Izoamila nitrato
| Izoamila nitrato | ||||
 | ||||
| Plata kemia strukturo de la Izoamila nitrato | ||||
 | ||||
| Tridimensia kemia strukturo de la Izoamila nitrato | ||||
| Alternativa(j) nomo(j) | ||||
| ||||
| Kemia formulo | ||||
| CAS-numero-kodo | 543-87-3 | |||
| ChemSpider kodo | 10520 | |||
| PubChem-kodo | 10985 | |||
| Fizikaj proprecoj | ||||
| Aspekto | senkolora, brulema kaj toksa likvaĵo kun agrabla odoro | |||
| Molmaso | 133,147 g·mol-1 | |||
| Denseco | 1.019g cm−3[1] | |||
| Fandpunkto | -61,6°C[2] | |||
| Bolpunkto | 147,6°C[3] | |||
| Refrakta indico | 1,411 | |||
| Ekflama temperaturo | 48,9 °C[4] | |||
| Solvebleco | Akvo:0,36 g/L | |||
| Sekurecaj Indikoj | ||||
| Riskoj | R01 R05 R10 R20/21/22 R36/37/38 | |||
| Sekureco | S16 S26 S27 S36/37/39 | |||
| Pridanĝeraj indikoj | ||||
| Danĝero
| ||||
| GHS Damaĝo Piktogramo |
| |||
| GHS Signalvorto | Damaĝa substanco | |||
| GHS Deklaroj pri damaĝoj | H226, H315, H319 | |||
| GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P210, P233, P240, P241, P242, P243, P264, P280, P302+352, P303+361+353, P305+351+338, P321, P332+313, P337+313, P362, P370+378, P403+235, P501[5] | |||
(25 °C kaj 100 kPa) | ||||
Izoamila nitrato aŭ C5H11NO3 estas kemia kombinaĵo, apartenanta al la funkcia grupo de la esteroj de la nitrata acido kaj izoamila alkoholo. Izoamila nitrato estas senkolora, brulema kaj toksa likvaĵo kun agrabla odoro, analiza reakciaĵo uzata en kemiaj sintezoj kaj en la fabrikado de kosmetikaĵoj kaj farmaciaĵoj. Kutime ĝi estiĝas per kondensiĝa reakcio aŭ per esterigo de Fischer-Speyer kun sulfata acido kiel katalizilo. Izoamila nitrato estas malmulte solvebla en akvo, sed tute solvebla en alkoholo, duetila etero, kloroformo kaj plejmulto el la organikaj solvantoj. Izoamila nitrato reakcias kun fortaj oksidigagentoj kaj fortaj bazoj. Nitrataj esteroj malkomponiĝas per varmigo en karbona duoksido, akvo, nitrogeno kaj nitrogena oksido.
Sintezoj
[redakti | redakti fonton]Sintezo 1
[redakti | redakti fonton]- Preparado per agado de nitrata acido kaj izoamila alkoholo:
|
|
![{\displaystyle {\mathsf ((\xrightarrow[{\,}]{))\,))}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3a133815724e6bf6cfb39eb43f1e6c1d96ea8d17)
Sintezo 2
[redakti | redakti fonton]- Preparado per traktado de izoamila alkoholo kaj nitrata anhidrido:
|
2 |
Sintezo 3
[redakti | redakti fonton]- Preparado per reakcio de nitrata acido kaj izoamila klorido:
|
|
Sintezo 4
[redakti | redakti fonton]- Preparado per interagado de natria nitrato kaj izoamila klorido:
|
|
Sintezo 5
[redakti | redakti fonton]- Preparado per interagado de metila nitrato kaj izoamila formiato:
|
|
Sintezo 6
[redakti | redakti fonton]- Preparado per acida transesterigo inter nitrata acido kaj izoamila benzoato:
|
|
Sintezo 7
[redakti | redakti fonton]- Preparado per alkohola transesterigo inter metila nitrato kaj izoamila alkoholo:
|
|
Reakcioj
[redakti | redakti fonton]Reakcio 1
[redakti | redakti fonton]- Hidrolizo de la izoamila nitrato:
|
|
Reakcio 2
[redakti | redakti fonton]- Sapigo de la izoamila nitrato:
|
|
Reakcio 3
[redakti | redakti fonton]- Reakcio per acida transesterigo kun formiata acido:
|
|
Reakcio 4
[redakti | redakti fonton]- Reakcio per alkohola transesterigo kun metila alkoholo:
|
|
Reakcio 5
[redakti | redakti fonton]- Reakcio per acida transesterigo kun benzoata acido:
|
|
Reakcio 6
[redakti | redakti fonton]- Reakcio kun NH3:
|
|
Reakcio 7
[redakti | redakti fonton]- Reakcio kun HCl:
|
|
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Reprint and Circular Series of the National Research Council
- Cardiovascular Medicine
- S.A.E. Transactions
- Technical Bulletin
- Hydrocarbon Processing & Petroleum Refiner
- Organic Nitrates
- Industrial Hygiene and Toxicology: Toxicology
- 120 Years of Nitrate Therapy: Prepared for the Next Millennium
Referencoj
[redakti | redakti fonton]Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
