Zrzędność i przekora
 Strona wydania z 1826 | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Data powstania |
1819–1822(?) |
| Wydanie oryginalne | |
| Język | |
| Data wydania |
1826 |
Zrzędność i przekora. Komedia w jednym akcie, wierszem – jednoaktowa, komediowa sztuka teatralna autorstwa Aleksandra Fredry, wystawiona po raz pierwszy 29 grudnia 1822 roku[1].
Informacje
[edytuj | edytuj kod]Sztuka została napisana najpóźniej w 1822 (ale możliwe są też lata 1819–1820), czyli w pierwszym okresie twórczości Fredry[2][3]. Prapremiera odbyła się w Warszawie 29 grudnia 1822[2]. Fragmenty sztuki zostały wydrukowane po raz pierwszy w czasopiśmie „Wanda” (nr 3, 22 stycznia 1823) oraz w publikacji Co kto lubi (Warszawa 1824, t. II). Pierwotny tytuł przy pierwszej inscenizacji oraz wydrukowanych fragmentów brzmiał Zrzęda i przekora[4]. Cały tekst wydrukowano po raz pierwszy w Wiedniu w 1826 w pierwszym tomie dwutomowego wydania komedii Fredry[2]. Zachował się czystopis sztuki przygotowany w 1824 na potrzeby cenzury lwowskiej z odręcznymi poprawkami autora[5].
Opis fabuły
[edytuj | edytuj kod]Głównymi bohaterami sztuki są dwaj bracia, Piotr i Jan, którzy wspólnie sprawują prawną opiekę nad młodą i atrakcyjną Zosią. Dziewczyna chce wyjść za mąż, ma już nawet kandydata w osobie pana Lubomira, jednak trudne charaktery obu opiekunów nie pozwalają im wspólnie podpisać zgody na ślub. Lubomir postanawia zastosować wobec nich fortel.
Inscenizacje
[edytuj | edytuj kod]W okresie po II wojnie światowej sztuka była wystawiana w teatrach w Warszawie, Zabrzu i Toruniu. Trzykrotnie była adaptowana na słuchowisko Polskiego Radia, zaś dwukrotnie była wystawiana w Teatrze Telewizji[1]. Pierwszą ekranizację, z 1980 roku, wyreżyserował Andrzej Łapicki, zaś w rolach głównych wystąpili Wiesław Michnikowski i Bronisław Pawlik[6]. W 2013 spektakl w reżyserii Mikołaja Grabowskiego był transmitowany na żywo ze studia TVP Kraków w ramach projektu Trzy razy Fredro, a jako bracia wystąpili Roman Gancarczyk i Krzysztof Globisz[7].
-
Afisz, Teatr Polski, Kraków, 1869 -
Afisz, Teatr Letni, Radom, 1892 -
Afisz, Teatr Miejski, Kraków, 1906 -
Wincenty Rapacki jako Piotr w sztuce Zrzędność i przekora, około 1880
_(cropped).jpg)
.jpg)
.jpg)
_(cropped).jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Zrzędność i przekora. e-teatr.pl. [dostęp 2015-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-18)].
- ↑ a b c Pigoń 1955 ↓, s. 468.
- ↑ Ratajczak 1993 ↓, s. 30.
- ↑ Pigoń 1955 ↓, s. 469.
- ↑ Pigoń 1955 ↓, s. 468–469.
- ↑ Zrzędność i przekora w bazie filmpolski.pl
- ↑ Zrzędność i przekora w bazie filmpolski.pl
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Pigoń: Komentarz. W: Aleksander Fredro: Komedie. Seria pierwsza I. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955, s. 345–525, seria: Pisma wszystkie.
- Dobrochna Ratajczak. Świat Fredrowskich jednoaktówek. „Pamiętnik Literacki”. 84/1, s. 27–51, 1993.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
