«За што?»
Жанр	паэма
Аўтар	Янка Купала
Мова арыгінала	беларуская
Дата напісання	1908
Дата першай публікацыі	15 студзеня 1909
Апублікаваны ў	«Наша Ніва»
Электронная версія
Тэкст твора ў Вікікрыніцах

«За што?» — паэма Янкі Купалы, завершаная ў апошні дзень 1908 года ў Вільні і ўпершыню апублікаваная ў газеце «Наша Ніва» 15 студзеня 1909 года.^[1]

У аснове паэмы, якая можа быць аднесена да жанру сацыяльна—бытавой, — рэальны жыццёвы выпадак: у свой час князі Радзівілы прагналі з зямлі і выкінулі з хаты продкаў Янкі Купалы. Дарэчы, на аналагічным адпраўным пункце пабудаваны і сюжэт драмы «Раскіданае гняздо». Аўтар па-мастацку сцісла і дакладна распавядае гісторыю трагічна зламанага лёсу галоўнага героя паэмы Юркі Дзягеля, які страціў усё, што меў, на што аддаў усе свае сілы. Пытанне, вынесенае ў назву паэмы, прыкоўвае ўвагу, але аўтар не дае на яго наўпроставага адказу. Сутнасць праблемы — зямля павінна належаць яе сапраўднаму гаспадару, чалавеку працы — выяўляецца самой логікай выкладзеных у творы падзей.^[1]

Кампазіцыйна паэма складаецца з 5 часткаў. Першая — своеасаблівы аўтарскі маналог аб лёсе песняра з народа, яго прызванні і абавязку. Купала выкладае сваю эстэтычную праграму, жыццёвае, грамадзянскае і паэтычнае крэда. З другой часткі паэмы пачынаецца больш напружанае развіццё фабульнай асновы твору. Сюжэту паэмы ўласцівая трагічная афарбоўка, якая яскрава ўзмацняецца ў фінале. Элегічная канцоўка з асаблівай сілай падкрэслівае экспрэсіўнасць аўтарскіх думак-разважанняў аб лёсе роднай старонкі. Паэма напісаная ў адзіным рытмічным ключы: яе вершаваны памер — трохстопны харэй з моцнай стыхіяй пірыхіяў, якія ўзмацняюць натуральнае гучанне радкоў. Рыфма паэмы — перакрыжаваная.^[1]

• Янка Купала: Энцыкл. даведнік / БелСЭ; Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн., БелСЭ, 1986. — 727 с, 26 л. іл.; Артыкул «За што?» / Аўтары — М. М. Арочка і В. У. Ярац. — C. 235—236.

• Петрушкевіч Ала. Біблейскія матывы ў ранніх паэмах Янкі Купалы/ Беларуская інтэрнэт-бібліятэка kamunikat.org

Янка Купала
Паэтычныя зборнікі	Жалейка Гусляр Шляхам жыцця Спадчына Безназоўнае Адцвітанне Песня будаўніцтву Беларусі ардэнаноснай Ад сэрца Беларускім партызанам
Паэмы	Зімою Нікому Калека Адплата кахання У Піліпаўку За што? Адвечная песня Курган Сон на кургане На куццю Бандароўна Магіла льва Яна і я На папасе Безназоўнае З угодкавых настрояў Над ракой Арэсай Барысаў Тарасова доля
Драматычныя творы	Паўлінка Прымакі Раскіданае гняздо Тутэйшыя
Проза і навуковыя творы	Практыка і тэорыя літаратурнага мастацтва («Расейска-беларускі слоўнік»)
Спектаклі паводле твораў Янкі Купалы	Паўлінка Раскіданае гняздо Тутэйшыя
Фільмы паводле твораў Янкі Купалы	Магіла льва Пасля кірмашу Паўлінка Раскіданае гняздо Тутэйшыя (Беларусьфільм) Тутэйшыя (Белсат)
Купалаўскія мясціны	Акопы Бараўцы Бяларучы Вязынка Карпілаўка Ляўкі Мінск Санкт-Пецярбург Селішча Харужынцы Юзафова Яхімоўшчына
Помнікі	Ашдод Манро Масква Пекін Пекін (Пекінскі міжнародны даследчы ўніверсітэт) Пліска Сіянь Акопы Надмагільны помнік Вязынка Гомель Гродна Ляўкі Мінск Радашковічы
Установы, падзеі і рэчы, звязаныя з імем Купалы	Дзяржаўны літаратурны музей Янкі Купалы Міжнародны фонд Янкі Купалы Купалаўскія чытанні Літаратурная прэмія імя Янкі Купалы Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы Аўтамабіль Янкі Купалы Мастацкі фільм Дакументальны фільм (Беларускі відэацэнтр) Дакументальны фільм (Беларусьфільм) Янка Купала …Я адплаціў народу… А хто там ідзе?