Krzysztof Globisz

Data i miejsce urodzenia	16 stycznia 1957 Siemianowice Śląskie
Zawód	aktor, wykładowca na PWST
Lata aktywności	od 1980
Zespół artystyczny
Teatr Polski we Wrocławiu (1980–1981) Narodowy Stary Teatr w Krakowie (od 1981)
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Krzysztof Maria Globisz (ur. 16 stycznia 1957 w Siemianowicach Śląskich)^[1] – polski aktor teatralny, filmowy, radiowy i telewizyjny, sporadycznie dubbingowy. Wykładowca krakowskiej PWST, w latach 2002–2005 dziekan Wydziału Aktorskiego, w latach 2005–2012 prorektor uczelni. Od 2006 roku Członek Rady Programowej Fundacji Centrum Twórczości Narodowej. Profesor sztuk teatralnych (2005)^[2].

Życiorys

Urodzony w Siemianowicach Śląskich jako syn Augustyna, ekonomisty, i Józefy z domu Czarneckiej, urzędniczki^[1]. Dorastał w Katowicach, w dzieciństwie każde wakacje spędzał u dziadków w Węgierskiej Górce. Jego ojciec pochodzi ze Śląska Opolskiego, rodzina ze strony matki pochodzi z Beskidów (ur. w Bielsku-Białej).

Edukacja

Po ukończeniu VII Liceum Ogólnokształcącego im. Harcerzy Obrońców Katowic w Katowicach-Ligocie, studiował na Wydziale Aktorskim krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego, którą ukończył w 1980 roku. Tytuł profesora sztuk teatralnych uzyskał 21 lutego 2005 roku^[3].

Kariera

Zadebiutował na scenie jako Karl Rossman w adaptacji teatralnej Franza Kafki Ameryka (1980) w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego w Teatrze Polskim we Wrocławiu, gdzie występował w latach 1980–1981.

W 1981 roku związał się na stałe z krakowskim Starym Teatrem, gdzie odnosił wielkie sukcesy sceniczne w takich m.in. rolach jak Mefistofeles w przedstawieniu Tadeusza Bradeckiego Wzorzec dowodów metafizycznych (nagroda na XXV wrocławskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych '86), tytułowa kreacja w spektaklu Petera Handkego Kaspar (nagroda na XXVIII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '88), Ismael i Tartagl w przedstawieniu Carla Gozziego Księżniczka Turandot (nagroda na XXXI Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '91), Pijak w sztuce Witolda Gombrowicza Ślub (nagroda na XXIX wrocławskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych '91), Semenka w przedstawieniu Juliusza Słowackiego Sen srebrny Salomei (nagroda na XIX Opolskich Konfrontacjach Teatralnych '94), w spektaklu Grzebanie wg Witkacego (nagroda na II OKNWPSW '96 w Warszawie), tytułowa w przedstawieniu Henrika Ibsena Peer Gynt (nagroda na XXXVII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych '97), Vincenti w komedii szekspirowskiej Miarka za miarkę (nagroda na III Ogólnopolski Konkurs na Inscenizację Dzieł Dramatycznych Szekspira '98 w Warszawie i nagroda na II OF Komedii TALIA'98 w Tarnowie), tytułową w przedstawieniu Bertolta Brechta Kariera Arturo Ui (Ludwik – nagroda krakowskiego środowiska teatralnego '2000), Sajetan Tempe w spektaklu Witkacego Trzeci akt wg Szewców (Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza '2002 przyznawana przez redakcję miesięcznika „Teatr” i nagroda na XXVIII Opolskich Konfrontacjach Teatralnych 2003), Superiusz w przedstawieniu Sławomira Mrożka Pieszo (III miejsce w plebiscycie publiczności na XLII Rzeszowskich Spotkaniach Teatralnych '2003) oraz Zaratustra III-Fritz w sztuce Nietzschego/Schleefa Zaratustra (nagroda na I ogólnopolskim konkursie na teatralną inscenizację dawnych dzieł literatury europejskiej 2006 w Warszawie).

Po raz pierwszy trafił na mały ekran w serialu kostiumowym Andrzeja Wajdy i Edwarda Kłosińskiego Z biegiem lat, z biegiem dni (1980). Zadebiutował na kinowym ekranie w filmie historycznym Wajdy Danton (1983) u boku Gérarda Depardieu. Przychylność krytyków zyskał rolą adwokata-idealisty Piotra Balickiego w dramacie Krzysztofa Kieślowskiego Krótki film o zabijaniu (1987) i telefilmie Dekalog V (1988). W obrazie Wszystko co najważniejsze... (1992) zagrał postać Aleksandra Wata, słynnego polskiego poety – futurysty, który w latach 30. należał do bohemy artystycznej sympatyzującej z komunizmem. W programie Sensacje XX wieku – Polska w ogniu, Katyń cz. 1 i cz.2 (2000) Bogusława Wołoszańskiego w reż. Wojciecha Pacyny, podczas rekonstrukcji wydarzeń historycznych Krzysztof Globisz wcielił się w postać radzieckiego komunisty, polityka, ministra spraw zagranicznych ZSRR Wiaczesława Michajłowicza Mołotowa. Kreacja Bogdana Lewickiego, kapelmistrza orkiestry wojskowej w telewizyjnym filmie Roberta Glińskiego Długi weekend (2004) przyniosła mu nagrodę na XXIX Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni za pierwszoplanową rolę męską. Za postać anioła Giordano w komedii Artura Więcka „Barona” Anioł w Krakowie (2002) zdobył statuetkę Jańcia Wodnika na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” we Wrześni. Wystąpił także w filmach Jana Jakuba Kolskiego – Pornografia (2003) i Jasminum (2006).

Na małym ekranie grał wyraziste role drugoplanowe ojców głównych bohaterek serialu TVN Teraz albo nigdy! i kompozytor w serialu TVP2 Egzamin z życia oraz w roli współpracownika głównego bohatera w serialu TVN Odwróceni. Do jego wyrazistych ról serialowych należy ponadto rola Waldemara „Topora” Wiśniewskiego, przywódcy warszawskiej mafii w serialu TVP Oficer z 2004 roku oraz jego kontynuacji z 2006 roku – Oficerowie.

W 1996 roku został odznaczony jako Zasłużony Działacz Kultury, a w 2005 roku odebrał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2004 roku został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[4]. W 2005 roku został nominowany do nagrody Orzeł w kategorii Najlepsza drugoplanowa rola męska za film Zerwany (2003). W 2009 roku otrzymał Nagrodę Miasta Krakowa za wybitne dokonania aktorskie^[5]. Był dwukrotnie nominowany do nagrody Złota Kaczka w kategorii Najlepszy aktor za film Nie ten człowiek (2010) oraz za film Uwikłanie (2011).

W lipcu 2014 roku aktor doznał udaru mózgu, który spowodował przerwę w pracy zawodowej^[6]. Po wielomiesięcznym leczeniu, w grudniu 2015 roku pojawił się w krakowskim Teatrze STU na krótkim, symbolicznym występie^[7] w „Hamlecie” jako król Klaudiusz. Z kolei od grudnia 2016 roku, pomimo skutków udaru, gra główną rolę w napisanym z myślą o nim spektaklu Mateusza Pakuły „Wieloryb The Globe”^{[8][9][10][11][12][13][14][15]}, wystawionym już w kilku teatrach w Polsce.

Życie prywatne

Pierwszy związek małżeński aktora zakończył się rozwodem^[16]. Swoją obecną żonę Agnieszkę, absolwentkę Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie, poznał w Piwnicy pod Baranami. Mają dwóch synów: Krzysztofa (ur. 1989) i Jana (ur. 1996)^[17].

Filmografia

Radio

W RMF FM czytał kryminalno-polityczną powieść Klary Weritas pt. Łabędzi śpiew Gąsiora.

Informacje dodatkowe

Jako jeden z trzech artystów, obok Anny Dymnej i Grzegorza Turnaua, nagrał zapowiedzi przystanków do krakowskich tramwajów. Zapowiedzi te odtwarzane były w tramwajach w 2009 roku.

W 2012 roku został ambasadorem kampanii „Prawdziwa przyjaźń jest za darmo”, której celem jest zwrócenie uwagi na problem bezdomnych zwierząt oraz popularyzacja adopcji schroniskowych.

Nagrody

• Nagroda na FPFF w Gdyni Najlepsza pierwszoplanowa rola męska: 2004: Długi weekend
• Korona Sandomierska i tytuł Aktora NieZwykłego na Festiwalu Filmów-Spotkań NieZwykłych (2023)^[18]