اَلوای در شاهنامهٔ فردوسی پهلوانی زابلی است که در فنون جنگ ماهر است. او در جنگ کاموس کشانی علی‌رغم هشدار رستم به نبرد کاموس می‌رود و کشته می‌شود.^[۱] وی را الوای‌زابلی نیز خوانده‌اند. او هنر رزم را از رستم به تمامی آموخته بود و با غرور به نبرد با کاموس، پهلوان کشانی شتافت. امّا کاموس با نیزه او را از زین اسبش برگرفت و بر زمین کوفت و بر او اسب تاخت.^[۲] حکیم فردوسی در بیتی از شاهنامه، ماجرای الوای زابلی را چنین آغاز می‌کند:

یکی از جنگ‌های سخت و نفس‌گیر ایران و توران، جنگ خاقان‌چین و متحدان او نظیر کاموس و اشکبوس بود، آخرین پیکار کاموس چنین شد که بار دیگر هر دو لشکر میدان نبرد را از هر نظر به‌خوبی آراستند. قلب‌گاه سپاه ایران طوس‌نوذر قرار گرفت و در جناحین فریبرز و گودرز استقرار یافتند در جبهه توران، قلب‌گاه لشکر خاقان‌چین و در جناحین لشکر کاموس و سالار هندی قرار گرفت.

کاموس با گرز گاو پیکر به قلب آوردگاه تاخت رجز خواند و مبارز طلبید، همه گردان و فرماندهان ایرانی و زابلی او را دیدند کسی را توان و مقابله با او نبود تا اینکه اولوای نیزه‌دار رستم پا به میدان نهاد. پیش از حرکت رستم یادآور شد که کاموس را دست‌کم نگیرد مواظب ترفندهای این ترک دلاور باشد. میدانی برزگ محل پیکار شد کاموس نیزه‌ای زد و او را از زین برگرفت و بر زمین کوبید سپس زیر نعل اسب‌ش او را کشت. متعاقب آن رستم پا به میدان گذاشت کاموس را در کمند انداخت کشان به نزد سپاهیان آورد و او را با نیزه و شمشیر قطعه قطعه نمودند:

• فهرست پهلوانان ایرانی شاهنامه

• الهی قمشه‌ای، دکتر حسین محی‌الدین (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.
• پارسی نگاشتهٔ شاهنامه، نگارش: فرانک دوانلو، انتشارات آهنگ قلم، چاپ سوم، ۱۳۸۷ (با اندکی تغییر)

ن ب و شاهنامهٔ فردوسی
شخصیت‌های افسانه‌ای ایرانیان پهلوانان ایرانی تورانیان زنان شاهان جای‌ها
بخش‌ها دیباچه دیباجهٔ شاهنامهٔ فردوسی پیشدادیان پادشاهی گیومرت پادشاهی هوشنگ پادشاهی طهمورت پادشاهی جمشید پادشاهی ضحاک پادشاهی فریدون پادشاهی منوچهر داستان زال و روداوه پادشاهی نوذر پادشاهی زو کیانیان پادشاهی کیقباد پادشاهی کیکاوس داستان جنگ مازندران داستان جنگ هاماوران داستان رستم و هفت گردان در شکارگاه افراسیاب داستان رستم و سهراب داستان سیاوخش داستان کین سیاوخش داستان رفتن گیو به ترکستان پادشاهی کیخسرو داستان عرض کردن کیخسرو داستان فرود سیاوخش داستان کاموس کشانی داستان رستم زال با اکوان دیو داستان بیژن با منیژه داستان رزم دوازده‌رخ داستان جنگ بزرگ کیخسرو پادشاهی لهراسپ داستان گشتاسپ با کتایون پادشاهی گشتاسپ داستان جنگ گشتاسپ با ارجاسپ داستان هفتخان اسپندیار داستان رستم و اسپندیار داستان رستم با شغاد پادشاهی بهمن پادشاهی همای پادشاهی داراب پادشاهی دارا پادشاهی اسکندر اشکانیان پادشاهی اشکانیان ساسانیان پادشاهی ارشیر پادشاهی شاپور اردشیر پادشاهی اورمزد شاپور پادشاهی بهرام اورمزد پادشاهی بهرام بهرام پادشاهی بهرام بهرامیان پادشاهی نرسی پادشاهی اورمزد بزرگ پادشاهی شاپور ذوالاکتاف پادشاهی اردشیر نیکوکار پادشاهی شاپور شاپور پادشاهی بهرام شاپور پادشاهی یزدگرد بزه‌گر پادشاهی بهرام گور پادشاهی یزدگرد بهرام گور پادشاهی هرمزد یزدگرد پادشاهی پیروز یزدگرد پادشاهی بلاش پیروز پادشاهی قباد پادشاهی نوشین‌روان داستان نوش‌زاد با پدرش نوشین‌روان داستان مهبود وزیر و زروان حاجب داستان طلخند و گو داستان خشم گرفتن کسری بر بوذرجمهر و بند کردن او را پادشاهی هرمزد نوشین‌روان پادشاهی خسروپرویز داستان بهرام چوبین با خاقان چین داستان خسرو با شیرین پادشاهی شیرویه پادشاهی اردشیر شیروی پادشاهی فرایین پادشاهی بوران‌دخت پادشاهی آزرمی‌دخت پادشاهی فرّخ‌زاد پادشاهی یزدگرد شهریار
نسخه‌های سرشناس خطّی بایسنقری تهماسبی داوری دموت رشیدا لندن فلورانس قرچغای خان قوام‌الدّین سعدلو چاپی ترنر ماکان ژول مل بروخیم مسکو خالقی مطلق
رده درگاه کتاب