For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Жалонь.

Жалонь

Жалонь
укр. Жолонь
Характарыстыка
Даўжыня 113 км
Басейн 1 460 км²
Вадацёк
Выток Оўруцкі раён
 • Каардынаты 51°21′17″ пн. ш. 28°39′36″ у. д.HGЯO
Вусце Прыпяць
 • Каардынаты 51°34′05″ пн. ш. 29°48′09″ у. д.HGЯO
Размяшчэнне
Водная сістэма Прыпяць → Дняпро → Чорнае мора

Украіна Жытомірская вобласць
Беларусь Гомельская вобласць
Краіны
physical
вусце
вусце
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жалонь (укр.: Жолонь) — рака ва Украіне і ў Гомельскай вобласці Беларусі, правы прыток ракі Прыпяць (басейн Дняпра).

Даўжыня 113 км. Плошча вадазбору 1460 км². Сярэдні сцёк з вадазбору каля 4,8 м³/с. Агульнае падзенне ракі 113,4 м. Сярэдні нахіл воднай паверхні 0,7 ‰.

Назва балцкага паходжання, як і назвы рэк па суседстве Нароўля, Мытва (уцякаюць у Прыпяць справа вышэй за ўтоку Жалоні).

Гідранімічныя аналагі на Верхнім Павоччы — назвы тыпу Жаланейка, Жалонья, Жалонка (рус. Желанейка, Желонья, Желонка)[2], таксама два гідронімы Жэлень (рака ў басейне Дзясны, рака ў басейне Прыпяці)[3], літоўскія рачныя назвы тыпу Geluva, Geluža, Gelušė[4].

Корань з шэрагу Gal- : Gel- : Gil-, адкуль літоўскае galvis «сажалка на месцы старога рачнога рэчышча», gelmė «глыбіня», gilus «глыбокі»[5]. Корань пашыраны балцкім гідранімічным пашыральнікам -n-.

Назва ракі значыць «Глыбокая (рака)». Блізкую семантыку маюць і гідронімы тыпу Нароўля, Няропля (< Nar-, Ner-).

Асноўныя прытокі

[правіць | правіць зыходнік]

Агульныя звесткі

[правіць | правіць зыходнік]

Пачынаецца каля вёскі Пішчаныця Оўруцкага раёна Жытомірскай вобласці на паўночна-ўсходніх схілах Оўруцкага кража, цячэ па Жытомірскім Палессі (12,8 км), далей 33,8 км па мяжы з Беларуссю, 10,9 км зноў па Жытомірскай вобласці, у нізоўі па Ельскім і Нараўлянскім раёнах. Упадае ў старарэчча на пойме Прыпяці за 1,2 км на поўнач ад вёскі Вяпры Нараўлянскага раёна.

Даліна невыразная, схілы спадзістыя, вышынёю 2—5 м. Пойма двухбаковая, роўная, забалочаная, парэзаная густой сеткай меліярацыйных каналаў; шырыня яе ў верхнім цячэнні 10—30 м, на астатнім працягу 100—300 м. Рэчышча амаль на ўсім працягу каналізаванае, таму раку нярэдка называюць Мухаедаўскім каналам[6].

Каналамі Свячанскі (рака да адгалінавання ад яе гэтага канала называецца Верхняя Жалонь), Антонаўскі і ракой Гразіва Жалонь злучаная ў 1961 годзе з ракой Славечна. Сцёк па злучальных каналах і Жалоні рэгулюцца шлюзамі.

Вадазбор рэчкі на Оўруцкім кражы і Мазырскім Палессі. Грунты пераважна пясчаныя. Лясы, большай часткай мяшаныя, пашыраны па ўсім вадазбоы.

Жыўленне ракі мяшанае. Замярзае са снежня да сакавіка.

На правабярэжнай тэрасе ракі каля вёскі Ражава і вёскі Беласарока археалагічныя помнікі — мезалітычнага і неалітычнага паселішчаў. Рака выкарыстоўваецца як водапрыёмнік меліярацыйных сістэм.

  1. Geographic Names Server — 2018.
  2. B. H. Топоров. Балтийский элемент в гидронимии Поочья. II // Балто-славянские исследования. 1987. Москва, 1989. С. 58—59.
  3. В. Н. Топоров, О. Н. Трубачев. Лингвистический анализ гидронимов Верхнего Поднепровья. Москва, 1962. С. 188.
  4. A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 111.
  5. V. Mažiulis. Prūsų kalbos etimologijos žodynas. Vilnius, 2013. C. 207—208, 239.
  6. Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Гомельская область / Редактор Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2011. — С. 33—34. — 68 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-107-5. (руск.)
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Жалонь
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?