Кашмір

Кашмі́р (Кашміры: कॅशीर, کٔشِیر; Догры: कश्मीर; Ладакхі: ཀཤམིར; Балці: کشمیر; Гаджры: کشمیر; Пунчы/Чыбхалі: کشمیر; Шына: کشمیر; Уйгурская мова: كەشمىر ; Дэванагары: कश्मीर) — гістарычная вобласць у Азіі, размешчаная на стыку Гімалаяў і Тыбета.

Сёння Кашмір уключае рэгіёны:

Джаму і Кашмір і Ладакх — знаходзяцца пад кіраваннем Індыі;
Гілгіт-Балтыстан і Азад Кашмір — кіраваныя Пакістанам;
Аксай-Чын — рэгіён кіраваны Кітаем.

Падзел Кашміра не замацаваны афіцыйнымі пагадненнямі пра межы. Гэта спрэчная тэрыторыя паміж краінамі, якія яе займаюць, першым чынам — Індыяй і Пакістанам.

Гісторыя

Тэрыторыя Кашміра пачала засяляцца з эпохі палеаліту.
1-е тысячагоддзе да н.э. — тут з’явіліся арыі-дарды.
III ст. да н.э. — Кашмір уваходзіць у дзяржаву Маур’яў
У пачатку н.э. часткова ў Кушанскім царстве, затым знаходзіўся пад уладай Гуптаў.
500—540 гады — заваяваны эфталітамі.
VII—XI ст. — Кашмір у залежнасці ад Тыбецкай дзяржавы, быў адным з цэнтраў будызму.
XIII ст. — заваяваны манголамі.
З 1339 года Кашмірам кіравала мусульманская дынастыя Сваці.
З 1520-х гадоў знаходзіўся ў падпарадкаванні дзяржавы Вялікіх Маголаў, у 1580—90-х гадах канчаткова далучаны да яе.
1756 год — ўключаны Ахмад-шахам Дурані ў склад створанай ім дзяржавы.
1819 год — захоплены сікхамі.
Падчас 1-й англа-сікхскай вайны 1845–46 гадоў Кашмір быў заваяваны англічанамі і ўключаны ў склад Брытанскай Індыі на правах васальнага княства.
У 1846 годзе перададзены брытанскімі ўладамі ва ўпраўленне раджы княства Джаму (за кампенсацыю ў 7,5 млн. рупій), які атрымаў тытул махараджы княства Джаму і Кашмір.
У 1946 годзе княства Джаму і Кашмір атрымала самакіраванне ў межах 1846 года^[1].

Зноскі

↑ Большая российская энциклопедия 2004–2017 (руск.)

Гл. таксама

Гара Гашэрбрум

Літаратура

Blank, Jonah. "Kashmir-Fundamentalism Takes Root, " Foreign Affairs, 78,6 (November/December 1999): 36-42.
Drew, Federic. 1877. "The Northern Barrier of India: a popular account of the Jammoo and Kashmir Territories with Illustrations; 1st edition: Edward Stanford, London. Reprint: Light & Life Publishers, Jammu. 1971.
Evans, Alexander. Why Peace Won’t Come to Kashmir, Current History (Vol 100, No 645) April 2001 p. 170—175.
Hussain, Ijaz. 1998. «Kashmir Dispute: An International Law Perspective», National Institute of Pakistan Studies.
Irfani, Suroosh, ed «Fifty Years of the Kashmir Dispute»: Based on the proceedings of the International Seminar held at Muzaffarabad, Azad Jammu and Kashmir August 24-25, 1997: University of Azad Jammu and Kashmir, Muzaffarabad, AJK, 1997.
Joshi, Manoj Lost Rebellion: Kashmir in the Nineties (Penguin, New Delhi, 1999).
Khan, L. Ali The Kashmir Dispute: A Plan for Regional Cooperation 31 Columbia Journal of Transnational Law, 31, p. 495 (1994).
Knight, E. F. 1893. Where Three Empires Meet: A Narrative of Recent Travel in: Kashmir, Western Tibet, Gilgit, and the adjoining countries. Longmans, Green, and Co., London. Reprint: Ch’eng Wen Publishing Company, Taipei. 1971.
Köchler, Hans. The Kashmir Problem between Law and Realpolitik. Reflections on a Negotiated Settlement. Keynote speech delivered at the «Global Discourse on Kashmir 2008.» European Parliament, Brussels, 1 April 2008.
Lamb, Hertingfordbury, UK: Roxford Books,1994, "Kashmir: A Disputed Legacy.
Moorcroft, William and Trebeck, George. 1841. Travels in the Himalayan Provinces of Hindustan and the Panjab; in Ladakh and Kashmir, in Peshawar, Kabul, Kunduz, and Bokhara… from 1819 to 1825, Vol. II. Reprint: New Delhi, Sagar Publications, 1971.
Neve, Arthur. (Date unknown). The Tourist’s Guide to Kashmir, Ladakh, Skardo &c. 18th Edition. Civil and Military Gazette, Ltd., Lahore. (The date of this edition is unknown — but the 16th edition was published in 1938).
Schofield, Victoria. 1996. Kashmir in the Crossfire. London: I B Tauris.
Stein, M. Aurel. 1900. Kalhaṇa’s Rājataraṅgiṇī-A Chronicle of the Kings of Kaśmīr, 2 vols. London, A. Constable & Co. Ltd. 1900. Reprint, Delhi, Motilal Banarsidass, 1979.
Younghusband, Francis and Molyneux, Edward 1917. Kashmir. A. & C. Black, London.
Norelli-Bachelet, Patrizia. «Kashmir and the Convergence of Time, Space and Destiny», 2004; ISBN 0-945747-00-4. First published as a four-part series, March 2002 — April 2003, in 'Prakash', a review of the Jagat Guru Bhagavaan Gopinath Ji Charitable Foundation. [1]
Muhammad Ayub. An Army; Ita Role & Rule (A History of the Pakistan Army from Independence to Kargil 1947—1999) Rosedog Books, Pittsburgh, Pennsylvania USA 2005. ISBN 0-8059-9594-3.