Phocas Sütunu Roma Forumu'na yapılan son eklentiydi. Sütun Roma Forumu'nda bulunan Rostra'dan daha önce dikilmiştir ve 1 Ağustos 608 tarihinde Bizans imparatoru Phocas onuruna ithaf edilmiş veya yeniden ithaf edilmiştir. Asıl olarak 2. yüzyılda yapılmış gibi duran oluklu Korint sütunu, kübik beyaz mermer desteği üzerinde 13.6 metre yüksekliğindedir. Forum'un şu anki seviyesi 19. yüzyılda Augustus döneminden kalma kaldırımlara kadar kazılarak elde edilmiştir, kazılmadan önce kare temel tuğlaları görülmemekteydi.

Phocas'ın Panteon'u Papa IV. Boniface'e resmi olarak verdiğinin bilinmesine rağmen bu onurlandırma olayının kesin tarihi bilinmemektedir. Daha sonra Papa Boniface IV Panteon'u Orta Çağ'da Meryem'in de dahil edildiği tüm Şehit Azizler'e (Santa Maria ad Martyres) adamıştır. Sütunun başının üstünde Ravenna Eksarhı^[1] Smaragdus tarafından dikilmiş, göz alıcı şekilde altınla kaplanmış Phocas heykeli bulunmaktaydı, muhtemelen orada sadece icmalen durmaktaydı. 610 Ekim'inde soysuz (alt tabakadan doğmuş olan) ve gaspçı Phocas, haince yakalanmış, işkence edilmiş, alçakça öldürülmüş ve kaba bir şekilde vücudu parçalanmıştır: her yerde bulunan tüm heykelleri yıkılmıştır. Bazen gayri resmi olarak kabul edilen, Papalığa karşı olan minnettarlığı kanıtlama hareketinden daha ziyade, sütunda bulunan yaldızlı heykel daha çok imparatorluğun egemenliğinin Roma üzerindeki egemenliğini gösteriyordu. Bu egemenlik gücü Lombardların baskısı altında ve Smaragdus tarafından kişisel minnettarlık gösterisi nedeniyle hızla gölgelenmekteydi. Smaragdus'un minnettarlığının nedeni, Phocas tarafından uzun bir sürgünden geri çağrılmış olması ve Ravenna'daki gücünü tekrar eline geçirmesiydi, bu nedenlerden imparatora teşekkür borcu bulunmaktaydı.

Sütun Diocletian'a atfedilmiş bir heykel kullanılarak eski asıl haline getirilmiştir, önceki yazıt yeni anlatıma izin vermek için oyularak çıkartılmıştır.

Sütun asıl yerinde durmaktadır (in situ). İzole edilmiştir, yıkıntılar arasındaki serbest duruşu her zaman Forum içinde bir işaret olarak görülmüştür ve çoğu kez vedute^[2] içinde ve gravürlerde görünür. Erozyon nedeniyle toprak seviyesinin yükselmesi nedeniyle destek kısmının tamamen toprağa gömüldüğü, 18. yüzyıl ortalarında Giuseppe Vasi ve Giambattista Piranesi tarafından yapılan gravürler ve etchingler^[3] sayesinde anlaşılmaktadır.

• • René Seindal, "The Column of Phocas"
  • Encyclopaedia Romana "Column of Phocas"
  • Christian Hülsen, 1906. The Roman Forum: Its History and Its Monuments "The Column of Phocas"

Wikimedia Commons'ta Phocas Sütunu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.