For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Matematikte, bilimde ve mühendislikte kullanılan Yunan harfleri.

Matematikte, bilimde ve mühendislikte kullanılan Yunan harfleri

Yunan harfleri; matematikte, bilimde ve mühendislikte ayrıca sabitler ve özel fonksiyonlar için sembollerle matematiksel notasyonun yapıldığı her yerde, özellikle belirli nicelikleri temsil eden değişkenler için kullanılır. Bu bağlamda, büyük ve küçük harfler farklı ve alakasız şeyleri simgelerler. Latin harfi biçimindeki Yunan harfleri genellikle kullanılmazlar: büyük A, B, E, H, I, K, M, N, O, P, T, X, Y, Z gibi. "i, o ve u" Latin harflerine yakından benzediklerinden, küçük ι (iota), ο (omikron) ve υ (ipsilon) nadiren kullanılır. Bazen Yunan harflerinin değişik fontları matematikte bambaşka semboller için kullanılır, özellikle de φ (fi) ve π (pi).

Matematiksel finansta, belirli yatırımların riski Yunan harfleri ile gösterilen değişkenlerle ifade edilir.

Türkçe konuşan matematikçilerin çoğunluğu tarafınca harflerin isimleri okunurken ne modern ne de eski telaffuz kullanılır, Türkçeye uygun telaffuz yapılır. Örneğin, β harfi βῆτα[vita] yerine "beta" olarak söylenir. Diğer diller için de geçerlidir, en bilinen örnekler arasında Amerikan İngilizcesinde [beyta] ve İngiliz İngilizcesinde [bita] olarak telaffuz edilmesi yer alır.[1]

Matematikte kullanılan Yunan harfleri sıradan bir Yunanca metinde kullanılanlardan farklıdır çünkü diğer harflerle birleşmek için değil, tek tek yazılmak için tasarlanmışlardır. Ayrıca bu harfleri normalde günümüz Yunan tipografisinde kullanılmayan çeşitli biçimlerde kullanan kimseler de vardır.

OpenType yazı tipi biçimi, matematiksel (Yunanca olmayan) içeriklerde Yunan harfini temsil eden karakterleri tanımlayan 'mgrk' ya da "Matematiksel Yunanca" denen bir özelliğe sahiptir.

Aşağıdaki tablo Yunan harflerinin TeX ve HTML gösterimini sunuyor. TeX gösteriminde kullanılan yazı tipi italiktir. Bu da değişkenlerin italik yazılması gerektiği ortak görüşüne paraleldir. Yunan harfleri genellikle matematiksel formüllerde değişken olarak kullanıldığından matematik içeren çalışmalarda TeX gösterimine benzeyen bir Yunan harfi ile karşılaşılma ihtimali daha yüksektir.

Yunan Harfleri
İsim TeX HTML İsim TeX HTML İsim TeX HTML İsim TeX HTML İsim TeX HTML
Alfa Α α Digama Ϝ ϝ Kapa Κ κ ϰ Omikron Ο ο İpsilon Υ υ
Beta Β β Zeta Ζ ζ Lambda Λ λ Pi Π π ϖ Fi Φ ϕ φ
Gama Γ γ Eta Η η Mu Μ μ Rho Ρ ρ ϱ Khi Χ χ
Delta Δ δ Teta Θ θ ϑ Nu Ν ν Sigma Σ σ ς Psi Ψ ψ
Epsilon Ε ϵ ε İota Ι ι Ksi Ξ ξ Taf Τ τ Omega Ω ω

İsimler Türk bilim insanlarının telaffuzuna göre yazılmıştır.

Yunan harfiyle gösterilen kavramlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Ϝ bazen digama fonksiyonunu temsil etmek için kullanılır yine de genellikle onun yerine, neredeyse aynı olan, büyük F kullanılıyor.
  • Ξ ile temsil edilenler:
    • asıl Riemann Ksi fonksiyonu, Edmund Landau değiştirmeden önce Riemann küçük ksi fonksiyonu, ξ ile gösteriliyordu.
    • istatistiksel mekanikte bulunan büyük kanonik topluluk
    • bir baryon çeşidi
  • ξ ile temsil edilenler:
    • asıl Riemann Ksi fonksiyonu
    • Riemann Ksi fonksiyonunun değiştirilmiş tanımı, Edmund Landau tarafından yapıldı ve halen aynı.
    • rassal değişken
    • tepkimenin ilerlemesi
    • eşevrelilik uzunluğu
    • sönümleme oranı
    • evrensel küme
  • Ρ ile temsil edilen:
    • analitik sayılar teorisindeki Gegenbauer işlevlerinden biri
  • ρ ile temsil edilen:
    • analitik sayılar teorisindeki Gegenbauer işlevlerinden biri
    • Dickman fonksiyonu
    • bir kutupsal, küresel, silindirik koordinat sistemi yarıçapı
    • istatistikte korelasyon katsayısı
    • matematiksel finansda faiz oranı duyarlılığı
    • yoğunluk
    • özdirenç
    • APL'de operatörleri yeniden şekillendirmek
    • Kuyruk teorisinde kullanımı
    • doğrusal cebirde rank
  • Σ ile temsil edilen:
  • σ ile temsil edilen:
    • Stefan-Boltzmann sabiti
    • aritmetikte divisor fonksiyonu
    • karmaşık sayıların bir parçası s = σ + i t
    • sonlu grupların teoride bir permütasyon işareti
    • nüfu standart sapması
    • kovalent bağ çeşidi (sigma bağı)
    • ilişkisel cebirde bir seçim operatörü
    • mekanikte gerilim
    • özdirenç
    • konum yoğunluğu
    • nükleer kesit
    • belirsizlik
    • problem yönetim kullanımı
    • mikroparçacıklarının yüzey yük yoğunluğu
  • τ ile temsil edilen:
    • tork, mekanikte dönme kuvveti
    • tau leptonu
    • üstel bozunma sabitinde bir ömür boyu.
    • Herhangi bir alette zaman sabiti
    • Görelilik'te uygun zaman
    • bir dönüş[2]
    • Kendall tau katsayısı, İstatistikte korelasyon katsayısı değeri
    • Ramanujan'ın tau fonksiyonu
    • bir donukluk ölçüsü
    • yansıma teorisinde iç içe geçmiş uygulama
    • mekanikte kaydırıcı kuvvet gerilimi
    • geçiş sisteminde bir adım
    • lambda hesabında bir tür değişken
    • yol eğriliği
    • belirli bir topoloji
    • biyokimyada mikro tübüllerin protein ilişkisi
    • altın oran
    • yüksek bileşik numaralarının bölenler sayısı
  • Υ ile temsil edilen:
    • upsilon mezonu
  • υ ile temsil edilen:
  • Ψ ile temsil edilen:
    • su potansiyali
    • kombinatoryal mantıkta dörtlü kombinatoryal
  • ψ ile temsil edilen:
    • Schrödinger denkleminde dalga fonksiyonu
    • akışkan dinamiğinde akım fonksiyonu
    • araç dinamiğinde yaw açısı
    • x-düzlemiyle tanjant arasındaki açı
    • karşılıklı Fibonacci sabiti
    • ikinci Chebyshev fonksiyonu
    • poligama fonksiyonu
    • yapı mühendisliğinde yük kombinasyonu faktörü
    • psikoloji biliminin sembolü

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014. 
  2. ^ "Tau Day - No, really, pi is wrong: The Tau Manifesto by Michael Hartl". 2010. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2015. 

Dış bağlanılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Matematikte, bilimde ve mühendislikte kullanılan Yunan harfleri
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?