Этнагенез армян
| Гісторыя Арменіі |
|---|
 |
Этнагенез армян — комплексны працэс вылучэння армянскай этнічнай агульнасці, які адбываўся на Армянскім нагор'і на базе шматлікіх і размаітых этнічных і моўных элементаў[1]. Існуюць дзве асноўныя версіі армянскага этнагенеза, адна з якіх (міграцыйна-змяшаная гіпотэза) з'яўляецца дамінантнай у сусветнай гістарычнай навуцы, бо падтрымваецца большым лікам аўтарытэтных сусветных спецыялістаў. Дамінаванне міграцыйна-змяшанай гіпотэзы ў сусветнай навуцы адлюстравана ў энцыклапедыі Брытаніка, артыкул «Armenia», раздзел «Ancient and premodern Armenia» (электроннае выданне 2003 года), дзе міграцыйная гіпотэза паказана ў якасці адзінай. Факт дамінавання міграцыйна-змяшанай гіпотэзы сярод спецыялістаў таксама выяўна адлюстраваны ў наступных сучасных манаграфіях, артыкулах і падручніках апошніх гадоў (у зваротным храналагічным парадку):
- Russell J. The Formation of the Armenian Nation // University of Los Angeles The Armenian People from Ancient to Modern Times. — New York: St. Martin’s Press, 2004. — С. 19—36. — ISBN 1403964211.
- Bournoutian G.A. A concise history of the Armenian People. — Costa Mesa, California: Mazda Publishers, 2002. — С. 17—18. — ISBN 1-56859-141-1.
- Hewsen R.H., Salvatico C.C. Armenia: a historical atlas. — Chicago: University of Chicago Press, 2001. — 341 с. — ISBN 0226332284.
- Zimansky P. Archaeological inquiries into ethno-linguistic diversity in Urartu // Drews R. Greater Anatolia and the Indo-Hittite language family: Papers presented at a Colloquium hosted by the Univ. of Richmond, March 18-19, 2000. — Washington (D.C.): The Institute for the Study of Man, 2001. — С. 15—27.
- Suny R.G. Transcaucasia, Nationalism, and Social Change. Essays in the History of Armenia, Azerbaijan, and Georgia. — Ann Arbor: The University of Michigan Press, 1996. — С. 3. — 543 с. — ISBN 0-472-09617-6.
- René Grousset. Histoire de l’Arménie. — Paris: Payot-Rivages, 1995. — С. 73. — 656 с. — ISBN 9782228889124.
- Astourian S.H. In search of their forefathers: National identity and the historiography and politics of Armenian and Azerbaijani ethnogeneses // Schwartz D.V., Panossian R. Nationalism and history: the politics of nation building in post-Soviet Armenia, Azerbaijan and Georgia. — Toronto, Canada: University of Toronto Centre for Russian and East European Studies, 1994. — С. 41—94.
Апроч гэтага шэраг армянскіх аўтараў, якія прытрымліваюцца альтэрнатыўных «хаяскіх» гіпотэз этнагенеза, на старонках сваіх прац таксама прызнаюць, што такім чынам дыскутуюць з
- «большасцю навукоўцаў» Косян А.В. Этнические передвижения в Малой Азии и на Армянском нагорье в XII в. до н.э. // Историко-филологический журнал. — Ереван: 1991. — № 1.
- «афіцыйна прынятай версіяй» Тер-Мартиросов Ф. Образование царства Армения // Историко-филологический журнал. — Ереван: 2004. — № 1.
Згодна асноўнай версіі, этнагенез армян пачаўся ў перыяд з канца II тысячагоддзі да н.э. і завяршыўся да VI стагоддзю да н.э. ў выніку этнічнага растварэння малалікіх якія мігравалі з захаду індаеўрапейцаў-протаармян у масіве часткова родных індаеўрапейцаў жа — лувійцаў, і першабытніцкіх хурытаў, уратаў і хатаў, якія насялялі Армянскае нагор'е. Новы этнас у сілу вызначаных акалічнасцей захаваў у грунце протаармянскую мову індаеўрапейскай этнічнай меншасці. У самой Арменіі найбольшае шыранне мае аўтахтонная версія армянскага этнагенезу, што галоўным чынам базуецца на розных «хаяскіх» гіпотэзах, паводле якіх этнічныя армяне насялялі Армянскае сугор'е са значна ранейшага перыяду[1]. Міфалагічныя версіі армянскага этнагенезу сучаснай навукай адпрэчваюцца[1].
Зноскі
- ↑ а б в Russell J. The Formation of the Armenian Nation // University of Los Angeles The Armenian People from Ancient to Modern Times. — New York: St. Martin’s Press, 2004. — С. 19—36. — ISBN 1403964211.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Армяне — артыкул з БСЭ
- Кочар Н. Р. Антропология армян. Дерматоглифика и популяционная структура. — Ереван: АН АрмССР, 1989.
- Alla Movsesian and Nvard Kochar On the Origin of the Armenians (In the Light of Non-Metric Cranial Traits Data) // Iran & the Caucasus. — BRILL, 2004. — Vol. 8. — № 2. — P. 183-197.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
