Ֆյորդ
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Geirangerfjord_%286-2007%29.jpg/220px-Geirangerfjord_%286-2007%29.jpg)
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Monet_banks_fjord_christiania_1895.jpg/220px-Monet_banks_fjord_christiania_1895.jpg)
Ֆյորդ կամ ֆիորդ (նորվ.՝ fjord, /ˈfjɔːrd, fiːˈɔːrd/ ( );[1]), ցամաքի խորքերը խրված, սառցադաշտային ծագմամբ, զառիթափ կամ ժայռոտ ափեր ունեցող, նեղ և ոլորուն ծովածոց[2]։ Ֆյորդի երկարությունը սովորաբար մի քանի անգամ (շատ դեպքերում՝ տասնապատիկ) մեծ է լայնությունից։ Ֆյորդի ափերը հիմնականում կազմված են մինչև 1000 մետր բարձրություն ունեցող ժայռերից։ Բազմաթիվ ֆյորդեր կան Ալյասկայի, Անտարկտիդայի, Բրիտանական Կոլումբիայի, Չիլիի, Դանիա, Գերմանիայի, Գրենլանդիայի, Իսլանդիայի, Իռլանդիայի, Կամչատկա, Կերգելեն կղզիների, Լաբրադորի, Նյուֆաունդլենդի, Նոր Զելանդիայի, Նորվեգիայի, Նոր Երկիր կղզու, Մեծ Բրիտանիայի, ամերիկյան Վաշինգտոն նահանգի ափամերձ ջրերում[3]։ Նորվեգիայի ափագծին, որ մոտավորապես 29.000 կիլոմետր է, 1.200 ֆյորդ կա, և ափագծի ընդամենը 2.500 կիլոմետրն է առանց ֆյորդերի[4][5]։
Հանրահայտ ֆյորդեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Անվանում | Տեղագրություն | Երկարություն (կմ) | Լայնություն (կմ) | Խորություն (մ) |
---|---|---|---|---|
Սոգնեֆյորդ | ![]() |
219 | 6 | 1308 |
Հարդանգեր-ֆյորդ | ![]() |
183 | 10 | 750 |
Տրոնհեյմս-ֆյորդ | ![]() |
137 | 24 | 600 |
Նուր-ֆյորդ | ![]() |
113 | 5 | 565 |
Կոլյան ծովածոց | ![]() |
57 | 7 | 300 |
Միլֆորդ Սաունդ | ![]() |
19 | 3 | 390 |
Պորթլենդ Քանալ | ![]() |
145 | 3 | 385 |
Լոհ Մորար | ![]() |
19 | 3 | 310 |
Սագենեյ | ![]() |
120 | 5 | 30 |
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Նորվեգիայի ֆյորդերի ցանկ
- Ֆյորդլենդ
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ cite Merriam-Webster|fjord
- ↑ «What is a Fjord, and how is it formed». Norway Today (ամերիկյան անգլերեն). 2016 թ․ մայիսի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 30-ին.
- ↑ Syvitsky, James P. M.; Burrell, David C.; Skei, Jens M. (1987). Fjords: Processes and Products. New York: Springer. էջեր 46–49. ISBN 0-387-96342-1. «The NE coast, from Victoria Fjord to the Scoresby Sund fjord complex ..., has approximately 60 major fjords, some of them the world's largest and deepest. ... The SE coast, from Scoresby Sund to Kap Farvel ..., has approximately 100 fjords.»
- ↑ «Geografiske forhold (Geography of Norway)». Statistics Norway. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 24-ին.
- ↑ Gregory, J. W. (1913). The Nature and Origin of Fiords. London: John Murray.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Moore, Arthur William (1890). The Surnames & Place-Names of the Isle of Man. E. Stock. էջ 2. ISBN 978-1110309573. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 24-ին. «surnames and place-names of isle of man.»
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Use of whales to probe Arctic fjord's secrets
- Fiordland's Marine Reserves Department of Conservation
- Nextstopnorway – Listing of Norwegian fjords Արխիվացված 2014-10-12 archive.today
- Saguenay River – The Canadian Atlas Online Արխիվացված 2011-06-07 Wayback Machine
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆյորդ» հոդվածին։ |
|
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.