Տրուտնով
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Տրուտնով | |||||
| ֆր.՝ Trautenau չեխ․՝ Trutnov[1] | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Չեխիա | ||||
| Համայնք | Տրուտնովի շրջան և Q29880677?[2] | ||||
| Ներքին բաժանում | Adamov?[3], Babí?[3], Bohuslavice?[3], Bojiště?[3], Dolní Předměstí?[3], Dolní Staré Město?[3], Horní Předměstí?[3], Horní Staré Město?[3], Kryblice?[3], Lhota?[3], Libeč?[3], Nový Rokytník?[3], Oblanov?[3], Poříčí?[3], Starý Rokytník?[3], Střední Předměstí?[3], Střítež?[3], Studenec?[3], Vnitřní Město?[3], Volanov?[3] և Voletiny?[3] | ||||
| Հիմնադրված է | 1260 թ. | ||||
| Առաջին հիշատակում | 1260[4] | ||||
| Մակերես | 103,319996 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 414 մետր | ||||
| Բնակչություն | ▼29 584 մարդ (հունվարի 1, 2024)[5] | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+2 և UTC+1 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | 499 | ||||
| Փոստային դասիչ | 541 01[2], 541 02[2], 541 03[2] և 542 32[2] | ||||
| Ավտոմոբիլային կոդ | H | ||||
| Պաշտոնական կայք | trutnov.cz | ||||
| |||||
Տրուտնով (չեխ․՝ Trutnov, գերմ.՝ Trautenau. lidově Trauč[6]), քաղաք Չեխիայում՝ Հրադեց Կռալովեի մարզում, որի կազմի մեջ գտնվող նույնանուն շրջանի վարչական կենտրոնն է[7]։ Ընկած է Կրկոնոշե լեռնազանգվածի ստորոտին, Էլբայի վտակ Ուպա գետի ափին, մարզկենտրոնից մոտավորապես 40 կիլոմետր, երկրի մայրաքաղաք Պրահայից 118 կիլոմետր հեռավորության վրա[8]։ Զբաղեցնում է 10 332 հեկտար տարածք։ Բնակչության թվաքանակը 2020 թվականի տվյալներով եղել է 30.234[9]: Տնտեսության հիմնական ճյուղերն են տեքստիլ արդյունաբերությունը (գլխավորապես վուշե գործվածքեղենի ու հագուստների արտադրությունը) և ապակեգործությունը։ Գործում է «Կրակոնոշ» գարեջրի գործարանը[10]։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Պատմական փաստաթղթերում առաջին անգամ հիշատակվել է մոտավորապես 1260 թվականին, ներկայիս անվանումով (սկզբնապես՝ գերմաներեն տարբերակով)՝ 1301 թվականին։ XIV դարի վերջերից գտնվել է Բոհեմիայի միապետների տիրապետության ներքո։ Բազմիցս հարձակումների է ենթարկվել, դիմակայել։ Հուսյան պատերազմների ժամանակ՝ 1421 թվականին, գրավվել է Յան Ժիժկայի զորքերի կողմից։ Երեսնամյա պատերազմի տարիներին շվեդները երկու անգամ՝ 1642 և 1647 թվականներին պաշարել են քաղաքը։
Արդյունաբերական առաջին ձեռնարկություններն այստեղ հինադրվել են XIX դարում. 1823 թվականին բացվել են կտավագործական մանուֆակտուրան և մետաքսաթելի ֆաբրիկան։ Մինչև 1945 թվականը քաղաքը հիմնականում բնակեցված է եղել գերմանացիներով, ներկայումս մեծամասնություն են կազմում չեխերը։
Այստեղ է 1817 թվականի մայիսի 18-ին ծնվել չեխ բանաստեղծ, գրող, հրապարակախոս, 1848—1849 թվականների չեխական հեղափոխության եռանդուն մասնակից Ուֆֆո Դանիել Հոռնը։
Քաղաքի պատմական կենտրոնը լավ պահպանվել է և գտնվում է պետության հովանու ներքո։ Ճարտարապետական հուշարձաններից հիշարժան են հատկապես Տրուտնովի կենտրոնական հրապարակում կանգնեցված, բարոկկո ոճի, 11 մետր բարձրություն ունեցող սյունը, Կույս Մարիամի եկեղեցին՝ իր 64-մետրանոց աշտարակով ու ընդարձակ սրահով, որը ներկայումս ծառայում է որպես համերգասրահ, Յան Նեպոմուցկուն ու Սուրբ ընտանիքը պատկերող արձանախմբերը։
Տրուտնովի մերձակայքում է գտնվում Յանսկե Լազնե հանրահայտ առողջարանը։
Անվանի անձինք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Սամուել Ֆրից (1654–1730), ճիզվիտ միսիոներ, Ամազոն գետի առաջին ճշգրիտ քարտեզի հեղինակ
- Էվելին Ֆալտիս (1887–1937), կոմպոզիտոր
- Ռուդոլֆ Սկացել (ծնվ. 1979 թ.), ֆուտբոլիստ
1974 թվականին Վացլավ Հավելը՝ Չեխոսլովակիայի և Չեխիայի Հանրապետության ապագա նախագահը, ինն ամիս աշխատել է «Կրակոնոշ» գարեջրագործարանում[11]։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Բնակչության 1869-2024 թվականների վիճակագրություն | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Քույր քաղաքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տրուտնովը բարեկամական ու գործընկերային սերտ կապեր է հաստատել հետևյալ քաղաքների հետ[[24].
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
_(002).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Չեխիայի տարածքային նույնականացման, հասցեների և անշարժ գույքի (ՌՈՒՅԱՆ) գրանցամատյան
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Չեխիայի տարածքային նույնականացման, հասցեների և անշարժ գույքի (ՌՈՒՅԱՆ) գրանցամատյան
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 набор данных ISÚI — Czech Office of Surveying and Cadastre.
- ↑ Jakl L. Jak stará jsou česká města? Legendy a fakta. (չեխերեն) // iDNES.cz — 2011.
- ↑ 5,0 5,1 Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2024 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2024.
- ↑ Citace elektronického periodika|titul=V Trutnově: Máme hezký město a dál se nevidí - Deník Referendum|periodikum=denikreferendum.cz|url=https://denikreferendum.cz/clanek/26265-v-trutnove-mame-hezky-mesto-a-dal-se-nevidi%7Cjazyk=cs%7Cdatum přístupu=2021-07-17
- ↑ citar web|URL=http://www.czso.cz/csu/2011edicniplan.nsf/engt/6000393326/$File/521011112513.xls%7Ctítulo=Dados Արխիվացված 2020-02-26 Wayback Machine do instituto de estatísticas da República Checa|autor=|data=|publicado=|acessodata=|língua2=cz
- ↑ Distances à vol d'oiseau ou distances orthodromiques.
- ↑ Population des communes de la Tchéquie au Կաղապար:1er janvier 2020.
- ↑ Compel s.r.o. - www.compel.cz. «Pivovar Krakonoš Trutnov» (չեխերեն). www.pivovar-krakonos.cz. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ Rissanen, Mika. «From the brewery to the presidency». Վերցված է 2018 թ․ մարտի 17-ին.
- ↑ 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 Historický lexikon obcí České republiky – 1869–2011 (չեխերեն) — ČSÚ, 2015.
- ↑ 13,0 13,1 Historický lexikon obcí České republiky 1869–2005 (չեխերեն): 1. díl / J. Růžková, J. Škrabal — ČSÚ, 2006. — 759 p. — ISBN 978-80-250-1310-6
- ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2014 (չեխերեն) — Praha: 2014.
- ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2016 (չեխերեն) — Praha: 2016.
- ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2017 (չեխերեն) — Praha: 2017. — ISBN 978-80-250-2770-7
- ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2018 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2018. — ISBN 978-80-250-2843-8
- ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2019 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2019. — ISBN 978-80-250-2914-5
- ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2020 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2020.
- ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2021 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2021.
- ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích - k 1. 1. 2022 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2022.
- ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2023 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2023.
- ↑ http://um.swidnica.pl/pages/pl/moje-miasto/miasta-partnerskie.php
- ↑ «Partnerská města» (չեխերեն). Město Trutnov. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Joachim Bahlcke u. a.: Handbuch der historischen Stätten Böhmen und Mähren, Kröner-Verlag, Stuttgart 1998, ISBN 3-520-32901-8, S. 618–621.
- Matthias Blazek: Die Schlacht bei Trautenau — Der einzige Sieg Österreichs im Deutschen Krieg 1866. Ibidem, Stuttgart 2012, ISBN 978-3-8382-0367-6, S. 13-17.
- Justus Wilhelm Christian Fischer: Reisen durch Oesterreich, Ungarn, Steyermark, Venedig, Böhmen und Mähren in den Jahren 1801 und 1802. Bd. 3, Wien 1803, S. 21-30.
- Theodor Fontane: Der Feldzug in Böhmen und Mähren. Nymphenburger Verlagshandlung 1870, S. 355–391.
- Lillian Schacherl: Böhmen. Kulturbild einer Landschaft, Kapitel: Trautenau, Seite 261 bis 264. Mit einem Stimmungsbild des überquellenden Wochenmarktes und der Atmosphäre während der Garnbörse zur Zeit der Gewinne im amerikanischen Sezessionskrieg; Prestel-Verlag München, 1966.
- Karl Prätorius: Vergleichende Zeittafel Böhmen-Trautenau-Schatzlar. In: Schatzlar und seine Bezirksgemeinden. Marburg/Lahn 1993, S. 617–653.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Официальный сайт городаԱրխիվացված 2010-12-11 Wayback Machine(չեխ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տրուտնով» հոդվածին։ |
| ||||||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
