Zamek w Podzameczku

Ruiny zamku
Państwo	I Rzeczpospolita
Miejscowość	Podzameczek
Typ budynku	zamek
Ukończenie budowy	1600
Zniszczono	1672
Pierwszy właściciel	Jan Krzysztof Buczacki-Tworowski
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Zamek w Podzameczku
Położenie na mapie Ukrainy Zamek w Podzameczku
49°04′27″N 25°24′09″E/49,074167 25,402500
Multimedia w Wikimedia Commons

Zamek w Podzameczku^[1] – zbudowany około 1600 r. przez Jana Krzysztofa Buczackiego-Tworowskiego^[2][3] herbu Pilawa, jako twierdza wspierająca obronę zamku w Buczaczu^[3].

Warownia była wielokrotnie niszczona i odbudowywana^[3]. W 1672 r. zamek został zniszczony przez wojska tureckie i nie został już odbudowany^[4]. Był zamieszkiwany do końca XVIII w.^[3]

W 1600 r. założony został na planie zbliżonym do trójkąta prostokątnego według obrysu murów obronnych wzniesionych z czerwonego piaskowca. W każdym rogu znajduje się bastion, tam też były pomieszczenia mieszkalne. W rogu od strony północnej przy bastionie wzmocnionym dwiema skarpami stał główny budynek mieszkalny z potężną pięcioboczną basztą^[3] od zachodu. Dwukondygnacyjny budynek był murowany. W rogu od strony południowej między flankującymi: bastionem i pięcioboczną wieżą znajduje się wjazd przez budynek bramy na duży dziedziniec.

Brama

Nad bramą, od góry znajdował się herb Pilawa Tworowskich Buczackich podtrzymywany przez dwa anioły^[5]. Poniżej umieszczona jest tablica z sentencją w j. łac. SUSTINE ET ABSTINE (Wytrwałość i powściągliwość) i prawie niewidoczny podpis JAN ZBOŻNY BUCZACKI. Pod nią kartusz z herbem zawierającym w tarczy trzy strzały między literami AB. Jest on podtrzymywany przez dwa lwy^[6], opierające przednie łapy na postumentach po bokach płyciny (tablicy) z słabo czytelnym napisem w j. łac. POLYPOTENTE OBTINE 1600 AUGUST^[5][7] (Plenipotencje otrzymał (w) sierpniu 1600). Natomiast tylne łapy lwów spoczywają na głowach. Pod tablicą centralnie maszkaron jako agrafa. Całe założenie otoczone jest murem obronnym z licznymi strzelnicami a dostępu do zamku broniły dawniej także wały i fosy^[4]. Obecnie przetrwały ruiny budowli^[3].

• 
  Pozostałości tablicy z sentencją
• 
  Zamek
• 
  Zamek
• 
  Schemat
• 
  Podzameczek.Zamek
• 
  Podzameczek.Zamek
• 
  Podzameczek.Zamek
• 
  Podzameczek.Zamek
• 
  Podzameczek.Zamek
• 
  Podzameczek.Zamek
• 
  Podzameczek.Zamek
• 
  Podzameczek.Zamek
• 
  Podzameczek.Zamek
• 
  Podzameczek.Zamek
• 
  Podzameczek.Zamek
• 
  Podzameczek.Zamek
• 
  Zdjęcie Zamku w Podzameczku na plakacie

• Grzegorz Rąkowski, Przewodnik po Ukrainie Zachodniej część II: Podole, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2006
• AleksanderA. Strojny AleksanderA., KrzysztofK. Bzowski KrzysztofK., ArturA. Grossman ArturA., Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu..., Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 259, ISBN 83-921981-6-6, OCLC 750033004 .
• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. VIII. Warszawa, 1880–1902, s. 492.

• Podzameczek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 492 .
• Zamek w Podzameczku
• Archiwalne widoki zamku w bibliotece Polona