For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for ภาษาทิเบต.

ภาษาทิเบต

ภาษาทิเบต
བོད་སྐད་ เพอ แก
ประเทศที่มีการพูดจีน, อินเดีย, ปากีสถาน, เนปาล, ภูฏาน
ภูมิภาคทิเบต, แคชเมียร์, บัลติสถาน
จำนวนผู้พูด6,150,000 คน  (ไม่พบวันที่)
ตระกูลภาษา
รูปแบบก่อนหน้า
ภาษาทิเบตเก่า
  • ภาษาทิเบตคลาสสิก
    • ภาษาทิเบต
ระบบการเขียนอักษรทิเบต
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ จีน
ผู้วางระเบียบคณะกรรมการจัดมาตรฐานภาษาทิเบต
รหัสภาษา
ISO 639-1bo
ISO 639-2tib (B)
bod (T)
ISO 639-3มีหลากหลาย:
bod – ภาษาทิเบตกลาง
adx – ภาษาทิเบตถิ่นอัมโต
khg – ภาษาทิเบตถิ่นคัม

ภาษาทิเบต (ทิเบต: བོད་སྐད་, ไวลี: bod skad, พินอินทิเบต: pögä, เพอแก) เป็นภาษาในตระกูลทิเบต-พม่า แบ่งออกเป็นภาษาถิ่นหลายกลุ่มคือ ภาษากลาง อยู่ในเขตปกครองตนเองทิเบต เช่นที่ ลาซา สำเนียงคัม อยู่ในเขตแคว้นคัม สำเนียงอัมโต อยู่ในแคว้นอัมโต ภาษาถิ่นอื่น ๆ ได้แก่ภาษาของชนเชื้อสายทิเบตในเนปาล เช่นชาวเศรปาหรือเชอร์ปา หรือชาวลาดักห์แถบอินเดียอีกด้วย

ระบบการเขียนภาษาทิเบตค่อนข้างมีความซับซ้อน การประกอบคำทิเบตอาจมีตัวอักษรที่ไม่ออกเสียงมาประกอบคำด้วย สันนิษฐานว่าในอดีตตัวอักษรดังกล่าวล้วนออกเสียง แต่ปัจจุบันเกิดการแผลงคำไปตามกาลเวลา ทำให้ตัวอักษรหลายตัวไม่ออกเสียง แต่ยังต้องคงรูปการเขียนไว้เพื่อให้สื่อความหมายได้ถูกต้อง

รากศัพท์ของคำทิเบตหลายคำรับอิทธิพลมาจากภาษาทางอินเดีย อิทธิพลที่เข้ามามากที่สุดคือด้านศาสนา และคำบาลีหลายคำที่ยืมจากภาษาตระกูลอินเดียเข้ามา

ไวยากรณ์

[แก้]

การเรียงประโยค

[แก้]

เป็นแบบประธาน-กรรม-กริยา คำคุณศัพท์ตามหลังคำที่ขยาย คำกริยาวิเศษณ์มาก่อนคำกริยา คำแสดงความเป็นเจ้าของ มาก่อนสิ่งที่อ้างถึง

คำนาม

[แก้]

ภาษาเขียนสมัยโบราณ มี 9 การกคือการกสมบูรณ์ (ไม่มีเครื่องหมาย) การกความเป็นเจ้าของ (-gi, -gyi, -kyi, -’i, -yi) การกแสดงเครื่องมือ (-gi, -gyi, -kyi, -’i, -yi) การกแสดงสถานที่ (-na) การกทั้งหมด (allative case; -la) การกลงท้าย (-ru, -su, -tu, -du, -r) การกแสดงมารยาท (-dang) การกแสดงคำนาม (-nas) และการกแสดงอารมณ์ (-las) การแสดงการกจะเติมที่นามวลีไม่ได้เติมที่คำแต่ละคำ ปัจจัยแสดงคำนามคือ –pa, -ba หรือ –ma ใช้กับคำนาม การแสดงเพศใช้ po หรือ bo สำหรับบุรุษลึงค์และ mo สำหรับสตรีลึงค์ แสดงพหูพจน์โดยใช้ –rnams หรือ –dag เมื่อมีการเน้น ทั้ง 2 กลุ่มคำสามารถเชื่อมกันได้ เช่น rnams–dag หมายถึง กลุ่มที่มีสมาชิกหลายคน dag –rnams หมายถึง หลายกลุ่ม

คำสรรพนามที่มีได้แก่ สรรพนามแทนบุคคล สรรพนามชี้ให้เห็น สรรพนามแสดงคำถามและสรรพนามแสดงภาพสะท้อน

คำกริยา

[แก้]

คำกริยาไม่มีการผันตามบุคคลและจำนวน แต่มีการแบ่งเป็น 4 กลุ่มย่อยตามหลักไวยากรณ์ทิเบตคือ ปัจจุบัน (Ida-ta) อดีต (’das-pa) อนาคต (ma-’ongs-pa) และการขอร้อง (skul-tshigs) คำกริยาส่วนใหญ่ที่อธิบายการกระทำที่ควบคุมไม่ได้จะไม่มีรูปแบบขอร้อง

คำกริยาส่วนใหญ่จะมีครบทั้ง 4 แบบ a หรือ e ในรูปปัจจุบันจะเป็น o ในรูปแบบการขอร้อง (เช่น byed, byas, bya, byos = ทำ) e ในรูปปัจจุบันจะเป็น a ในรุปแบบอดีตและอนาคต (เช่น len, blang, blang, = เอาไป) คำกริยาบางคำ i ในรูปปัจจุบันจะเป็น u ในรูปแบบอื่น ๆ (เช่น ’dzin, bzung, gzung, = เอาไป) –s ใช้ลงท้ายรูปแบอดีตและการขอร้อง คำกริยาบางคำมีไม่ครบ 4 แบบ โดยอาจจะมี 3, 2 หรือ 1รูปแบบก็ได้

ตัวเลข

[แก้]

ภาษาทิเบตต่างจากภาษาในเอเชียตะวันออกอื่น ๆ คือไม่มีคำแสดงจำนวนนับ งานทางด้านวิทยาศาสตร์และดาราศาสตร์จะใช้คำจากภาษาสันสกฤตแทน

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
ภาษาทิเบต
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?