Славутасць
Касцёл Святога Яна Хрысціцеля і кляштар бернардзінцаў
Абмерны чарцёж коплекса, 1830
52°04′47,3″ пн. ш. 23°39′33,68″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Горад	Брэст
Канфесія	Лацінская Царква
Ордэнская прыналежнасць	бернардзінцы
Заснавальнік	Марцін Шышкоўскі[d]
Стан	знішчаны

Касцёл Святога Яна Хрысціцеля і кляштар бернардзінцаў — рымска-каталіцкі сакральны комплекс, які існаваў у Брэсце ў 1605—1830 гг. Знаходзіцца ў Валынскім прадмесці, на гістарычнай Бернардзінскай плошчы, пры ўтоку ракі Мухаўца ў Буг. Помнік архітэктуры віленскага барока.

Утвараў адзіны комплекс з касцёлам Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кляштарам бернардзінак.

Заснаваны луцкім біскупам Марцінам Шышкоўскім  (руск.) (бел. y Валынскім прадмесці Брэста пры ўпадзенні р. Мухавец y Буг. Побач з драўлянымі будынкамі была і мураваная капліца Св. Дароты. Пасля пажару 1617 года кляштар адбудаваны на сродкі ваяводы мсціслаўскага і старосты берасцейскага Гераніма Хадкевіча^[1].

У 1623 годзе Я. Галімскі пры фінансавай падтрымцы канцлера вялікага літоўскага Льва Сапегі збудаваў мураваны касцёл Яна Хрысціцеля і Св. Ганны — трохнефавая базіліка з закрытай галерэяй. Да касцёла прылягаў мураваны будынак кляштара, y якім у 1647 годзе жыло 30 манахаў. У спецыяльна прыбудаванай да касцёла капліцы знаходзілася копія абраза «Маці Божая» з рымскага храма Санта Марыя Маджорэ, атрыманая Іпаціем Пацеем ад Папы Рымскага Клімента VIII разам з візантыйскім абразом «Хрыстос»^[1].

Кляштар значна пацярпеў y час вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654—67 гг. У якасці кампенсацыі кляштар атрымаў з дзяржаўнага скарбу 80 тыс. злотых, датацыі караля Яна Казіміра і Паўла Сапегі, які завяшчаў пахаваць яго ў адбудаваным касцёле. У 18 ст. праведзена рэстаўрацыя, тут працаваў архітэктар і мастак Б. Мазуркевіч, алтары аднаўляў разьбяр Я. Бяляўскі^[1].

3 пачатку 19 ст. пры кляштары дзейнічала школа. У час будаўніцтва Брэсцкай крэпасці ў 1830 годзе памяшканні кляштара і касцёла^[1] перабудаваны па праекце архітэктара Мардзвінава^[2] пад Брэсцкі кадэцкі корпус^[1]. Для царквы кадэцкага корпуса былі заказаны роспісы мастаку В. Бажэнаву. У 1854 г. корпус быў пераведзены ў Маскву, а будынак стаў выкарыстоўвацца як ваенны шпіталь^[2].

Разбураны ў час Вялікай Айчыннай вайны^[1].

Касцёл Яна Хрысціцеля ўяўляў сабой трохнефавую базіліку з павышаным цэнтральным нефам, які быў перакрыты крыжовымі скляпеннямі на падпружных арках, і больш нізкімі бакавымі, якія завяршаліся купальнымі скляпеннямі^[3]. Цэнтральны неф пераходзіў у выцягнуты прэсбітэрый даўжынёй 19,7 м^[2], завершаны паўцыркульнай алтарнай апсідай. З поўдня да бакавога нефа была прыбудаваная квадратная ў плане капліца. Бязвежавы галоўны фасад, падзелены карнізамі на чатыры ярусы, вертыкальна быў расчлянёны вязкамі пілястраў на тры часткі: сярэдняя завяршалася трохвугольным франтонам, бакавыя мелі стылізаваныя валюты. Над франтонамі і вязкамі пілястраў узвышаліся скульптуры. Сцены касцёла расчлянёныя арачнымі аконнымі праёмамі. Галоўны алтар у апсідзе і восем у бакавых нефах былі вырашаны ў стылі барока. Да паўночнай сцяны касцёла прымыкала закрытая галерэя. двухпавярховы прамавугольны ў плане будынак кляштара з рызалітам у паўночнай частцы прылягаў да прэсбітэрыя. Рызаліт і тарэц кляштара, умацаваныя контрфорсамі, завяршаліся барочнымі атыкавымі франтонамі з валютамі^[3].

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — ISBN 5-85700-078-5.
• Габрусь Т. В. Мураваныя харалы: Сакральная архітэктура беларускага барока / Т. В. Габрусь. Мн.: Ураджай, 2001.— 287 с.: іл. ISBN 985-04-0499-X, с. 101-102.

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх
• Касцёл Святога Яна Хрысціцеля і кляштар бернардзінцаў (Брэст) на сайце Radzima.org

Славутасці Брэста
Раёны і кварталы	Гарадзішча старажытнага Бярэсця Брэсцкая крэпасць (Берасцейскі замак†)
Вуліцы і плошчы	Савецкая 17 Верасня Савецкіх Пагранічнікаў пл. Свабоды К. Маркса Леніна Будзённага Дзяржынскага Астроўскага Гогаля Маскоўская
Палацы і сядзібы	Белы палац Асабняк па вуліцы Міцкевіча, 22 Асабняк па вуліцы Міцкевіча, 26 Асабняк па вул. Леніна Асабняк па вул. Леванеўскага
Грамадскія будынкі і збудаванні	Брэсцкая абласная філармонія Чыгуначны вакзал Будынак банка Яўрэйская бальніца Дом распусты Дом культуры чыгуначнікаў Мужчынская гімназія
Музеі	Брэсцкі абласны краязнаўчы музей Археалагічны музей «Бярэсце» Музей «Выратаваныя мастацкія каштоўнасці» Мастацкі музей Брэста Музей гісторыі горада Брэста Музей абароны Брэсцкай крэпасці-героя Музей «5-ты форт» Брэсцкі чыгуначны музей
Помнікі і мемарыялы	Мемарыяльны комплекс «Брэсцкая крэпасць-герой» Помнік Тысячагоддзя Брэста Бюст П. І. Клімука Помнік У. І. Леніну Помнік Вызвалення Межавы знак
Манастыры, саборы і храмы	Свята-Мікалаеўскі сабор Касцёл Святога Крыжа Свята-Сімяонаўскі сабор Свята-Мікалаеўская брацкая царква Свята-Афанасьеўская капліца Царква Раства Багародзіцы Кірха Касцёл Святой Тройцы і кляштар аўгусцінцаў† Касцёл Ісуса і Святога Казіміра і калегіум езуітаў† Касцёл Святога Яна Хрысціцеля і кляштар бернардзінцаў† Касцёл Святой Барбары і кляштар трынітарыяў† Касцёл Святой Сафіі і кляштар дамініканцаў† Касцёл Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кляштар бернардзінак† Касцёл і кляштар брыгітак† Петрапаўлаўская царква і манастыр базыльян† Касцёл Святога Крыжа і Святой Ганны† Вялікая сінагога†
Тэатры	Брэсцкі акадэмічны тэатр драмы імя Ленінскага камсамола Беларусі Брэсцкі абласны тэатр лялек
Сады і паркі, могілкі	Гарнізонныя могілкі Трышынскія могілкі Каталіцкія могілкі Парк імя Першага мая Парк воінаў-інтэрнацыяналістаў
† страчаныя аб'екты