«پادشاهی تهمورث» سوّمین داستانِ پادشاهان در شاهنامهٔ فردوسی است که دورانِ سی‌سالهٔ پادشاهیِ تهمورث را داستان می‌کند.

در شاهنامهٔ از تهمورت با فرنام دیوبند (/دیٓوْبَنْد/) یاد می‌شود و پسر هوشنگ است. لقب دیوبند یادآور چیرگی او بر دیوان و جادوان است که در متون کهن‌تر هم به آن اشاره شده‌است. تهمورث در آغاز پادشاهی هدفش را شستن جهان از بدی‌ها، کوته کردن دست دیوان از هر جا و آشکار کردن چیزهای سودمند در جهان اعلام داشت. چیدن پشمِ بُز و رشتن آن از آموزه‌های تهمورث برای مردمان بود وی همچنین مردم را به ستایش جهان‌آفرین تشویق کرد. با راهنمایی‌های شَهْرَسْپ، دستور خردمند تهمورث، پادشاه از بدیها پالوده گشت و از او فرهٔ ایزدی تابید.^[۱]

نام وزیر تهمورث در شاهنامهٔ شهراسپ آمده و از او به عنوان کسی که رایش از کردار بد دور بود یاد گردیده است. به چیرگی تهمورث بر اهریمن در شاهنامهٔ هم اشاره شده‌است. پس از تابیدن فرهٔ ایزدی از طهمورث، او رفت و اهریمن را به افسون ببست و بر وی زین نهاد و زمان‌تازمان سوار بر وی گرد گیتی می‌تاخت. دیوان چون چنین دیدند به جنگ شاه برخاستند. تهمورث دو بهره از ایشان را به افسون ببست و باقی را با گرز گران تارومار کرد. چون ایشان را به بند کشید، دیوان به وی گفتند که اگر ما را رهایی بخشی تو را هنری یاد خواهیم داد که تا این زمان نشناخته باشی و آن هنر نبشتن بود:

طهمورث سی سال پس از این واقعه بزیست. این یادآور سی سال چیرگی طهمورث بر اهریمن (در متون کهن‌تر) است. در شاهنامه به چگونگی مرگ طهمورث اشاره‌ای نشده‌است. پس از وی جمشید، پسرش، به پادشاهی رسید. برخی منابع و مورخین از جمله حمد اله مستوفی بنای شهرهای الیپی (کرمانشاه) و ساری را به طهمورث شاه دیوبند پیشدادی نسبت می‌دهند.^[۲]

ن ب و شاهنامهٔ فردوسی
شخصیت‌های افسانه‌ای ایرانیان پهلوانان ایرانی تورانیان زنان شاهان جای‌ها
بخش‌ها دیباچه دیباجهٔ شاهنامهٔ فردوسی پیشدادیان پادشاهی گیومرت پادشاهی هوشنگ پادشاهی طهمورت پادشاهی جمشید پادشاهی ضحاک پادشاهی فریدون پادشاهی منوچهر داستان زال و روداوه پادشاهی نوذر پادشاهی زو کیانیان پادشاهی کیقباد پادشاهی کیکاوس داستان جنگ مازندران داستان جنگ هاماوران داستان رستم و هفت گردان در شکارگاه افراسیاب داستان رستم و سهراب داستان سیاوخش داستان کین سیاوخش داستان رفتن گیو به ترکستان پادشاهی کیخسرو داستان عرض کردن کیخسرو داستان فرود سیاوخش داستان کاموس کشانی داستان رستم زال با اکوان دیو داستان بیژن با منیژه داستان رزم دوازده‌رخ داستان جنگ بزرگ کیخسرو پادشاهی لهراسپ داستان گشتاسپ با کتایون پادشاهی گشتاسپ داستان جنگ گشتاسپ با ارجاسپ داستان هفتخان اسپندیار داستان رستم و اسپندیار داستان رستم با شغاد پادشاهی بهمن پادشاهی همای پادشاهی داراب پادشاهی دارا پادشاهی اسکندر اشکانیان پادشاهی اشکانیان ساسانیان پادشاهی ارشیر پادشاهی شاپور اردشیر پادشاهی اورمزد شاپور پادشاهی بهرام اورمزد پادشاهی بهرام بهرام پادشاهی بهرام بهرامیان پادشاهی نرسی پادشاهی اورمزد بزرگ پادشاهی شاپور ذوالاکتاف پادشاهی اردشیر نیکوکار پادشاهی شاپور شاپور پادشاهی بهرام شاپور پادشاهی یزدگرد بزه‌گر پادشاهی بهرام گور پادشاهی یزدگرد بهرام گور پادشاهی هرمزد یزدگرد پادشاهی پیروز یزدگرد پادشاهی بلاش پیروز پادشاهی قباد پادشاهی نوشین‌روان داستان نوش‌زاد با پدرش نوشین‌روان داستان مهبود وزیر و زروان حاجب داستان طلخند و گو داستان خشم گرفتن کسری بر بوذرجمهر و بند کردن او را پادشاهی هرمزد نوشین‌روان پادشاهی خسروپرویز داستان بهرام چوبین با خاقان چین داستان خسرو با شیرین پادشاهی شیرویه پادشاهی اردشیر شیروی پادشاهی فرایین پادشاهی بوران‌دخت پادشاهی آزرمی‌دخت پادشاهی فرّخ‌زاد پادشاهی یزدگرد شهریار
نسخه‌های سرشناس خطّی بایسنقری تهماسبی داوری دموت رشیدا لندن فلورانس قرچغای خان قوام‌الدّین سعدلو چاپی ترنر ماکان ژول مل بروخیم مسکو خالقی مطلق
رده درگاه کتاب