శక్తిపీఠాలు, వీటిని హిందువులు, పార్వతీ దేవిని ఆరాధించే దేవాలయాలలో పురాణ గాథల, ఆచారాల పరంగా ప్రాధాన్యత సంతరించుకొన్న కొన్ని స్థలాలను శక్తి పీఠాలు అంటారు. ఈ శక్తి పీఠాలు ఏవి, ఎన్ని అనే విషయంలో విభేదాలున్నాయి. ఇవి 18 అనీ, 51 అనీ, 52 అనీ, 108 అనీ వేర్వేరు లెక్కలున్నాయి. అయితే 18 ప్రధానమైన శక్తి పీఠాలను అష్టాదశ శక్తి పీఠాలు అని అంటారు.

ఒకప్పుడు దక్షుడు బృహస్పతియాగం చేసినప్పుడు అందరినీ ఆహ్వానించాడు గాని కూతురినీ, అల్లుడినీ పిలవలేదు, ఎందుకంటే దక్షుని కుమార్తె సతీదేవి (దాక్షాయణి) తండ్రి మాటకు విరుద్ధంగా శివుడిని పెళ్ళాడింది. పుట్టింటివారు ప్రత్యేకంగా పిలవాలేమిటి? అని సతీదేవి, శివుడు వారించినా వినకుండా, ప్రమధగణాలను వెంటబెట్టుకొని యాగానికివెళ్ళింది గాని, అక్కడ అవమానానికి గురయ్యింది. ముఖ్యంగా శివనింద సహించలేక ఆమె యోగాగ్నిలో భస్మమైంది. ఆగ్రహించిన శివుడు తన గణాలతో యాగశాలను ధ్వంసం చేశాడు.

కాని సతీ వియోగదుఃఖం తీరని శివుడు ఆమె మృతశరీరాన్ని అంటిపెట్టుకొని ఉండి తన జగద్రక్షణాకార్యాన్ని మానివేశాడు. దేవతల ప్రార్థనలు మన్నించి విష్ణువు సుదర్శన చక్రంతో ఆ దేహాన్ని ఖండాలుగా చేసి, శివుడిని కర్తవ్యోన్ముఖుడిని చేశాడు. సతీదేవి శరీరభాగాలు పడిన స్థలాలు శక్తి పీఠాలుగా భక్తులకు, ముఖ్యంగా తంత్రసాధకులకు ఆరాధనా స్థలాలు అయినాయి. ప్రతి శక్తి పీఠంలోను దాక్షాయణీ మాత భైరవుని (శివుని) తోడుగా దర్శనమిస్తుంది.

అష్టాదశ శక్తిపీఠాలు ఏవి అనే విషయానికి ప్రామాణికంగా చెప్పబడే ప్రార్థనా శ్లోకం:

ఈ శ్లోకంలో ఉన్న వివిధ స్థలాలను గుర్తించడంలో కొన్ని భేదాభిప్రాయాలున్నాయి. ఒక వివరణ ప్రకారం ఈ స్థలాలు ఇలా ఉన్నాయి

1. శాంకరి - శ్రీలంక - ఈ మందిరం ఎక్కడుందో స్పష్టమైన ఆధారాలు లేవు. కాని ఒక వివరణ ప్రకారం^[1] ఇది దేశం తూర్పుతీరంలో ట్రిన్‌కోమలీలో ఉండవచ్చును. 17వ శతాబ్దంలో పోర్చుగీసు వారి ఫిరంగుల వల్ల మందిరం నాశనమయ్యిందంటారు. ప్రస్తుతం ఆ ప్రదేశంలో ఒక స్తంభం మాత్రం ఉంది. దగ్గరలో 'త్రికోణేశహవర స్వామి' అని పిలువబడే శివుని మందిరం ఉంది. ఆ మందిరం ప్రక్కనే ఒక దేవీ మందిరం కూడా ఉంది. ట్రిన్‌కోమలీ నగరంలో కాళీమందిరం ప్రసిద్ధమైంది.
2. కామాక్షి - కాంచీపురం, తమిళనాడు - మద్రాసు నగరానికి 70 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.
3. శృంఖల - ప్రద్యుమ్న నగరం, పశ్చిమ బెంగాల్ - ఇది కొలకత్తాకు 80 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. కాని ఇప్పుడు ఏ విధమైన మందిరం గుర్తులూ లేవు. అయితే కొలకత్తాకు 135 కిలోమీటర్ల దూరంలోని గంగాసాగర్ కూడా ఒక శక్తిపీఠంగా పరిగణింపబడుతున్నది.
4. చాముండి - క్రౌంచ పట్టణం, మైసూరు, కర్ణాటక - అమ్మవారు చాముండేశ్వరీ దేవి.
5. జోగులాంబ - ఆలంపూర్, తెలంగాణ - కర్నూలు నుండి 27 కిలోమీటర్ల దూరంలో 'తుంగభద్ర' & కృష్ణ నదులు కలిసే స్థలంలో ఉంది.
6. భ్రమరాంబిక - శ్రీశైల క్షేత్రం, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ - కృష్ణా నదీ తీరాన అమ్మవారు మల్లికార్జునస్వామి సమేతులై ఉంది. శ్రీశైలం 12 జ్యోతిర్లింగాలలో కుడా ఒకటి.
7. మహాలక్ష్మి - కొల్హాపూర్, మహారాష్ట్ర - ఆలయంలో ప్రధాన దేవత విగ్రహం స్వచ్ఛమైన మణిశిలతో చేయబడింది. అమ్మవారి తలపైన ఐదు తలల శేషుని ఛత్రం ఉంది. ప్రతి సంవత్సరం మూడు మార్లు అమ్మవారి పాదాలపై సూర్యరశ్మి పడుతుంది.
8. ఏకవీరిక - మాహుర్యం లేదా మహార్, నాందేడ్ జిల్లా, మహారాష్ట్ర - ఇక్కడి అమ్మవారిని 'రేణుకా మాత'గా కొలుస్తారు. షిరిడీ నుండి ఈ మాతను దర్శించుకొనవచ్చును.
9. మహాకాళి - ఉజ్జయిని, మధ్య ప్రదేశ్ - ఇదే ఒకప్పుడు అవంతీ నగరం అనబడేది. ఇది క్షిప్రా నది తీరాన ఉంది. మహాకవి కాళిదాసుకు విద్యను ప్రసాదించిన అమ్మవారు మహాకాళియే.
10. పురుహూతిక - పీఠిక్య లేదా పిఠాపురం, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ - కుక్కుటేశ్వర స్వామి అలయమనికి 1 కిలోమీటర్ దూరం లో అమ్మవారు దర్శనం ఇస్తుంది. కాకినాడ, సామర్లకోట నుంచి 20 కిలోమీటర్ దూరం లో ఉంటుంది.
11. గిరిజ - ఓఢ్య, జాజ్‌పూర్ నుండి 20 కిలోమీటర్లు, ఒడిషా - వైతరిణీ నది తీరాన ఉంది.
12. మాణిక్యాంబ - దక్షవాటిక లేదా ద్రాక్షారామం, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ - కాకినాడనుండి 20 కిలోమీటర్ల దూరంలో.
13. కామరూప - హరిక్షేత్రం, గౌహతి నుండి 18 కిలోమీటర్లు, అసోం - బ్రహ్మపుత్రా నది తీరంలో. ఇక్కడ ప్రతి సంవత్సరం ఆషాఢమాసంలో అంబవాచి ఉత్సవం జరుగుతుంది.
14. మాధవేశ్వరి - ప్రయాగ (అలహాబాదు), ఉత్తర ప్రదేశ్, త్రివేణీ సంగమం సమీపంలో - ఈ అమ్మవారిని అలోపీ దేవి అని కూడా అంటారు.
15. వైష్ణవి - జ్వాలాక్షేత్రం, ^[2] కాంగ్రా వద్ద, హిమాచల్ ప్రదేశ్ - ఇక్కడ అమ్మవారి విగ్రహం ఉండదు. ఏడు జ్వాలలు పురాతన కాలంనుండి వెలుగుతున్నాయి.
16. మంగళ గౌరి - గయ, బీహారు - పాట్నా నుండి 74 కిలోమీటర్లు.
17. విశాలాక్షి - వారాణసి, ఉత్తర ప్రదేశ్.
18. సరస్వతి - జమ్ము, కాష్మీరు - అమ్మవారిని కీర్ భవాని అని కూడా అంటారు.

Dakshina Kalika

Tara Tarini

Kamakhya

Vimala

Shankari

Kamakshi

Shrinkhala Devi

Chamundeshwari

Jogulamba

Bhramarambha

Ambabai

renuka Devi

Shakambari Devi

Mahakali

Puruhutika

Biraja Devi

Manikyamba

Maa Madhaveswari

జ్వాలాముఖి ఆలయం

Sarvamangala

Vishalakshi

శారద

Hinglaj Mata

Dhakeshwari

మహామాయ

వైష్ణవ దేవి

Meenakshi

Mahishmardini

Phullora

Aparna

Chinnamasta

Gandaki Chandi

Saptashrungi

Jayanti

Jeshoreshwari

Dakshayani

Tripura Sundari

Tripuramalini

Chandrabhaga

Devgarbha

Kanya Kumari

Uma

Nagapooshani

Mahashira

Bhawani

Varahi

Bhadrakali

Shivani

Danteshwari

Chandika

Amba

Naina Devi

Nandini

Narayani

Sugandha

Jaya Durga

Katyayani

Ambika

Shaila/Shona

Tulja Bhawani

Sari

shri Padmakshi Renuka

Shakti names at locations of Shakti Peethas
Blue: Adi Shakti Peethas; Red: Astadasha Maha Shakti Peethas; Yellow: Daksha yagna site; Green: Maha Shakti Peethas

• ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు
• పార్వతి

1. ↑ "దత్తపీఠం వారి వెబ్‌సైటులోని సమాచారం". Archived from the original on 2007-10-31. Retrieved 2007-12-06.
2. ↑ "దత్తపీఠం". Archived from the original on 2007-10-31. Retrieved 2007-12-06.

• శక్తిపీఠాలు - శక్తి పీఠాలు గురించి పూర్తి సమాచారం
• 18 శక్తి పీఠాలు ఎక్కడ ఉన్నాయో తెలిపే మాపు
• 51 శక్తి పీఠాలు ఎక్కడ ఉన్నాయో తెలిపే మాపు
• హిందూనెట్ వారి సైటు
• Phyllis K. Herman, California State University, Northridge (USA), "Siting the Power of the Goddess: Sita Rasoi Shrines in Modern India^{[permanent dead link]}", International Ramayana Conference Held at Northern Illinois University, DeKalb, IL USA, September 21-23, 2001.
• టెంపుల్‌నెట్ వారి సైటు"
• http://www.vedarahasya.net/docs/Shakti.pdf Archived 2017-12-09 at the Wayback Machine
• రీతి
• దత్తపీఠం
• అమ్మాస్.కమ్
• కొల్హాపూర్ మహాలక్ష్మి

v t e హిందూ పవిత్ర పట్టణాలు, నగరాలు
భారతదేశం	చార్ ధామ్ బద్రీనాథ్ బద్రీనాథ్ దేవస్థానం ద్వారక ద్వారకాధీశుడి ఆలయం పూరి జగన్నాథ్ ఆలయం రామేశ్వరం రామనాథ స్వామి దేవాలయం చోటా చార్ థాం బద్రీనాథ్ బద్రీనాథ్ దేవస్థానం కేదార్‌నాథ్ కేదార్‌నాథ్ ఆలయం గంగోత్రి గంగోత్రి ఆలయం యమునోత్రి యమునోత్రి ఆలయం పంచ్ కేదార్ కేదార్‌నాథ్ తుంగ్‌నాథ్ రుద్రనాథ్ మధ్యమహేశ్వర్ కల్పేశ్వర్ పంచరామ క్షేత్రాలు అమరారామం ద్రాక్షారామం క్షీరారామం కుమారారామం సోమారామం మురుగన్ ఆరు నిలయాలు పళని స్వామిమలై తిరుత్తణి పళముదిర్చోళై తిరుచెందూర్ తిరుప్పరంకుండ్రం త్రిలింగ క్షేత్రాలు ద్రాక్షారామం శ్రీశైలం కాళేశ్వరం అష్టవినాయకులు మయూరేశ్వర్ మోర్‌గావ్ లేయాంద్రి లేయాంద్రి పాలి పాలి మహాడ్ మహాడ్ రంజనగావ్ రంజనగావ్ సిద్ధాటెక్ సిద్ధివినాయక ఒజార్ ఒజార్ థెయుర్ చింతామణి జ్యోతిర్లింగాలు ప్రభాస్ పఠాన్ సోమనాథ్#సోమనాథ లింగము - సోమనాథ్ శ్రీశైలం మల్లికార్జున లింగం - శ్రీశైలం ఉజ్జయిని మహాకాళేశ్వర్ ఓంకారేశ్వర్ ఓంకారేశ్వర-అమలేశ్వర లింగములు - ఓంకారక్షేత్రం కేదారనాథ్ కేదార్‌నాథ్ ఆలయం శిరదోన్ భీమా శంకరం వారణాశి విశ్వేశ్వర లింగం త్రయంబకం త్రయంబకేశ్వరం దేవఘర్ వైధ్యనాథ ద్వారక నాగేశ్వర రామేశ్వరం రామేశ్వరం ఎల్లోరా గుహలు ఘృష్ణేశ్వరం పంచభూత లింగాలు శ్రీకాళహస్తి ఆలయం శ్రీకాళహస్తి నటరాజాలయం చిదంబరం అరుణాచలేశ్వర దేవాలయం తిరువణ్ణామలై ఏకాంబరేశ్వర దేవాలయం కంచి జంబుకేశ్వరం శక్తి పీఠాలు విమల ఆలయం పురుషోత్తంపూర్ (ఒరిశా) గువహాటి కాళీఘాట్ కాళి ఆలయం కంచి మైసూరు కొల్హాపూర్ బిరాజా ఆలయం అలోపి దేవి మందిర్ గయ వారణాసి ఇతరపీఠాలు ఇతర ప్రదేశాలు అలహాబాద్ అహోబిలం అంబాజీ అమ్బలప్పుజ్హ అరుణాచలం అన్నవరం అయోధ్య బాసర భద్రాచలం చిదంబరం చిత్రకూట్ చొట్టనిక్కర దకోర్ ధర్మస్థల ఎట్టుమనూర్ గయ గోకుల్ గురువాయూర్ హరిద్వార్ జగేశ్వర్ కాళీఘాట్ కాంచీపురం ఖటు కొల్లూరు మధురై మంగళగిరి మథుర మాయాపూర్ చంద్రోదయ మందిర్ నైమిశారణ్యం నాసిక్ శ్రీనాథ్‌జీ ఆలయం పంధర్పూర్ పుష్కర్ రిషికేశ్ ర్యాలి శబరిమల సోమనాథ్ శృంగేరి షిర్డీ సింహాచలం సోనాముఖి శ్రీరంగం శ్రీ కూర్మం తిరుపతి తిరునావాయ్ త్రిప్పునితుర బిరాజా ఆలయం ఉడిపి బిరాజా ఆలయం జాజ్‌పూర్ బృందావన్ వీర్‌పూర్ స్వామితోపే పతి విజయవాడ యాదగిరిగుట్ట
నేపాల్	ఖాట్మండు జనక్పుర్థాం
శ్రీలంక	కతరగమ