پیلسم
اطلاعات کلی
نام	پیلسم
منصب	سالار
نژاد	ترکان چین
دودمان	ویسگان
آئین	دیویسنا
ملیت	تــوران
سایر اطلاعات
شناخته شده	هماورد رستم
شناخته شده	ناظر بر قتل سیاوش
جنگ‌ها	ایران و توران
آخرین نبرد	نبرد برزو
هماورد	رستم
نتیجه نبرد	هلاکت پیلسم
خانواده
نام پدر	ویسه
برادران	پیران، بارمان، هومان، کلباد، رویین، نستهین

پیلسَم از پهلوانان تورانی و پسر ویسه سپهسالار افراسیاب است. از میان تورانیان او تنها پهلوانی است که جسارت رو در رو شدن با رستم را داشت. رستم او را در نخستین جنگی که به کین خواهی سیاوش درگرفت به زخم نیزه کشت.

پیلسم از جمله سردارانی است که شاهنامه او را از نژاد کیان بر می‌شمارد پدرش ویسه و برادرش پیران است که در ایران و توران هماوردی نداشت. پیلسم در کشاکش و ادامه جنگ هفت گردان نزد افراسیاب آمد تا اذن جنگ با رستم را بیابد. افراسیاب که دغدغه قتل رستم را داشت از او استقبال کرد و گفت ای جوان دلیر تو را پیروزی نصیب همه دشمنانت خار و ذلیل. پیلسم چون اینگونه جواب شنیده عازم میدان شد.

در جنگ‌های مطروحه اغلب سرداران از رؤسای قبایل و اقوام بودند، احتمالاً پادشاه نیز همهٔ ایشان را یک بیک نمی‌شناخت. شناخت و مطرح شدن سرداری منوط بود به انجام کاری خارق‌العاده برای پادشاه و کشور. چون پیلسم نیز از رؤسای قبایل مشارکت‌کننده در جنگ علیه ایران بود با ادعای نبرد با رستم مورد تشویق و اقبال قرار گرفت امّا این شهرت چندان دوام نیاورد او بدست رستم کشته شد.

ادعای پیلسم این بود که اگر در جنگ در آیم طوس، گیو، گستهم، رهام، بهرام، زنگه شاوران، گرازه مشتی خاک بی‌ارزش هستند سر همه‌شان را پاک خواهم برید. ادعای او چندان تو خالی هم نبود او یک تنه با چهار پهلوان ایرانی گلاویز شد و از آنان شکست نخورد سرانجام پیران صحنه پیکار را دید و به یاری پیلسم درآمد. از طرف دیگر رستم متوجه جریان نبرد گشت به میدان کارزار ایشان دوید آنوقت پیلسم در زورآزمایی با رستم فهمید حریف او نخواهد شد از میدان نبرد گریخت و گریختن او را افراسیاب دید آه سردی از دل برکشید چون هدف او یافتن هماوردی در برابر رستم بود.

• فهرست تورانیان در شاهنامه

• حسین، الهی قمشه‌ای (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.

ن ب و شاهنامهٔ فردوسی
شخصیت‌های افسانه‌ای ایرانیان پهلوانان ایرانی تورانیان زنان شاهان جای‌ها
بخش‌ها دیباچه دیباجهٔ شاهنامهٔ فردوسی پیشدادیان پادشاهی گیومرت پادشاهی هوشنگ پادشاهی طهمورت پادشاهی جمشید پادشاهی ضحاک پادشاهی فریدون پادشاهی منوچهر داستان زال و روداوه پادشاهی نوذر پادشاهی زو کیانیان پادشاهی کیقباد پادشاهی کیکاوس داستان جنگ مازندران داستان جنگ هاماوران داستان رستم و هفت گردان در شکارگاه افراسیاب داستان رستم و سهراب داستان سیاوخش داستان کین سیاوخش داستان رفتن گیو به ترکستان پادشاهی کیخسرو داستان عرض کردن کیخسرو داستان فرود سیاوخش داستان کاموس کشانی داستان رستم زال با اکوان دیو داستان بیژن با منیژه داستان رزم دوازده‌رخ داستان جنگ بزرگ کیخسرو پادشاهی لهراسپ داستان گشتاسپ با کتایون پادشاهی گشتاسپ داستان جنگ گشتاسپ با ارجاسپ داستان هفتخان اسپندیار داستان رستم و اسپندیار داستان رستم با شغاد پادشاهی بهمن پادشاهی همای پادشاهی داراب پادشاهی دارا پادشاهی اسکندر اشکانیان پادشاهی اشکانیان ساسانیان پادشاهی ارشیر پادشاهی شاپور اردشیر پادشاهی اورمزد شاپور پادشاهی بهرام اورمزد پادشاهی بهرام بهرام پادشاهی بهرام بهرامیان پادشاهی نرسی پادشاهی اورمزد بزرگ پادشاهی شاپور ذوالاکتاف پادشاهی اردشیر نیکوکار پادشاهی شاپور شاپور پادشاهی بهرام شاپور پادشاهی یزدگرد بزه‌گر پادشاهی بهرام گور پادشاهی یزدگرد بهرام گور پادشاهی هرمزد یزدگرد پادشاهی پیروز یزدگرد پادشاهی بلاش پیروز پادشاهی قباد پادشاهی نوشین‌روان داستان نوش‌زاد با پدرش نوشین‌روان داستان مهبود وزیر و زروان حاجب داستان طلخند و گو داستان خشم گرفتن کسری بر بوذرجمهر و بند کردن او را پادشاهی هرمزد نوشین‌روان پادشاهی خسروپرویز داستان بهرام چوبین با خاقان چین داستان خسرو با شیرین پادشاهی شیرویه پادشاهی اردشیر شیروی پادشاهی فرایین پادشاهی بوران‌دخت پادشاهی آزرمی‌دخت پادشاهی فرّخ‌زاد پادشاهی یزدگرد شهریار
نسخه‌های سرشناس خطّی بایسنقری تهماسبی داوری دموت رشیدا لندن فلورانس قرچغای خان قوام‌الدّین سعدلو چاپی ترنر ماکان ژول مل بروخیم مسکو خالقی مطلق
رده درگاه کتاب