Арлеан
Горад
Арлеан на карце Францыі   | ||||||||||||||||||||||||||
Арлеан (фр.: Orléans) — горад і камуна ў Францыі, адміністрацыйны цэнтр дэпартамента Луары і Цэнтральнага рэгіёну. Галоўны горад гістарычнай вобласці Арлеанэ. Размешчаны на рацэ Луара, за 130 км на паўднёвы-захад ад Парыжа. Насельніцтва — 113.126 чал (1999).
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Арлеан быў заснаваны як галоўны горад кельцкага племені карнутаў, называўся Цэнабум (па-лацінску: Cenabum). У 52 годзе да н.э. быў разбураны Цэзарам і адноўлены ў 275 годзе імператарам Аўрэліянам, у гонар якога з V стагоддзя стаў называцца Аўрэліяанумам (па-лацінску: Aurelianum). Назва з цягам часу змянілася на сучасную ў адпаведнасці з французскім вымаўленнем.
У 451 годзе правадыр гунаў Атыла паспрабаваў захапіць і разрабаваць горад, але ў апошні момант быў спынены прыбылай арміяй пад сумесным камандаваннем караля вестготаў Тэадорыха I і рымскага военачальніка Аэцыя. Да арміі саюзнікаў далучылася таксама частка аланаў, які япрыйшлі разам з вандаламі і пасяліліся ў наваколлях горада з 408 года.
У X—XI стагоддзях Арлеан быў другім па значнасці горадам каралеўскіх зямель пасля Парыжу. У X стагоддзі стаў важнай крэпасцю. У 1306 годзе ў горадзе быў заснаваны ўніверсітэт. Аблога Арлеана ў 1428—1429 гадах ёсць адной з найважнейшых падзеяў Стагадовай вайны. Пасля сямімесячнай аблогі горад быў вызвалены 8 мая войскамі пад правадырствам Жанны д’Арк, пасля чаго яе пачалі называць Арлеанскай дзевай.
Адукацыя
[правіць | правіць зыходнік]Яшчэ ў раннім Сярэднявеччы атрымаць адукацыю ў Арлеане лічылася прэстыжным. У VI стагоддзі тут навучаўся сын караля Бургундыі Гунтрамна Гундабадам. Карл Вялікі, а затым Гуга Капета адпраўлялі ў Арлеан вучыцца сваіх старэйшых сыноў. У XI—XIII стагоддзях навучальныя ўстановы горада былі шырока вядомыя, слава аб іх распаўсюдзілася да Італіі і Англіі, адкуль людзі прыязджалі атрымаць адукацыю. Арлеанскі ўніверсітэт.
Эканоміка
[правіць | правіць зыходнік]Арлеан ёсць буйным прамысловым цэнтрам.
Гарады-пабрацімы
[правіць | правіць зыходнік]
Дандзі, Шатландыя, Вялікабрытанія
Трэвіза, Італія
Мюнстэр, Германія
Крысціянсан, Нарвегія
Вічыта, Канзас, ЗША
Тарагона, Іспанія
Сен-Флур, Францыя
Уцуномія, Татыгі, Японія
Лугаж, Румынія
Кракаў, Польшча
Параку, Бенін
Вядомыя асобы
[правіць | правіць зыходнік]- Ваіна Джакантэ
- Наджат Уардад (нар. 1990) — французская баскетбалістка.
Зноскі
- ↑ а б база даных аб французскіх камунах — Institut national de l'information géographique et forestière. Праверана 26 кастрычніка 2015.
- ↑ Sandre
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Арлеан- Сайт горада (фр.)
| Фота, відэа і аўдыё | ||||
|---|---|---|---|---|
| Тэматычныя сайты | ||||
| Слоўнікі і энцыклапедыі | Вялікая каталанская · Вялікая нарвежская · Вялікая расійская (старая версія) · Бракгаўза і Эфрона · Ваенная Сыціна · Яўрэйская Бракгаўза і Эфрона · Ларуса · Малы Бракгаўза і Эфрона · Новы · Рэальны слоўнік класічных старажытнасцей · Britannica (11-th) · Pauly-Wissowa · Treccani · Universalis · Швейцарскі гістарычны | |||
 |
Бардо (Аквітанія) • Рэн (Брэтань) • Дыжон (Бургундыя) • Руан (Верхняя Нармандыя) • Парыж (Іль-дэ-Франс) • Аяча (Корсіка) • Манпелье (Лангедок — Русільён) • Лімож (Лімузен) • Мец (Латарынгія) • Кан (Ніжняя Нармандыя) • Клермон-Феран (Авернь) • Ам’ен (Пікардыя) • Марсель (Праванс — Альпы — Лазурны бераг) • Пуацье (Пуату — Шаранта) • Ліён (Рона — Альпы) • Ліль (Нор — Па-дэ-Кале) • Нант (Пеі-дэ-ла-Луар) • Безансон (Франш-Кантэ) • Арлеан (Цэнтр) • Шалон-ан-Шампань (Шампань — Ардэны) • Страсбург (Эльзас) • Тулуза (Поўдзень — Пірэнеі) Заморскія рэгіёны Бас-Тэр (Гвадэлупа) • Фор-дэ-Франс (Марцініка) • Сен-Дэні (Рэюньён) • Каена (Французская Гвіяна) | |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
