Jan Samek

Data i miejsce urodzenia	20 lipca 1937 Pisarowce
Data i miejsce śmierci	13 kwietnia 1991 Sanok
Miejsce spoczynku	Cmentarz Centralny w Sanoku
Narodowość	polska
Pracodawca	SZPG „Stomil” Sanok
Małżeństwo	Krystyna
Dzieci	Małgorzata
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Stanisław Samek (ur. 20 lipca 1937 w Pisarowcach, zm. 13 kwietnia 1991 w Sanoku) – polski pilot szybowcowy, modelarz, instruktor.

Jan Stanisław Samek urodził się 20 lipca 1937 w Pisarowcach^[1][2]. Był synem Wawrzyńca i Heleny z domu Borek^[1].

Należał do Aeroklubu Podkarpackiego w Krośnie od 1954 i został pilotem szybowcowym^[3][4][5]. W lipcu 1958 w Szybowcowych Mistrzostwach Polski Juniorów w Kielcach zajął 10 miejsce na 23 startujących^[6]. Przed 1959 uzyskał Odznakę Szybowcową z trzema mewkami^[3]. Sterując szybowcem Mucha 100-A w kwietniu 1959 odbył ośmiogodzinny lot na trasie Krosno-Kraków-Sanok o długości 300 km^[3]. Tym samym zdobył diament do Złotej Odznaki Szybowcowej^[3]. Był w gronie członków AP odnoszących sukcesy, w tym ustanawiających rekordy świata^[7]. W maju 1960 dokonał przelotu szybowcem na trójkącie o długości 245 km na trasie Krosno-Mielec-Nowy Sącz-Krosno, gromadząc liczbę punktów uprawniających do startu w zawodach o memoriał Ryszarda Bitnera^[8]. W aeroklubie był zarówno zawodnikiem jak i również instruktorem^[9]. Karierę pilota lotniczego i szybowcowego przerwał wypadek podczas lotu treningowego^[9]. Był także skoczkiem spadochronowym^[4].

Zajął się modelarstwem kosmicznym i modelarstwem rakietowym jako zawodnik i szkoleniowiec-instruktor^{[10][2][11][9]}. Był organizatorem i wieloletnim działaczem „Klubu Modelarstwa Lotniczego i Kosmicznego” w Osiedlowym Domu Kultury „Puchatek” Sanockiej Spółdzielni Mieszkaniowej przy ulicy Romualda Traugutta 9 w Sanoku, prowadząc tam zajęcia modelarni lotniczej^[12][13]. W Sanockim Domu Kultury w Sanoku, działającym w budynku przy ul. Adama Mickiewicza w Sanoku, na przełomie lat 70./80. prowadził koło modelarstwa lotniczego^[14]. Jako zawodnik reprezentował sanocki Klub Modelarstwa Lotniczego i Kosmicznego „Meteor”, działający przy ODK SSM^[2][11]. Podczas mistrzostw Polski w dniach 3-5 października 1980 w Słupsku zdobył srebrny medal w kategorii seniorów w klasie rakiet S4A^[15][16]. W zawodach Mistrzostw Polski Modeli Rakietowych w dniach 11-13 września 1981 w Toruniu zajął szóste miejsce w klasie rakiet redukcyjnych kategorii seniorów Mistrzostw Polski Modeli Rakietowych w Toruniu^[17]. W trakcie mistrzostw Polski w dniach 4-7 września 1986 w Lisich Kątach zdobył brązowy medal i tytuł II wicemistrza w kategorii seniorów w klasie rakiet redukcyjnych S-7^[18][2][16]. W rozgrywanych w dniach 20-24 kwietnia 1987 w Dmitro-Stanko (Bułgaria) międzynarodowych mistrzostwach państw socjalistycznych w modelarstwie kosmicznym zdobył brązowy medal w klasie S-7 rakiet redukcyjnych^[11][16]. Wraz z partnerami klubowymi Zygmuntem Janowskim i Bartoszem Zmarzem został powołany na obóz kadry Polski w dniach 10-15 maja 1987 w Lesznie^[11]. Został powołany do kadry narodowej i reprezentował Polskę na zawodach mistrzostw świata^[2].

Jego wychowankowie odnosili sukcesy w szczególności w kategoriach modeli kosmicznych^[5], do 1987 zdobywając dziewięć tytułów mistrzowskich^[4], a łącznie jego podopieczni zdobyli 16 tytułów mistrzowskich i wicemistrzowskich^[19]. Wśród nich była jego córka Małgorzata, która także zajęła się modelarstwem kosmicznym, reprezentowała klub Meteor, przed 13 rokiem życia zdobyła wicemistrzostwo Polski juniorów, łącznie zdobyła cztery medale mistrzostw Polski^{[20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][16]}.

Zawodowo był zatrudniony w Sanockich Zakładach Przemysłu Gumowego „Stomil” Sanok^[12]. Działał na polu społecznym oraz partyjnym w PZPR^[12]. 6 listopada 1977 został wybrany członkiem egzekutywy Komitetu Zakładowego PZPR w SZPG „Stomil” w Sanoku^[30]. Był działaczem klubu sportowego Sanoczanka Sanok^[31]. W 1982 był wiceprezesem sekcji podnoszenia ciężarów tego klubu^[32]. Zajął 19. miejsce w Plebiscycie na Najpopularniejszego Sportowca Sanoka 1986 roku organizowanym przez czasopismo „Gazeta Sanocka – Autosan”^[33]. Był inicjatorem niedokonanej ostatecznie reaktywacji przedwojennego Klubu Balonowego przy SZPG „Stomil”^[34].

Zmarł nagle 13 kwietnia 1991 w Sanoku^[1][9]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 17 kwietnia 1991^[1]. Był żonaty z Krystyną z domu Górka^[1] (1947-2020)^[19][35][36].

Od 1992 jest rozgrywany w Krośnie Memoriał Jana Samka w kategoriach Open oraz w kategorii Małych Form^[5][37].

• Złoty Krzyż Zasługi (1983)^[38][19].
• Srebrna odznaka „Za zasługi dla przemysłu chemicznego” (1983)^[39].
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1984)^[40][19].
• Odznaka Aeroklubu Polskiego z dwoma diamentami^[19].
• Odznaka Zasłużony Działacz Lotnictwa Sportowego^[19].
• Złota odznaka Centralnego Związku Spółdzielczości Budownictwa Mieszkaniowego^[19].
• Dyplom uznania za wybitne osiągnięcia i zaangażowanie w pracy ideowo-wychowawczej (1983)^[41].
• Nagroda wojewody krośnieńskiego (1989)^[42].

• Mieczysław Kozimor: Spółdzielnia Mieszkaniowa w Sanoku w latach 1959-1991. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2014, s. 1-351. ISBN 978-83-60380-33-8.