Emeli Sandé

Emeli Sandé (2014)
Imię i nazwisko	Adele Emeli Gouraguine
Pseudonim	Rio Sandé
Data i miejsce urodzenia	10 marca 1987 Sunderland
Pochodzenie	Alford
Gatunki	R&B, soul
Zawód	piosenkarka, muzyk, autorka tekstów
Aktywność	od 2009
Wydawnictwo	Virgin Records, Capitol Records
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Emeli Sandé, właśc. Adele Emeli Gouraguine z domu Sandé (ur. 10 marca 1987 w Sunderlandzie) – szkocka piosenkarka i autorka tekstów. Zdobywczyni statuetki European Border Breakers Award (2013).

Studiowała medycynę na Uniwersytecie w Glasgow, gdzie po sześciu latach nauki zdobyła stopień neurologa^[1].

Zaczęła interesować się muzyką już jako dziecko, kiedy śpiewała w domu piosenki z repertuaru m.in. Whitney Houston, Céline Dion, Niny Simone, Mariah Carey i Alicii Keys^[2] oraz utwory wykorzystane w filmie animowanym Mała syrenka. Jako sześciolatka zapisała się na zajęcia do szkolnego chóru oraz na lekcje nagrywania w szkole podstawowej w Alford, jej nauczycielką była wówczas Morag Simpson^[3]. W tym czasie zagrała główną rolę Maryi w szkolnym przedstawieniu Hosanna Rock oraz zaczęła pisać swoje pierwsze utwory^[4]. Swoją pierwszą piosenkę napisała w wieku 7–8 lat^[5], zaś jej debiutancką piosenką autorską była kompozycja „Tomorrow Starts Again”, którą napisała w wieku 11 lat na potrzeby szkolnego konkursu talentów^[6]. W tym samym wieku zaczęła uczyć się gry na fortepianie i wiolonczeli, wcześniej grała także na klarnecie^[5]. Rok później rodzice zapisali ją na lekcje fortepianu w Inverurii, gdzie jej nauczycielem był Ian Milne^[7].

Jako nastolatka wzięła udział w konkursie talentów w Inverurie. Podczas konkursu zaśpiewała utwory „Cabaret” Lizy Minelli i „Never Forget You” Mariah Carey, jednak nie przeszła do kolejnego etapu. Rok później ponownie wzięła udział w konkursie i zajęła trzecie miejsce po wykonaniu piosenek „I Sing Because I’m Happy/His Eye In on the Sparrow” i „A Woman’s Worth” Alicii Keys^[8]. Kilka lat później po raz kolejny wystartowała w konkursie, tym razem jako członkini trio Celeste, który współtworzyła z Nadią Donald i Lorną Routh. Wokalistki zajęły w konkursie pierwsze miejsce dzięki wykonaniu a cappella utworów „Bridge Over Troubled Water” Simon & Garfunkel i „Fields of Gold” Eva Cassidy. Mając 15 lat, wzięła udział w konkursie Rapology organizowanym przez radio Choice FM, który ostatecznie wygrała, dzięki czemu wygrała możliwość podpisania kontraktu płytowego z wytwórnią muzyczną Telstar Records. Z powodu nauki na studiach zrezygnowała jednak z podpisania umowy^[1][6]. W tym samym czasie przyjęła zaproszenie do programu telewizji MTV Camden, prowadzonego przez Richarda Blackwooda, w którym zaśpiewała w stylu gospel^[6]. W wieku 16–17 lat napisała swoją debiutancką piosenkę o miłości^[9], w tym czasie poznała także swojego menedżera Adriana Sykesa^[10].

W 2005 nawiązała współpracę z nowo założoną wytwórnią muzyczną Urban Scot, którą założyli David Craig, Mel Awasi i Laura McCrum. Piosenkarka grała na koncertach organizowanych przez wytwórnię^[11]. W 2007 wystąpiła gościnnie w audycji o nazwie Blackstreet Laury McCrum w BBC Radio Scotland^[12], a także zaśpiewała na ceremonii organizowanej przez Pan African Arts Scotland z okazji rocznicy zniesienia ustawi u niewoli. Nagranie z koncertu zostało wydano w formie DVD w zaledwie 200 egzemplarzach, które zostały rozesłane uczestnikom wydarzenia^[13].

W listopadzie 2008 wystąpiła podczas gali Independent Music Show, który był organizowany w Bullet Bar w Londynie^[5]. W tym samym roku siostra Sandé zrealizowała nagranie, na którym Emeli grała na fortepianie i śpiewała jedną ze swoich ulubionych piosenek, „Nasty Little Lady”. Klip wysłała później na konkurs muzyczny organizowany przez Trevora Nelsona z kanału BBC Urban. Sandé ostatecznie wygrała konkurs, w którym otrzymała możliwość podpisania kontraktu płytowego. Jej menedżment odrzucił jednak propozycję. Piosenkarka zaczęła jednak promocję w Szkocji. W tym czasie wydała swoją pierwszą płytę zatytułowaną Have You Heard? wydaną przez Souljawn Records, którą sprzedawała podczas koncertów. Na płycie znalazło się osiem utworów, w tym m.in. „Patchwork”, „Dirty Jeans” i „Woman’s Touch”. Później ukazała się druga wersja płyty, która zawierała jedynie cztery utwory^[14]. Rodzice piosenkarki także zaangażowali się w działania promocyjne córki i wysłali płytę z jej piosenkami do BBC Radio 1Xtra. Jeden z dziennikarzy radia, Ras Kwame, zagrał jej utwór podczas audycji Homegrown Sessions. Dzięki temu Sandé, razem z czterema innymi piosenkarzami, otrzymała propozycję zagrania koncertu w Soho. Wtedy poznała producenta Shahida „Naughty’ego Boya” Khana, z którym zaczęła współpracę jako autorka piosenek dla takich wykonawców, jak m.in. Jamelia^[15], Alesha Dixon, Chipmunk, Professor Green, Devlin, Preeya Kalidas, Cheryl Cole czy Tinie Tempah. Sama Sandé tworzyła w tym czasie duet muzyczny z klawiszowcem Lornem Cowiesonem o nazwie Adele Sandé & Lorne Cowieson^[16].

W 2009 zadebiutowała na rynku muzycznym, zostając chórzystką brytyjskiego rapera Chipmunka w utworze „Diamond Rings”, który napisała dla niego podczas nauki na studiach^[1]. Numer zadebiutował na szóstym miejscu krajowej listy przebojów^[17]. Również w 2009 wzięła udział w przesłuchaniach do wytwórni muzycznej Future Music założonej przez Gary’ego Barlowa. Zaśpiewała tam utwór „Clown”, jednak nie przeszła eliminacji^[18]. W 2010 wystąpiła gościnnie w singlu „Never Be Your Woman” Wileya, a także podpisała kontrakt muzyczny z wytwórnią Virgin Records. Na początku 2011 nawiązała współpracę z EMI Records^[19], a także zdecydowała się na używanie drugiego imienia (Emeli) jako pseudonimu artystycznego, co było spowodowane rosnącą popularnością brytyjskiej piosenkarki Adele^[20]. W czerwcu 2011 zagrała jako support przed koncertem Alicii Keys w Royal Albert Hall^[21]. W lipcu wystąpiła na festiwalu RockNess organizowanym niedaleko miasta Inverness^[22]. Miesiąc wcześniej zakończyła nagrywanie materiału na debiutancką płytę studyjną^[23]. W sierpniu wydała swój pierwszy solowy singiel, „Heaven”, który zapowiadał jej debiutancką płytę studyjną^[24]. Utwór zadebiutował na drugim miejscu krajowej listy przebojów^[25]. Drugim singlem z albumu został numer „Daddy”, który piosenkarka nagrała z gościnnym udziałem Naughty’ego Boya^[26]. W październiku ukazał się kolejny utwór z płyty artystki – „Read All About It”, który nagrała w duecie z Professorem Greenem^[27]. Piosenka zadebiutowała na pierwszym miejscu brytyjskiej listy przebojów^[28], zostając tym samym pierwszym singlem w dorobku artystki, który znalazł się na szczycie notowań w kraju. Pod koniec listopada Sandé wystąpiła podczas koncertu BRMB Live 2011 organizowanego przez Free Radio Birmingham. W grudniu otrzymała statuetkę podczas ceremonii wręczenia nagród BRIT Award w kategorii „Wybór krytyków”^[29].

W lutym 2012 wydała debiutancki album zatytułowany Our Version of Events, z którym trafiła na pierwsze miejsce brytyjskiej listy najczęściej kupowanych płyt, gdzie pozostał przez kolejne sześć tygodni, osiągając wynik ponad 2 mln sprzedanych egzemplarzy. Płyta stała się tym samym najlepiej sprzedającym się albumem w Wielkiej Brytanii w tym roku^[30][31]. W tym samym miesiącu premierę miał kolejny singiel promujący płytę – „Next to Me”, który zadebiutował na drugim miejscu krajowej listy przebojów^[32].

27 lipca wystąpiła podczas ceremonii otwarcia XXX Letnich Igrzysk Olimpijskich rozgrywających się w Londynie. Zaśpiewała wówczas utwory „Abide with Me” i „Heaven”. Jej inna piosenka, „Wonder” została wykorzystana jako motyw muzyczny podczas napisów końcowych transmisji. 12 sierpnia piosenkarka zaśpiewała podczas ceremonii zamknięcia igrzysk^[33], w trakcie której zaprezentowała swój nowy singiel „Beneath Your Beautiful” nagrany wspólnie z Labyrinthem^[34].

W 2013 odebrała European Border Breakers Award, statuetkę wręczaną artystom, których debiutanckie płyty osiągnęły sukces komercyjny poza ich własnym krajem. W 2013 wydała pierwsze dwupłytowe wydawnictwo koncertowe, zatytułowane Live at the Royal Albert Hall, na którym znalazł się zapis audiowizualny jej koncertu w brytyjskiej Royal Albert Hall^[35]. W czerwcu zaczęła pracę nad swoją drugą płytą studyjną, której premiera zaplanowana jest na 2016 rok. Na krążku znajdzie się m.in. utwór „Pluto” nagrany z Naughty Boyem, a także piosenki „Enough”, „Call Me What You Like”, „You and Me” i „This Much Is True”, który został napisany dla jej byłego męża. Album ukaże się pod szyldem wytwórni Roc Nation założonej przez rapera Jaya-Z^[36].

W listopadzie 2014 dołączyła do charytatywnego zespołu Band Aid 30, z którym nagrała nową wersję singla „Do They Know It’s Christmas?”^[37]. W czerwcu 2015 opublikowała utwór „Don’t Fight the Bullet”^[38]. We wrześniu 2016 wydała singiel „Hurts”^[39]. Utwory zapowiadały drugą płytę studyjną piosenkarki pt. Long Live the Angels, która ukazała się w listopadzie 2016^[40].

Artystka pisała teksty piosenek dla wielu znanych wykonawców, takim jak m.in. Chipmunk („Diamond Rings”)^[41], Wiley („Never Be Your Woman”)^[42], Susan Boyle („This Will Be the Year”)^[43], Professor Green („Kids That Love to Dance”), Tinchy Stryder („Let It Rain”), Leona Lewis („Trouble”)^[44], Alesha Dixon („Radio”)^[45], Cheryl Cole („Boys”)^[46], Tinie Tempah („Let Go”)^[47], Pixie Lott i The Saturdays^[6][22].

Simon Cowell nazwał Emeli Sandé „swoją ulubioną obecnie autorką tekstów”^[48]. Amerykański Jay-Z przyznał w jednym z wywiadów, że chciałby, żeby ta nagrała duet razem z Beyoncé Knowles, będącą prywatnie jego żoną^[1].

Na jednym ramieniu Sandé ma wytatuowany tytuł noweli Virginii Woolf – A Room of One’s Own, natomiast na drugim – portret Fridy Kahlo, swojej idolki. Drugi tatuaż zrobiła sobie po ukończeniu nauki na studiach^[1].

Jest najstarszą córką Zambijczyka Joela Sandé i Angielki Diane Sandé-Wood^[49], którzy poznali się podczas studiów na uniwersytecie^[50]. Mając rok, Emeli wyjechała z rodzicami do Zambii, gdzie jej ojciec ukończył kurs inżynierii mechanicznej. Podczas pobytu w kraju jej matka, będąc w drugiej ciąży, zachorowała na malarię, przez co wróciła do Kumbrii, gdzie w 1989 urodziła córkę, Lucy. Gdy Emeli miała cztery lata, przeniosła się z rodzicami do Alford^[4][51].

W styczniu 2012 ogłosiła zaręczyny z czarnogórskim biologiem morskim Adamem Gouraguinem^[52], z którym spotykała się przez siedem lat^[53]. Para zaczęła się spotykać, kiedy wokalistka miała 17 lat i, jak przyznała, był to jej jedyny chłopak w życiu^[54]. Pobrali się 15 września 2012 w Czarnogórze. Wokalistka zmieniła wówczas nazwisko na Emeli Sandé Gouraguine, postanowiła jednak nadal występować pod swoim panieńskim nazwiskiem. W listopadzie 2014, po roku małżeństwa, para zdecydowała się na rozwód, co tłumaczyli „dystansem i napiętym grafikiem zawodowym piosenkarki”^[54].