathan, frantziar kantautore, abeslari eta musikaria.
- Azaroaren 5a – Víctor Laguardia, espainiar futbolaria.
- Azaroaren 6a – Lander Martínez, arabar politikaria.
- Azaroaren 7a – Antonio García Aranda, espainiar futbolaria.
- Azaroaren 7a – Victoria Martín, espainiar umoregilea, gidoilaria, telebistako aurkezlea eta irrati-laguntzailea.
- Azaroaren 10a – Taron Egerton, galestar aktorea.
- Azaroaren 10a – Ana Fernández García, espainiar aktorea.
- Azaroaren 11 – Ibai Gómez, bizkaitar futbolaria.
- Azaroaren 12a – Maria Cruickshank, gipuzkoar aktorea.
- Azaroaren 12a – Jessy Dubai, mexikar-estatubatuar emakumezko aktore pornografiko transexuala.
- Azaroaren 12a – Hiroshi Kiyotake, japoniar futbolaria.
- Azaroaren 12a – Shiho Kohata, japoniar futbolaria.
- Azaroaren 15a – Cristinini, kataluniar Interneteko-izar eta youtuberra.
- Azaroaren 17a – Roman Zozulia, ukrainar futbolaria.
- Azaroaren 20a – Cacsmy Brutus, Mama Cax, haitiar-estatubatuar modeloa eta pertsona desgaituen eskubideen aldeko aktibista (h. 2019).
- Azaroaren 20a – Cristina Pizarro, Chini, madrildar futbolaria.
- Azaroaren 23a – Xabier Galan, bizkaitar futbolaria.
- Azaroaren 25a – Enrique García Martínez, espainiar futbolaria.
- Azaroaren 30a – Iñigo Cervantes, gipuzkoar tenislaria.
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 3a – Sammy Sirapatsorn, thailandiar edertasun modeloa.
- Abenduaren 5a – Pamela Jelimo, kenyar atleta, 800 metrotan aditua.
- Abenduaren 5a - Linet Masai, keniar atleta, 10000 metroko lasterketan aditua.
- Abenduaren 5a – Quan Zhou Wu, espainiar idazle, ilustratzaile, komikigile eta diseinatzailea.
- Abenduaren 7a – Zita Hanrot, frantziar aktorea.
- Abenduaren 7a – Odei Onaindia, bizkaitar futbolaria.
- Abenduaren 9a – Ximun Lucu, lapurtar errugbilaria.
- Abenduaren 10a – Marion Maréchal, frantziar politikaria.
- Abenduaren 12a – Tal (abeslaria), israeldar-frantziar pop abeslaria.
- Abenduaren 13a – Mikel Landa, arabar txirrindularia.
- Abenduaren 13a – Hellen Obiri, kenyar atleta.
- Abenduaren 13a – Nerea Pena, nafar eskubaloi jokalaria.
- Abenduaren 13a – Taylor Swift, estatubatuar country abeslaria.
- Abenduaren 16a – Taisuke Muramatsu, japoniar futbolaria.
- Abenduaren 17a – Kawa Leauma, zeelandaberritar errugbi jokalaria, Ordizian jokatu zuena (h. 2021).
- Abenduaren 18a – Ashley Benson, estatubatuar aktore eta modeloa.
- Abenduaren 20a – Mikel Larrañaga, gipuzkoar aizkolaria.
- Abenduaren 22a – Mikel Huerga, nafar xakelaria.
- Abenduaren 23a – Izaro Zubiria, gipuzkoar albaitaria eta ikertzailea.
- Abenduaren 26a – Yohan Blake, jamaikar atleta, abiadura probatan aditua.
- Abenduaren 26a – Sofiane Feghouli, frantziar-aljeriar futbolaria.
- Abenduaren 27a – Fubuki Kuno, japoniar futbolaria.
- Abenduaren 28a – Silvia Alonso, espainiar aktorea.
- Abenduaren 28a – Jessie Buckley, irlandar aktorea eta abeslaria.
- Abenduaren 28a – Hodei Egiluz, Anberesen desagerturiko eta bilaketa luze baten ondoren hilik agertutako galdakoztar gaztea (h. 2013).
- Abenduaren 28a – Salvador Sobral, portugaldar abeslari eta musikaria.
- Abenduaren 28a – Rie Usui, japoniar futbolaria.
- Abenduaren 31 – Mamadou Samb, senegaldar-espainiar saskibaloi jokalaria.
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Aitor Cevidanes, gipuzkoar ikertzailea, albaitaria eta zientzia-dibulgatzailea.
- Alazne Untxalo, nafar bertsolaria.
- Alexander Martinez Iturria, gipuzkoar idazlea.
- Amaia Abanda Elustondo, gipuzkoar matematikaria eta ikertzailea.
- Andrea Momoitio, bizkaitar kazetaria, lesbiana eta feminista.
- Arrate Illaro, bizkaitar bertsolaria.
- Begoña Altuna, bizkaitar filologo ikertzailea.
- Beñat Antxustegi, euskal musikaria.
- Elena Santxo, nafar politikaria.
- Esti Vivanco, bizkaitar idazle eta hizkuntza-irakaslea.
- Garazi Lizarraga, gipuzkoar nutrizionista.
- Garazi Taberna, nafar bertsolaria.
- Garikoitz Goikoetxea, gipuzkoar idazle, eta kazetaria.
- Gema López Las Heras, gipuzkoar itzultzailea.
- Gorka Artola, Bergarako alkatea.
- Ilargi Agirre, gipuzkoar bateria-jotzaile eta musika-irakaslea.
- Itziar Gonzalez, gipuzkoar Ixa taldeko ikertzailea eta EHUko irakaslea.
- Joy Buolamwini, ghanatar-estatubatuar informatikaria eta aktibista digitala, Justizia Algoritmikoko Ligaren sortzailea.
- Juantxo Arakama, Glaukoma taldeko abeslaria.
- Julen Gabirondo, gipuzkoar kirolaria, sega-jokoan nabarmendua.
- Lucia Orbe, bizkaitar herri kirolaria.
- Maider Garayo, nafar artista.
- Maindi Murua, lapurtar bertsolaria.
- Mery May, gipuzkoar kantautorea, indie musika jotzen duena.
- Mikel Artola, gipuzkoar bertsolaria.
- Natalia Albeniz, arabar ilustratzaile eta artista bisuala.
- Nora Aurrekoetxea, bizkaitar artista.
- Pelax, gipuzkoar abeslaria.
- Roza Salih, giza eskubideen aldeko ekintzaile eskoziarra.
- Saioa Baleztena, nafar kazetaria.
- Marie Christina Kolo, madagaskartar ekintzailea.
- Ortésia Cabrera Fuster, kataluniar artista, politikari eta aktibista.
- Peche Di, thai-estatubatuar emakumezko modelo eta modelo-agente transgeneroa.
- Sara García Alonso, espainiar biologo molekularra, ikertzailea eta astronautagaia.
- Yaa Gyasi, ghanatar-estatubatuar idazlea.
- Zhu, txino-estatubatuar musikari eta abeslaria.
Heriotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 6a – Edmund Leach, britainiar antropologoa (j. 1910).
- Urtarrilaren 7a – Hirohito, Japoniako 124. enperadorea (j. 1901).
- Urtarrilaren 11 – Eugène Goienetxe, lapurtar historialaria (j. 1915).
- Urtarrilaren 17a – Georges Schehadé, frantsesezko poeta eta antzerkigile libanoarra (j. 1905).
- Urtarrilaren 18a – Bruce Chatwin, ingeles bidaia-idazle, eleberrigile eta kazetaria (j. 1940).
- Urtarrilaren 20a – Józef Cyrankiewicz, Poloniako lehen ministroa (j. 1911).
- Urtarrilaren 21a – Tomás Asiain, nafar musikagile eta militarra (j. 1923).
- Urtarrilaren 21a – Roberto Rodet, bizkaitar pintorea (j. 1915).
- Urtarrilaren 21a – Billy Tipton, estatubatuar jazz-musikari eta orkestra zuzendaria (j. 1914).
- Urtarrilaren 23a – Félix Alfaro Fournier, arabar enpresaburu eta politikaria (j. 1895).
- Urtarrilaren 23a – Salvador Dalí, kataluniar margolaria, eskultorea, diseinatzailea, idazlea eta zinemagilea (j. 1904).
- Urtarrilaren 24a – Ted Bundy, estatubatuar serieko hiltzailea (j. 1946).
- Urtarrilaren 24a – Saxa Putria, ukrainar artista (j. 1977).
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 1a – Elaine de Kooning, estatubatuar margolaria (j. 1918).
- Otsailaren 3a – John Cassavetes, estatubatuar zinema zuzendari eta aktorea, zinema independientearen aitzindaria (j. 1929).
- Otsailaren 4a – Jose Berruezo Ramírez, gaztelaniazko nafar idazlea (j. 1912).
- Otsailaren 6a – André Cayatte, frantziar zinemagile, idazle eta kazetaria (j. 1909).
- Otsailaren 6a – Agustín Cotorruelo, bizkaitar katedraduna eta politikaria (j. 1925).
- Otsailaren 6a – Chris Gueffroy, Berlingo Harresia zeharkatzen ari zela hil zen azken pertsona (j. 1968).
- Otsailaren 6a – Blanca Silveira, Venezuelako lehen astronomoa (j. 1905).
- Otsailaren 9a – Osamu Tezuka, japoniar komikigile eta film ekoizlea (j. 1928).
- Otsailaren 12a – Thomas Bernhard, austriar idazlea (j. 1931).
- Otsailaren 14a – Marcelino Juaristi, Atano IV.a, gipuzkoar esku pilotaria (j. 1906).
- Otsailaren 20a – Erika Köth, alemaniar sopranoa (j. 1925).
- Otsailaren 21a – Sandor Marai, hungariar idazlea (j. 1900).
- Otsailaren 26a – Roy Eldridge, Little Jazz, estatubatuar tronpeta-jotzailea (j. 1911).
- Otsailaren 27a – Konrad Lorenz, austriar naturalista, etologiaren sortzailetariko bat eta 1973ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1903).
- Otsailaren 27a – Boris Skossyreff, Andorrako errege izendatutako errusiar abenturazale eta espia (j. 1896).
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 4a – Juan Astigarribia, euskal herritar politikari komunista (j. 1901).
- Martxoaren 8a – Elizaveta Bykova, errusiar xake jokalaria (j. 1913).
- Martxoaren 8a – Robert Lacoste, frantziar sindikalista eta politikaria (j. 1898).
- Martxoaren 9a – Robert Mapplethorpe, estatubatuar argazkilaria (j. 1946).
- Martxoaren 14a – Zita Borboi-Parmakoa, Austriako azken enperadorearen emaztea, zenbait urtez Lekeition erbestean bizi izandakoa (j. 1892).
- Martxoaren 16a – Jesus Maria Leizaola, abokatua eta EAJko politikaria, erbestealdiko Eusko Jaurlaritzako lehendakaria (j. 1896).
- Martxoaren 18a – Harold Jeffreys, ingeles astronomoa (j. 1891).
- Martxoaren 19a – Alan Civil, britainiar tronpa jolea (j. 1929).
- Martxoaren 20a – Petra Gandarias, bilbotar Emakume Abertzale Batzaren kidea eta euskara irakaslea (j. 1901).
- Martxoaren 24a – Karmele Saint-Martin, euskal herritar idazlea (j. 1895).
- Martxoaren 27a – Claudio Santoro, brasildar musikagilea (j. 1919).
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 12a – Sugar Ray Robinson, estatubatuar boxeolaria, historiako boxeolari honenetakoa (j. 1921).
- Apirilaren 15a – Hu Yaobang, Txinako Herri Errepublikako buruzagia (j. 1915).
- Apirilaren 15a – Bernard-Marie Koltès, frantziar antzerki-idazlea (j. 1948).
- Apirilaren 15a – Charles Vanel, frantziar aktorea (j. 1892).
- Apirilaren 16a – Pedro Manuel Aristegi, gipuzkoar diplomatikaria (j. 1927).
- Apirilaren 16a – Katia Granoff, ukrainar-frantziar idazle eta arte-merkataria (j. 1895).
- Apirilaren 16a – Kaoru Ishikawa, japoniar irakaslea, kausa-efektu diagramaren asmatzailea (j. 1915).
- Apirilaren 19a – Nicomedes García Gómez, segoviar industrialaria (j. 1901).
- Apirilaren 19a – Daphne du Maurier, britainiar idazlea (j. 1907).
- Apirilaren 21a – Uichiro Hatta, japoniar futbolaria (j. 1903).
- Apirilaren 22a – György Kulin, hungariar astronomoa (j. 1905).
- Apirilaren 22a – Emilio Segrè, italiar-estatubatuar fisikaria, 1959ko Fisikako Nobel Saria (j. 1905).
- Apirilaren 23a – Hamani Diori, Nigerko presidentea (j. 1916).
- Apirilaren 24a – Franz Binder, austriar futbolari eta entrenatzailea (j. 1911).
- Apirilaren 24a – Edgar Sanabria, Venezuelako presidentea (j. 1911).
- Apirilaren 26a – Lucille Ball, estatubatuar aktorea (j. 1911).
- Apirilaren 28a – Raúl Sendic, uruguaiar politikaria eta gerrillaria (j. 1925).
- Apirilaren 30a – Sergio Leone, italiar gidoilari, ekoizle eta zinema zuzendaria, spaghetti western azpigeneroaren sortzailetzat joa (j. 1929).
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 1a – Juan Esteban Belza, euskal jatorriko argentinar apaiza (j. 1918).
- Maiatzaren 1a – Antonio Janigro, italiar biolontxelo-jotzaile eta orkestra-zuzendaria (j. 1918).
- Maiatzaren 1a – Edward Ochab, Poloniako estatuburua (j. 1906).
- Maiatzaren 3a - Christine Jorgensen, estatubatuar aktorea eta aktibista, Estatu Batuetan sexua berresleitzeko ebakuntza egin zuen lehen pertsona (j. 1926).
- Maiatzaren 3a – Edmundo Markuleta, gipuzkoar komikigile eta margolaria (j. 1923).
- Maiatzaren 17a – Lucia Moholy, txekiar argazkilaria (j. 1894).
- Maiatzaren 20a – John Hicks, ingeles ekonomista, 1972ko Ekonomiako Nobel Saria (j. 1904).
- Maiatzaren 22a – Karen Ulane, estatubatuar airelinea pilotua, sexua berresleitzeko ebakuntza jaso eta gero bidegabeki lanetik bota zutena (j. 1941).
- Maiatzaren 23a – Ansa Ikonen, finlandiar film eta antzerki aktorea (j. 1913).
- Maiatzaren 30a – Andoni Arotzena, A-Bi, gipuzkoar kazetaria eta euskal idazlea (j. 1907).
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 3a – Ruhola Khomeini, Irango xiiten buruzagia (j. 1902).
- Ekainaren 4a – Richard Rive, hegoafrikar idazlea, Hego Afrikako kontakizun labur idazle hoberentzat hartua (j. 1931).
- Ekainaren 9a – George Wells Beadle, estatubatuar biologoa, 1958ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1903).
- Ekainaren 13a – Scott Ross, estatubatuar piano eta klabezin jotzailea (j. 1951).
- Ekainaren 20a – Jose Maria Kerexeta, gipuzkoar futbolaria (j. 1919).
- Ekainaren 22a – Henri Sauguet, frantziar musikagilea (j. 1901).
- Ekainaren 27a – Alfred Jules Ayer, britainiar filosofoa (j. 1910).
- Ekainaren 28a – Joris Ivens, herbehereetar film-zuzendaria (j. 1898).
- Ekainaren 30a – Hilmar Baunsgaard, Danimarkako lehen ministroa (j. 1920).
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 2a – Andrei Andreievitx Gromyko, Sobiet Goreneko Presidiumeko presidentea (j. 1909).
- Uztailaren 2a – Franklin J. Schaffner, estatubatuar zinema zuzendaria (j. 1920).
- Uztailaren 5a – Ernesto Halffter, espainiar musikagilea eta orkestra-zuzendaria (j. 1905).
- Uztailaren 6a – Juan Garmendia Kortadi, euskal idazlea eta euskaltzain urgazlea (j. 1898).
- Uztailaren 6a – János Kádár, Hungariako lehen ministroa (j. 1912).
- Uztailaren 10a – Jean-Michel Charlier, belgikar komikigilea (j. 1924).
- Uztailaren 11 – Laurence Olivier, ingeles aktorea, zinema zuzendaria eta ekoizlea, kritikagile askoren ustez XX. mendeko aktorerik hoberena (j. 1907).
- Uztailaren 13a – Antton Ibarguren Jauregi, gipuzkoar abokatu eta politikari abertzalea (j. 1949).
- Uztailaren 14a – Cecilia García Gilarte, gipuzkoar idazlea eta kazetaria (j. 1915).
- Uztailaren 14a – José María García Lahiguera, nafar elizgizona, Madril-Alcaláko apezpikua eta Valentziako artzapezpikua izandakoa (j. 1903).
- Uztailaren 16a – Nicolás Guillén, kubatar poeta (j. 1902).
- Uztailaren 16a – Herbert von Karajan, austriar orkestra-zuzendaria (j. 1908).
- Uztailaren 23a – Donald Barthelme, estatubatuar idazle postmodernista (j. 1931).
- Uztailaren 26a – Delia del Carril, La Hormiguita, argentinar grabatzailea, margolaria eta marrazkilaria (j. 1884).
- Uztailaren 26a – Sancho de Beurko, gaztelaniazko euskal idazlea (j. 1908).
- Uztailaren 30a – Amadeo Labarta, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. 1905).
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 3a – Dominic Behan, irlandar musikagilea, idazlea eta antzerkigilea, Irlandar errepublikar abesti matxino ezagun ugariren konposatzailea (j. 1928).
- Abuztuaren 7 – Enrique Gaviola, argentinar astrofisikaria (j. 1900).
- Abuztuaren 7a – Hans Hartung, germano-frantziar margolaria (j. 1904).
- Abuztuaren 10a – Alberto Sols, espainiar biokimikaria (j. 1917).
- Abuztuaren 12a – Mo Anthoine, britainiar mendizale eta alpinista (j. 1939).
- Abuztuaren 12a – William Shockley, ingeles fisikaria, 1956ko Fisikako Nobel Saria (j. 1910).
- Abuztuaren 22a – Huey P. Newton, estatubatuar aktibista politiko eta iraultzailea, autodefentsarako pantera beltzen alderdiaren sortzaileetako bat (j. 1942).
- Abuztuaren 24a – Jacques Godechot, frantziar historialaria, 1789ko Iraultzan aditua (j. 1907).
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 1a – Kazimierz Deyna, poloniar futbolaria (j. 1947).
- Irailaren 1a – Carmelo Elordui, bizkaitar jesuita, txinerazko testu klasikoak itzuli zituena (j. 1901).
- Irailaren 3a – Gaetano Scirea, italiar futbolaria (j. 1953).
- Irailaren 4a – Georges Simenon, belgikar idazlea (j. 1903).
- Irailaren 13a – Gilles Andriamahazo, Madagaskargo presidentea (j. 1019).
- Irailaren 15a – Robert Penn Warren, estatubatuar idazlea (j. 1905).
- Irailaren 16a – Ana Itelman, txiletar-argentinar balet-dantzaria, koreografoa, balet zuzendaria eta aitzindaria (j. 1927).
- Irailaren 22 – Irving Berlin, estatubatuar konpositore eta kantu-idazlea, AEBko historiako kantagile handienetakoa (j. 1888).
- Irailaren 23a – Kléber Dadjo, Togoko presidentea (j. 1914).
- Irailaren 28a – José Arribas, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. 1921).
- Irailaren 28a – Ferdinand Marcos, Filipinetako diktadorea (j. 1917).
- Irailaren 30a – Virgil Thomson, estatubatuar musikagilea (j. 1896).
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 4a – Graham Chapman, ingeles umorista eta idazlea (j. 1941).
- Urriaren 6a – Bette Davis, estatubatuar aktorea (j. 1908).
- Urriaren 13a – Cesare Zavattini, italiar gidoilaria (j. 1902).
- Urriaren 14a – René Petit, euskal herritar futbolari eta ingeniaria (j. 1899).
- Urriaren 15a – Danilo Kiš, jugoslaviar idazle eta itzultzailea (j. 1935).
- Urriaren 16a – Cornel Wilde, hungariar estatubatuar aktore eta zinemagilea (j. 1912).
- Urriaren 18a – Georgina Wilczekekoa, Liechtensteingo printzesa ezkontidea (j. 1921).
- Urriaren 20a – Anthony Quayle, ingeles aktore, antzerki zuzendari eta idazlea (j. 1913).
- Urriaren 22a – Ewan MacColl, ingeles folk abeslari, kantautore, komunista, sindikalista, antzerkigile eta antzezlan ekoizlea (j. 1915).
- Urriaren 24a – Jerzy Kukuczka, poloniar alpinista, 14 zortzimilakoak igotzen munduko bigarren mendizalea (j. 1948).
- Urriaren 25a – Mary McCarthy, estatubatuar idazlea (j. 1912).
- Urriaren 26a – Charles John Pedersen, estatubatuar kimikaria, 1987ko Kimikako Nobel Saria (j. 1904).
- Urriaren 28a – Kateb Yacine, aljeriar olerkari, eleberrigile eta antzerkigilea (j. 1929).
- Urriaren 31 – Conrad Beck, suitzar musikagilea (j. 1901).
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 5a – Vladimir Horowitz, errusiar-estatubatuar piano-jotzaile eta musikagilea (j. 1903).
- Azaroaren 6a – Margarete Buber-Neumann, alemaniar idazlea (j. 1901).
- Azaroaren 12a – Dolores Ibarruri, La Pasionaria, bizkaitar politikari komunista (j. 1895).
- Azaroaren 13a – Frantzisko Josef II.a Liechtensteingoa, Liechtensteingo Printzerriko printzea eta estatuburua (j. 1906).
- Azaroaren 16a – Ignacio Ellakuria, bizkaitar jesuita, filosofo eta teologoa, askapenaren teologiaren ekintzailerik handienetarikoa (j. 1930).
- Azaroaren 20a – Josu Muguruza, bizkaitar kazetari eta politikaria, eraila (j. 1958).
- Azaroaren 20a – Leonardo Sciascia, italiar idazle, saiakeragile eta politikaria (j. 1921).
- Azaroaren 23a – Martin Glaessner, txekiar geologo eta paleontologoa, Kanbriarraurreko fosilekin egindako lanarengatik ezaguna (j. 1906).
- Azaroaren 23a – Sidney Janis, estatubatuar arte-bildumagilea (j. 1896).
- Azaroaren 23a – Armand Salacrou, frantziar antzerkigilea (j. 1899).
- Azaroaren 25a – Birago Diop, frantsesezko senegaldar idazlea (j. 1906).
- Azaroaren 26a – Ahmed Abdallah, Komoreetako lehenbiziko presidentea (j. 1919).
- Azaroaren 27a – Carlos Arias Navarro, Espainiako gobernuaren presidentea frankismoan (j. 1908).
- Azaroaren 27a – Tomas Garbizu, gipuzkoar organojole, txistulari eta musika-konpositorea (j. 1901).
- Azaroaren 30a – Ahmadou Ahidjo, lehendabiziko Kamerungo presidentea (j. 1924).
- Azaroaren 30a – Hassan Fathy, egiptoar arkitektoa (j. 1900).
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 1a – Alvin Ailey, estatubatuar dantzaria (j. 1931).
- Abenduaren 1a – Patxi Etxeberria, euskal idazlea, itzultzailea eta jesuita (j. 1900).
- Abenduaren 3a – Sourou-Migan Apithy, Dahomeyko presidentea (j. 1913).
- Abenduaren 5a – John Pritchard, britainiar orkestra zuzendaria (j. 1921).
- Abenduaren 7a – Hans Hartung, germano-alemaniar margolaria (j. 1904).
- Abenduaren 10a – Paul Collaer, belgikar musikagilea, piano-jotzailea eta orkestra-zuzendaria (j. 1891).
- Abenduaren 12a – Pedro Toledo, bizkaitar bankaria, Banco de Vizcayako presidentea eta Banco Bilbao Vizcayaren sortzaileetakoa (j. 1935).
- Abenduaren 14a – Andrei Sakharov, sobietar fisikaria, 1975eko Bakearen Nobel Saria (j. 1921).
- Abenduaren 16a – Oscar Gálvez, Argentinar automobil lasterketako pilotua eta 1 Formulako pilotua (j. 1913).
- Abenduaren 16a – Silvana Mangano, italiar aktorea (j. 1930).
- Abenduaren 16a – Lee van Cleef, estatubatuar aktorea (j. 1925).
- Abenduaren 21a – José Zacarías Tallet, kubatar idazlea, kubako poesia garaikidearen izen handienetarikoa (j. 1893).
- Abenduaren 22a – Samuel Beckett, irlandar idazle, kritikari eta olerkaria, 1969ko Literaturako Nobel Saria (j. 1906).
- Abenduaren 22a – Max Favalelli, frantziar kazetari, hitz gurutzatuen sortzaile eta telebista aurkezlea (j. 1905).
- Abenduaren 25a – Nicolae Ceaușescu, Errumaniako presidente eta diktadorea, telebistaren aurrean eraila (j. 1918).
- Abenduaren 28a – Hermann Oberth, alemaniar fisikari eta ingeniaria, astronautikaren aitzindarietako bat (j. 1894).
- Abenduaren 29a – Emilio Alonso Larrazabal, bizkaitar futbolaria (j. 1912).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatza – Dolores Baleztena Ascárate, nafar idazlea eta kazetaria (j. 1895).
- Eugenia Idoiaga, La Partera, bizkaitar emagina (j. 1895).
- Maria Biskarret, nafar maistra (j. 1907).
- André Dalmas, frantziar idazlea (j. 1909).
- Fisika: Norman F. Ramsey, Hans G. Dehmelt eta Wolfgang Paul
- Kimika: Sidney Altman eta Thomas R. Cech
- Literatura: Camilo Jose Cela
- Medikuntza: John Michael Bishop eta Harold E. Varmus
- Ekonomia: Trygve Haavelmo
- Bakea: Tenzin Gyatso (Hamalaugarren Dalai Lama)
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Denbora unitateak | ||
|---|---|---|
|
attosegundo • femtosegundo • pikosegundo • nanosegundo • mikrosegundo • milisegundo • segundo
| ||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
