โครงการ 100 ภาพยนตร์ไทยที่คนไทยควรดู เป็นโครงการจัดตั้งโดย หอภาพยนตร์แห่งชาติ ซึ่งเป็นภาพยนตร์ที่ดูแล้วเกิดปัญญาดังบาลีภาษิต ปญฺญายตฺถํ วิปสฺสติ คือ การเห็นเป็นบ่อเกิดแห่งปัญญา ดูดี ๆ มีปัญญา ดูด้วยปัญญาพาให้เห็นแจ้ง^[1]

โครงการจัดกิจกรรมฉายภาพยนตร์โดยหอภาพยนตร์แห่งชาติ จัดฉายภาพยนตร์ทุกค่ำวันศุกร์ ที่ห้องประชุม สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ ท่าวาสุกรี และบ่าย 3 โมงวันเสาร์ที่ โรงหนังอลังการ หอภาพยนตร์แห่งชาติ ศาลายา ถนนพุทธมณฑลสาย 5 เรียกชื่อว่า "ภาพยนตร์ปุจฉา-วิสัชนา" ซึ่งเป็นรายการฉายหนังให้ดูแล้วฟังคิดถามตอบ โดยมีพิธีกรและวิทยากรผู้สันทัดกรณีมาร่วมถามร่วมตอบอย่างที่เรียกว่า ปุจฉา - วิสัชนา โดยเริ่มจัดฉายตั้งแต่วันศุกร์แรกของ ปี พ.ศ. 2548 เป็นต้นไป^[2]

ในบรรดาภาพยนตร์ที่เป็นมรดกภาพยนตร์ของชาติหรือเป็นทรัพย์สินทางปัญญาอย่างหนึ่งของชาติ ซึ่งยังเหลืออยู่ให้เราได้ชื่นชมในปัจจุบัน คัดเลือกเป็นตัวอย่าง 100 เรื่อง จัดเป็นบัญชีภาพยนตร์ที่คนไทยควรดู เพื่อให้เข้าใจตัวเอง เข้าใจสังคมไทย เข้าใจหนังไทย และชื่นชมหนังไทย ในรอบหนึ่งศตวรรษที่ผ่านมา^[3]

โดยเป็น ผลงานที่สร้างโดยคนไทย, เป็นตัวอย่างหรือตัวแทนให้คนไทยได้เรียนรู้จักตัวเองรู้จักสังคมไทยทั้งในอดีตปัจจุบัน ทั้งดี และเลว ทั้งจริง และเท็จ, เพื่อให้คนไทยได้เรียนรู้ประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ไทย และเพื่อให้คนไทยได้ชื่นชมภาพยนตร์ไทย ทั้งที่เป็นมหรสพสินค้าขายความบันเทิง เป็นเครื่องมือสื่อสาร เป็นงานศิลปะ เป็นมรดกทางภูมิปัญญาของชาติ