Пасёлак гарадскога тыпу Памараны укр.: Поморяни Герб Замак у Памаранах Краіна  Украіна Вобласць Львоўская вобласць Раён Золачыўскі раён Каардынаты 49°38′37″ пн. ш. 24°55′57″ у. д.HGЯO Першая згадка 1437 ПГТ з 1940 Плошча 4,18 км² Вышыня цэнтра 323 м Насельніцтва 1272 чалавекі (2022) Шчыльнасць 328 чал./км² Нацыянальны склад украінцы (пераважна) Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Тэлефонны код +380-3265 Паштовы індэкс 80761 КААТУУ 4621855600 Памараны на карце Украіны ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Памараны (укр.: Поморяни) — пасёлак гарадскога тыпу ў Золачыўскім раёне Львоўскай вобласці Украіны.

Гісторыкі лічаць, што першае паселішча на гэтай тэрыторыі паўстала ў каменным веку. Пра гэта, у прыватнасці, сведчыць знойдзеная ў 1960 г. каменная сякера.

У XIV ст. тут існаваў замак шляхцічаў Свінак. Яго пабудаваў Мікалай Свінка, які атрымаў вялікі ўчастак зямлі ад караля Казіміра IV. Згодна з мясцовай «Памаранскай Хронікай», першымі жыхарамі Памаран былі 32 украінскія і 2 яўрэйскія сям’і.

Першапачатковае паселішча, якое гісторыкі называюць «старым горадам», займала 100 моргаў плошчы, акружанае з усіх бакоў высокім 4-кутным валам. Гарадскія дамы былі размешчаны ў сярэдзіне кліну паміж рэкамі. Пасярэдзіне гэтай прасторы — вялікая прастакутная плошча — рынак, на якім пабудавана ратуша з трохпавярховай вежай і аднапавярховым домам. У старажытнасці у ніжняй частцы ратушы знаходзіўся склад зброі, а першы паверх быў жылым. У часы Аўстрыі і Польшчы ў ніжняй часткі ратушы змяшчаліся крамы. Плошча рынку была забудавана дамамі, пры ўсходнім выхадзе з рынку знаходзіўся мураваны рымска-каталіцкі касцёл, у паўночна-усходняй частцы рынку — вялікая каменная бажніца.

Упершыню мястэчка згадваюцца 3 студзеня 1446 г. у кнігах галіцкага суда.

У сярэдзіне XV ст. уладальнікам мястэчка быў шляхціц Рыгор Кердзеёвіч. У канцы XV ст. маёнтак перайшоў да Жыгімонта Сененскага. У 1494 г. шляхціц Ян Сененскі набыў палову замка і сам горада з прыгарадамі.

Уладальнік горада падольскі ваявода Ян Сененскі: у 1552 г. атрымаў прывілей на таргі і кірмаш; у 1564 г. перавёў мястэчка на нямецкае (магдэбурскае) права; У 1569 г. атрымаў вызваленне гараджан ад падаткаў на 20 гадоў.

Горад быў у руках прадстаўнікоў роду Сененскіх да 1619—1620 гг., калі гэтыя землі купіў Якуб Сабескі, бацька будучага караля Яна ІІІ. Якуб Сабескі спрыяў развіццю горада, аднавіў Магдэбургскае права, заклаў касцёл і царкву, надзяліўшы ёй столькі зямлі, колькі змог ўзараць плуг за два дні, заснаваў прытулак для ўбогіх і жабракоў. Пасля смерці Якуба Сабескага замак перайшоў ва ўласнасць яго жонкі, ад яе да сына — караля Яна III. Вакол горада былі насыпаны валы і выкапаны равы, падноўлены замкавыя сцены.

22 жніўня 1684 г. Ян Сабескі пацвердзіў мястэчку Магдэбургскае права і даў герб з выявай св. Яна Хрысціцеля (з ягнём Божым ля ног) на блакітным фоне.

Ад 1740 г. Памараны былі ўласнасцю Радзівілаў, У 1789 г. перайшлі ва ўласнасць Прушынскіх. У 1940—1941 гг. і 1944—1959 гг. былі цэнтрам Памаранскага раёна.

• Памаранскі замак XV—XVI ст.
• Касцёл св. Тройцы 1748 г.
• Царква Сабору Багародзіцы 1690 г.
• Ратуша ХІХ ст.
• Парк ХІХ ст.]

Замак належаў сям’і Кердэяў. Да 1462 г. замак належаў падольскім ваяводзе Грыцьку Кярэевічу, далей — яго сыну, тэрэбоваўлянскаму старасці — Жыгімонту Кердэю, які загінуў у 1498 г. пры яго абароне ад татарскага нападу. Яго сын Ян Кердэй (Саід Бей) быў узяты тады дзіцем татарамі ў палон, пазней выхоўваўся ў школе для янычараў і быў паслом султана Сулеймана І да караля Жыгімонта Старога.

Замак пабудаваны на невысокім ўзгорку, абмываецца з трох бакоў сажалкамі і водамі рэк Залатой Ліпы і Махноўкі. Заснавальнік замка назваў яго «Корабом». У дакуменце, датаваным 1497 г., згадваецца, што шляхціч Мікалай Свінка быў памешчыкам і ўладальнікам вёскі і замка Памаран. У канцы 15 стагоддзя замак перайшоў да Жыгімонта Сененскага (сыну Яну з Сянно і Алеска, кракаўскага каноніка) і быў у руках гэтага роду да 1619—1620 гг., калі гэтыя землі купіў Якуб Сабескі, бацька будучага караля Польшчы.

Дзякуючы разумнаму размяшчэнню замак неаднаразова вытрымліваў працяглыя аблогі туркаў і крымскіх татараў. Так, у 1672 г., калі Золачыўскі замак разбурылі янычары, мясцовая цвярдыня выстаяла перад шматлікімі войскамі. Падчас другога паходу турак на Львоў у 1675 г. гарнізон замка не маючы дастаткова сіл для абароны пакінуў тайным ходам крэпасць, выйшаў да лесу і схаваўся ў Свіржскім замку. Пакінуты на волю лёсу замак цалкам спустошылі, неўзабаве яго адбудаваў тагачасны ўладальнік Ян III Сабескі.

Населеныя пункты Золачыўскага раёна
Гарады	Глыняны Золачыў
Пгт	Памараны
Вёскі	Абэртасіў Апакы Асовыця Багутын Банышын Бібшчаны Білы Камінь Бір Борткіў Бужок Варанякы Выжняны Вэлыка Вільшаныця Вэлыкы Палюхіў Вэрхабуж Гаварэччына Галагіркы Галагоры Ганчарыўка Гарадыліў Грабава Гутышчэ Дэрэв’янкы Елыховычы Жукіў Жулычы Жэніў Загора Зазулі Залісся Зарваныця Застаўнэ Зашкіў Золачыўка Кабылэччына Кам’яныстэ Капані Каропчык Каропэць Княжэ Козакы Колціў Косычы Крапыўна Краснасільці Кругіў Крывычы Кульбы Куровычы Кыкіў Лісаві Луг Лука Мазіў Майдан-Галагірскы Мала Вільшанка Манастырок Махніўці Мытулын Навасілкы Навасэлышчэ Надзільнэ Нэсцюкы Пагарыльці Паляны Папірня Пачапы Підгайчыкы Підгароднэ Підгір’я Підлыпці Підлысся Пісок Плугіў Побіч Пэрэгноіў Пэчэнія Разваж Развараны Раздарыжнэ Руда Руда-Калціўска Рэмэзіўці Салава Сасіў Скварава Скныліў Славіта Сновычы Стадня Струтын Сцінка Торгіў Трасцянэць Трудавач Туркатын Ушня Хамэць Хмэлэва Хыльчыці Чыжыў Чэрванэ Чэрэмошня Шапкы Шпыкалосы Яктарыў Ясэніўці

Львоўская вобласць
Раёны	Драгобыцкі Золачыўскі Львоўскі Самбірскі Стрыйскі Чэрванаградскі Яварыўскі
Гарады	Барыслаў Бібрка Броды Буск Бэлз Вынныкы Вэлыкі Мосты Гарадок Глыняны Дабромыль Драгобыч Дубляны Жыдачыў Жоўква Золачыў Камарна Кам’янка-Бузька Львоў Мастыска Моршын Мыкалаіў Наваяварыўск Новы Калыніў Новы Раздзіл Пустомыты Пэрэмышляны Рава-Руская Радэхіў Рудкы Сакаль Самбар Сасніўка Сколэ Стары Самбір Стрый Стэбнык Судова Вышня Трускавец Турка Угніў Ходарыў Хырыў Чэрванаград Яварыў
Пасёлкі гарадскога тыпу	Алэска Борыня Брухавычы Вэлыкы Любінь Вэрхне Сынявыднэ Гірнык Гніздычыў Дабратвір Дашава Дубляны Жвырка Жураўнэ Запыціў Івана-Франковэ Кракавэць Краснэ Кулыкіў Лапатын Магэрыў Мэдэнічы Новы Стрылышча Новы Ярычыў Ныжанковычы Нэмырыў Підбуж Підкамінь Памараны Раздзіл Рудна Слаўскэ Стара Сіль Східныця Шкло Шчырэць