Tarixi dövlət
Rəsulilər sülaləsi
Bayraq
1229[1] — 1454
Paytaxt	Zəbid
Dilləri	ərəb dili
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rəsulilər sülaləsi — Əyyubilərin Ərəbistan yarımadasının cənub əyalətlərindən çəkilmələrindən sonra Yəmən və Hədrəmutda hökm sürən (1229–1454) türk-müsəlman xanədan.

Rəsulilər sülaləsi cənublu ərəblərin əfsanəvi atası Kəhtanın soyundan gəldiklərini iddia etməklə yanaşı, oğuz kökənliydilər. Xanədanın qurucusu Rəsul Abbasi xəlifəsinin elçisi idi. Oğlu Əli Yəmənin son Əyyubi hökmdarı Məsud Səlahəddin dönəmində (1215–1229) Məkkə valisi, sonradan bütün ölkənin başçısı olmuşdur. Rəsulun nəvəsi I Ömər bin Əli (1229–1250) öncə Yəmənin qərbindəki Zəbid şəhərinə yerləşsə də, sonralar dağlıq iç bölgələrə daşınaraq Sənanı Rəsulilər sülaləsinin mərkəzi etmişdir. Hicazın 1252-ci ildən sonra Məmlüklərin hegemonluğu altına girməsinə qarşı, Məkkənin idarəsini əlində tutdu.

İki əsr içində Yəmən önəmli və zəngin bir müsəlman dövlətinə çevrildi. Rəsulilər sülaləsi hökmdarı 1258-ci ildə xəlifə unvanı aldı. Çin, Hindistan və Seylonla (bu gün Şri Lanka) siyasi və ticari əlaqələr qurdu. Ədən limanının açılması xarici ticarətin canlanmasını təkan verdi, amma məmlüklər XIV əsrin ortalarında Məkkədə yaşanan qarışıqlıqlardan yararlanaraq Rəsulilərin daxili işlərinə qarışmağa başladılar. Səlahəddin Əhməd (1400–1424) bir müddət hakimiyyəti yenidən ələ aldısa da daxili çəkişmələr, kölə ayaqlanmaları və vəba xanədanın çöküşünü sürətləndirdi. Son Rəsuli hökmdarı güclənən Tahirilər qarşısında 1454-cü ildə taxtdan çəkildi və Osmanlıların əlinə keçdiyi XVI əsrədək Yəmən Tahirilərin hegemonluğu altında qaldı.

Türk xalqlarının əhəmiyyətli dərəcədə yaşadıqları ölkələr və regionlar
Müasir dövlətlər	BMT üzvü olan dövlətlər Azərbaycan • Qazaxıstan • Qırğızıstan • Türkmənistan • Türkiyə • Özbəkistan (Qaraqalpaqıstan) Qismən tanınanlar Şimali Kipr Türk Respublikası
Türk xalqlarının əhəmiyyətli dərəcədə yaşadıqları və ya türk dillərindən birini rəsmi dil kimi tanıyan ölkələr və ya regionlar	50 %-dən artıq Bayan-Ölqiy vilayəti (Monqolustan) • Cənubi Azərbaycan (İran) • Qaqauziya (Moldova) • Sincan-Uyğur Muxtar Rayonu (Çin Xalq Respublikası) • Rusiya regionları: Başqırdıstan • Tatarıstan • Tıva • Çuvaşıstan • Saxa (Yakutiya) 10—50 % Krım Muxtar Respublikası (Ukrayna) • Əfqanıstan • İran • Kipr • Rusiya regionları: Altay Respublikası • Həştərxan vilayəti • Dağıstan • Kabarda-Balkariya • Qaraçay-Çərkəz • Orenburq vilayəti • Samara vilayəti • Tümen vilayəti • Ulyanovsk vilayəti • Çelyabinsk vilayəti • Xakasiya • Tacikistan • Suriya 5—10 % Bolqarıstan • Gürcüstan • İraq • Monqolustan • Rusiya 1—5 % Almaniya • Şimali Makedoniya • Moldova • Kosovo və Metoxiya (Serbiya)• Lixtenşteyn • Avstriya • Niderland
Tarixi dövlətlər	Qədim dövr Böyük Hun İmperiyası • Qaoçe Ulu Bəyliyi • Göytürk xaqanlığı • Qırğız xaqanlığı • Avar xaqanlığı • Qərbi Göytürk xaqanlığı • Şərqi Göytürk xaqanlığı • Xəzər xaqanlığı • Böyük Bolqar xanlığı • Toxaristan Yabquluğu • Birinci Bulqar dövləti • İdil Bulqar dövləti • Türgiş xaqanlığı • Kimək xaqanlığı • Uyğur xaqanlığı • Oğuz dövləti • Qarluq xaqanlığı • Qaraxanlılar dövləti • Qansu Uyğur idikutluğu • Qarahoca Uyğur idikutluğu • Peçeneqlər • Tulunilər dövləti • Kumanlar • Ağşidlər dövləti • Qəznəvilər dövləti • Böyük Səlcuq İmperiyası • Anadolu bəylikləri • Rum sultanlığı • Xarəzmşahlar dövləti • Börilər • Ağsunqurilər • Zəngilər • Eldənizlər • Ərbil bəyliyi • Salqurlular • Müəzzilər dövləti (Dehli Məmlükləri) • Dehli sultanlığı • Cığatay xanlığı • Rəsulilər sülaləsi • Altun Orda/Qıpçaq xanlığı • Ağ Orda • Məmlük dövləti (Qahirə Məmlükləri) • Xələclər sülaləsi • Osmanlı İmperiyası • Tuğluqoğulları sülaləsi • İlyasşahilər sülaləsi • Bəhməni sultanlığı • Benqal sultanlığı • Teymurilər dövləti • Qaraqoyunlu • Ağqoyunlu • Şəki hakimliyi • Malva sultanlığı • Özbək xanlığı • Şeybani xanlığı/Boz Orda • Qazan xanlığı • Qırım xanlığı • Noqay Ordası • Qasım xanlığı • Qazax xanlığı • Moğolustan • Böyük Orda • Həştərxan xanlığı • Bidər sultanlığı • Bicapur sultanlığı (Adilşahlar sülaləsi) • Sibir xanlığı • Buxara xanlığı • Səfəvi imperiyası • Xivə xanlığı • Yarkənd xanlığı • Qütbşahlar • Böyük Moğol İmperiyası • Mehdioğlu xanlığı • Tarku şamxallığı • Kokand xanlığı • Əfşarlar dövləti • Daşkənd dövləti (1784) • Azərbaycan xanlıqları • Azərbaycan sultanlıqları • Künduz xanlığı • Nişapur xanlığı • Buxara əmirliyi • Qacarlar • Dunqan xanlığı • Yettişar (Yeddişəhər) xanlığı • Bəlx xanlığı • Kumul xanlığı Yeni dövr Qərbi Frakiya Müstəqil Hökuməti • Qırım Xalq Cümhuriyyəti • Alaş Orda • Araz Türk Cümhuriyyəti • Cənub-Qərbi Qafqaz Türk Cümhuriyyəti • Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti • Şərqi Türkistan İslam Respublikası • İkinci Şərqi Türkistan Respublikası • Azadıstan • Böyük Millət Məclisi Höküməti (Türkiyə Cümhuriyyəti) • Hatay dövləti • Tıva Xalq Respublikası • Azərbaycan Milli Höküməti • Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti • Tatarıstan (müstəqillik cəhdi, səsvermə) • Qaqauziya Respublikası • Qırğız Respublikası • Özbəkistan Respublikası • Azərbaycan Respublikası • Türkmənistan Respublikası • Qazaxıstan Respublikası

Monarx, sülalə və ya onların nümayəndələri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

1. ↑ Rasulid dynasty // Encyclopædia Britannica (ing.).